Hỏi đáp tổng hợp Gửi câu hỏi Gửi khảo sát
quí hay quý?
NoName.598 | |
04/06/2016 14:51:34 |
67.316 lượt xem
Trả lời / Bình luận (6)
NoName.645 | |
05/06/2016 04:12:42 |
Quí hay quý, để xác định được 2 từ này, từ nào đúng, từ nào sai thì rất khó, vì 2 từ này đều phát âm như nhau, và cũng đều được dùng phổ biến, nhưng từ quý thì có vẻ nhìn xuôi mắt hơn.
Mặc dù cũng có một số quy định về việc sử dụng chữ i (ngắn) hay y (dài), tuy nhiên chúng cũng thực sự chưa thấu đáo hoặc mang lại chuẩn cho mọi người được, mà đa số chúng ta dùng vẫn là theo thói quen, theo cảm tính, hoặc là do trước đó đã từng nhìn thấy viết như thế ở đâu đó rồi.
Vì với 2 chữ, i và y, nếu như không viết tên riêng, chúng chỉ thực sự phân biệt nhau khi được ghép với các nguyên âm (như a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, y).
Cũng có một số quy tắc được đưa ra để tham khảo như sau:
Quy tắc sử dụng i và y trong sách giáo khoa
- Nguyên âm trong các âm tiết mở, viết i ngắn: kĩ (thuật), lí (thuyết), mĩ (thuật), hi (vọng), (nghệ) sĩ,...
- Nguyên âm đứng một mình (âm tiết độc lập) thì sẽ viết i ngắn nếu là từ thuần Việt: ỉ (eo), ì (à) ì (ạch), (béo) ị, (ầm) ĩ,... và y dài, nếu là từ Hán Việt: ý (kiến), (lưu) ý, y (sĩ), (chuẩn) y...
- Nguyên âm đứng đầu âm tiết, có tổ hợp nguyên âm hoặc nguyên âm đôi, viết y dài: yêu (quý), yểu (điệu), yến (tiệc), yêng (hùng), huỳnh huỵch...
- Trong các âm tiết nửa mở, nếu là tổ hợp nguyên âm [wi], như trong các từ quy (tắc), (thâm) thúy, (ma) túy, (xương) tủy, quỵ lụy... thì viết y dài. Nếu là tổ hợp nguyên âm [uj], như trong các từ cúi (đầu), túi (quần), tủi (hổ), xúi (bẩy), (tàn) lụi... thì viết i ngắn.
Kiểu mới
Trừ tên riêng, đề xuất tương đối hợp lý cách dùng hai chữ i ngắn và y dài hiện nay như sau:
- Đối với các âm tiết có phụ âm đầu /ʔ/, âm đệm /Ø/, âm chính /i/ và âm cuối /Ø/, thì có hai cách viết:
1. Dùng "i" trong các trường hợp từ thuần Việt, cụ thể là: i - i tờ; ì - ì, ì ạch, ì à ì ạch, ì ầm, ì oạp; ỉ - lợn ỉ, ỉ eo, ỉ ôi; í - í a í ới, í oắng, í ới; ị - ị, béo ị
2. Dùng "y" trong các trường hợp còn lại (thường là từ Hán-Việt), ví dụ: y - y tế, y nguyên, y phục; ỷ - ỷ lại; ý - ý nghĩa, ý kiến...
- Đối với các âm tiết có âm đệm /Ø/ và âm chính /iə/ thì dùng "i". Ví dụ: chịa, đĩa, tía... kiến, miền, thiến... Trừ trường hợp có âm đầu /ʔ/ và âm cuối không /Ø/ thì dùng "y": yếm, yến, yêng, yêu...
- Đối với các âm tiết có âm đệm /w/, âm chính là /i/ hoặc /iə/ thì dùng "y". Ví dụ: huy, quý, quýt... khuya, tuya, xuya... quyến, chuyền, tuyết, thuyết...
- Việc biểu diễn nguyên âm /i/ trong các trường hợp còn lại (âm đệm /Ø/) thì dùng "i". Ví dụ: inh, ích, ít... bi, chi, hi, kì, khi, lí, mì, phi, ti, si, vi... bình, chính, hít, kim, lịm, mỉm, nín, phình, tính, sinh, vinh...
- Việc biểu diễn âm cuối /-j/ không có gì thay đổi, vẫn dùng "y" trong các trường hợp có nguyên âm chính ngắn: (bàn) tay, (thợ) may, tây, sấy... và dùng "i" trong các trường hợp còn lại: (lỗ) tai, (ngày) mai, cơi, coi, côi...
- Dùng "i" trong trường hợp các tiếng có phụ âm đầu + vần "i" (ví dụ: lí, mĩ, kĩ, thi, sĩ...) đều thống nhất viết bằng "i" (i ngắn). Ví dụ: lí luận, lí tưởng, thi sĩ, nước Mĩ, Hoa Kì, bánh mì, vua Lí Thái Tông, Lí Bí, kỉ niệm, v.v... mà không viết "y" (y dài) như trước đây. Đây là quy định của Bộ Giáo duc Việt Nam từ năm 1963 [cần dẫn nguồn] (Có lẽ tác giả đoạn này lầm lẫn 1983 - 1984 thành 1963 ?). Hiện nay Nhà xuất bản Giáo dục vẫn thực hiện nghiêm chỉnh quy định này trong việc in Sách giáo khoa các loại.
- Theo quy định của Bộ giáo dục (1984) có quy định cách viết " I " như sau:
Nếu không có sự thay đổi về âm và nghĩa, trừ trường hợp "Y" đứng sau " QU", hầu hết các từ có âm "I" ở cuối đều được viết thống nhất bằng "I". Thí dụ: Hi sinh, kỉ niệm, lí luận, thẩm mĩ,... - Nếu "I" hoặc "Y" đứng một mình, đứng đầu từ hoặc ở giữa từ, ta viết theo thói quen cũ. Thí dụ: ý nghĩa, y tế, yêu thương, Nguyễn Khuyến,...
Kiểu cũ
Cách dùng "i" hoặc "y" kiểu cũ thì thường căn cứ vào Hán Việt Từ điển của Đào Duy Anh (1931). Theo đó thì "y" được dùng thay "i" với những từ gốc Hán Việt nếu đứng sau các phụ âm h, k, l, m, t, và q (qu). Vì vậy nên có "ngựa hí", "tì tay" (gốc Nôm) nhưng "song hỷ", "tỵ nạn" (gốc Hán Việt). Những phụ âm khác thì vẫn dùng "i" như "tăng ni" chứ không có ny. Người Việt ở hải ngoại dạy tiếng Việt cho trẻ em dùng mẹo để nhớ sáu phụ âm trên bằng câu "học mau lên kẻo ta quên".
Mặc dù cũng có một số quy định về việc sử dụng chữ i (ngắn) hay y (dài), tuy nhiên chúng cũng thực sự chưa thấu đáo hoặc mang lại chuẩn cho mọi người được, mà đa số chúng ta dùng vẫn là theo thói quen, theo cảm tính, hoặc là do trước đó đã từng nhìn thấy viết như thế ở đâu đó rồi.
Vì với 2 chữ, i và y, nếu như không viết tên riêng, chúng chỉ thực sự phân biệt nhau khi được ghép với các nguyên âm (như a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, y).
Cũng có một số quy tắc được đưa ra để tham khảo như sau:
Quy tắc sử dụng i và y trong sách giáo khoa
- Nguyên âm trong các âm tiết mở, viết i ngắn: kĩ (thuật), lí (thuyết), mĩ (thuật), hi (vọng), (nghệ) sĩ,...
- Nguyên âm đứng một mình (âm tiết độc lập) thì sẽ viết i ngắn nếu là từ thuần Việt: ỉ (eo), ì (à) ì (ạch), (béo) ị, (ầm) ĩ,... và y dài, nếu là từ Hán Việt: ý (kiến), (lưu) ý, y (sĩ), (chuẩn) y...
- Nguyên âm đứng đầu âm tiết, có tổ hợp nguyên âm hoặc nguyên âm đôi, viết y dài: yêu (quý), yểu (điệu), yến (tiệc), yêng (hùng), huỳnh huỵch...
- Trong các âm tiết nửa mở, nếu là tổ hợp nguyên âm [wi], như trong các từ quy (tắc), (thâm) thúy, (ma) túy, (xương) tủy, quỵ lụy... thì viết y dài. Nếu là tổ hợp nguyên âm [uj], như trong các từ cúi (đầu), túi (quần), tủi (hổ), xúi (bẩy), (tàn) lụi... thì viết i ngắn.
Kiểu mới
Trừ tên riêng, đề xuất tương đối hợp lý cách dùng hai chữ i ngắn và y dài hiện nay như sau:
- Đối với các âm tiết có phụ âm đầu /ʔ/, âm đệm /Ø/, âm chính /i/ và âm cuối /Ø/, thì có hai cách viết:
1. Dùng "i" trong các trường hợp từ thuần Việt, cụ thể là: i - i tờ; ì - ì, ì ạch, ì à ì ạch, ì ầm, ì oạp; ỉ - lợn ỉ, ỉ eo, ỉ ôi; í - í a í ới, í oắng, í ới; ị - ị, béo ị
2. Dùng "y" trong các trường hợp còn lại (thường là từ Hán-Việt), ví dụ: y - y tế, y nguyên, y phục; ỷ - ỷ lại; ý - ý nghĩa, ý kiến...
- Đối với các âm tiết có âm đệm /Ø/ và âm chính /iə/ thì dùng "i". Ví dụ: chịa, đĩa, tía... kiến, miền, thiến... Trừ trường hợp có âm đầu /ʔ/ và âm cuối không /Ø/ thì dùng "y": yếm, yến, yêng, yêu...
- Đối với các âm tiết có âm đệm /w/, âm chính là /i/ hoặc /iə/ thì dùng "y". Ví dụ: huy, quý, quýt... khuya, tuya, xuya... quyến, chuyền, tuyết, thuyết...
- Việc biểu diễn nguyên âm /i/ trong các trường hợp còn lại (âm đệm /Ø/) thì dùng "i". Ví dụ: inh, ích, ít... bi, chi, hi, kì, khi, lí, mì, phi, ti, si, vi... bình, chính, hít, kim, lịm, mỉm, nín, phình, tính, sinh, vinh...
- Việc biểu diễn âm cuối /-j/ không có gì thay đổi, vẫn dùng "y" trong các trường hợp có nguyên âm chính ngắn: (bàn) tay, (thợ) may, tây, sấy... và dùng "i" trong các trường hợp còn lại: (lỗ) tai, (ngày) mai, cơi, coi, côi...
- Dùng "i" trong trường hợp các tiếng có phụ âm đầu + vần "i" (ví dụ: lí, mĩ, kĩ, thi, sĩ...) đều thống nhất viết bằng "i" (i ngắn). Ví dụ: lí luận, lí tưởng, thi sĩ, nước Mĩ, Hoa Kì, bánh mì, vua Lí Thái Tông, Lí Bí, kỉ niệm, v.v... mà không viết "y" (y dài) như trước đây. Đây là quy định của Bộ Giáo duc Việt Nam từ năm 1963 [cần dẫn nguồn] (Có lẽ tác giả đoạn này lầm lẫn 1983 - 1984 thành 1963 ?). Hiện nay Nhà xuất bản Giáo dục vẫn thực hiện nghiêm chỉnh quy định này trong việc in Sách giáo khoa các loại.
- Theo quy định của Bộ giáo dục (1984) có quy định cách viết " I " như sau:
Nếu không có sự thay đổi về âm và nghĩa, trừ trường hợp "Y" đứng sau " QU", hầu hết các từ có âm "I" ở cuối đều được viết thống nhất bằng "I". Thí dụ: Hi sinh, kỉ niệm, lí luận, thẩm mĩ,... - Nếu "I" hoặc "Y" đứng một mình, đứng đầu từ hoặc ở giữa từ, ta viết theo thói quen cũ. Thí dụ: ý nghĩa, y tế, yêu thương, Nguyễn Khuyến,...
Kiểu cũ
Cách dùng "i" hoặc "y" kiểu cũ thì thường căn cứ vào Hán Việt Từ điển của Đào Duy Anh (1931). Theo đó thì "y" được dùng thay "i" với những từ gốc Hán Việt nếu đứng sau các phụ âm h, k, l, m, t, và q (qu). Vì vậy nên có "ngựa hí", "tì tay" (gốc Nôm) nhưng "song hỷ", "tỵ nạn" (gốc Hán Việt). Những phụ âm khác thì vẫn dùng "i" như "tăng ni" chứ không có ny. Người Việt ở hải ngoại dạy tiếng Việt cho trẻ em dùng mẹo để nhớ sáu phụ âm trên bằng câu "học mau lên kẻo ta quên".
ĐỖ SAN | Chat Online | |
03/06/2019 09:24:53 |
Tôi đã tìm ra nguyên lý Tiếng Việt, cho nên tôi biết Tiếng Việt vốn là Tiếng Gốc của loài người.
ĐỖ SAN | Chat Online | |
03/06/2019 09:26:27 |
Quý là đúng với nguyên lý Tiếng Việt trong tự nhiên của đất trời.
Chuẩn Văn Trần | |
03/09/2019 15:37:26 |
Thế tóm lại là viết là quí hay quý
NoName.9665 | |
15/06/2021 23:44:58 |
Đức ngu lắm, quý chứ quí cc
Trần Vương Bảo Trân | |
23/07/2021 13:47:03 |
mik nghĩ chắc là quý chứ ko phải quí đâu
Câu hỏi mới nhất:
- Chỉ tôi cách đổi xu thành coin với? (chưa có trả lời)
- Cách để đổi avatar trên Lazi, mà không phải avatar có sẵn, lấy ảnh của mình thì làm như thế nào ạ?
- Làm sao để có coin trên lazi vậy ạ? Làm sao để mua quà tặng trên Lazi?
- Có ý kiến cho rằng học sinh còn nhỏ tuổi chưa có khả năng tham gia phòng chống BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG em có đồng ý không? Vì sao?
- Loại nước giải khát nào chứa sắt và canxi?
- Hiện tại em học lớp 6 sách thể dục của em là sách chương trình mới và là sách kết nối tri thức với cuộc sống. Mọi người ai từng trải rồi cho em biết là cuối HKII thi môn gì không ạ?
- Facebook gặp lỗi tự nhiên bị đăng xuất và không thể đăng nhập, Messenger và Instagram cũng gặp lỗi tương tự
- Khi tỏ tình với bạn thân khác giới, lỡ người đó không đồng ý thì có mất đi người bạn đó không?
- Kỹ năng sống là gì? Các kỹ năng sống cần trang bị?
- Viết thư UPU dùng giấy A4 màu vàng có được không ạ?
- Xem tất cả câu hỏi >>
Câu hỏi khác:
- Nguyên âm là gì, có bao nhiêu nguyên âm, nguyên âm trong tiếng Việt, nguyên âm trong tiếng ...
- Phụ âm là gì?
- Bán nguyên âm là gì?
- Cho em hỏi nếu nhà chỉ có mua bán giấy tay thì có được xin KT2, KT3 hay chỉ xin được tạm ...
- Có mới nới cũ là gì?
- Hiện nay đã có dịch vụ xét nghiệm tại nhà chưa? và liệu có an toàn và cho kết quả chuẩn ...
- Độc giả là gì?
- Thành phố trực thuộc trung ương là gì?
- Việt Nam có bao nhiêu tỉnh thành?
- Được cái nọ mất cái chai là gì?
Bạn có câu hỏi cần giải đáp, hãy gửi cho mọi người cùng xem và giải đáp tại đây, chúng tôi luôn hoan nghênh và cảm ơn bạn vì điều này: Gửi câu hỏi
Ngoài ra, bạn cũng có thể gửi lên Lazi nhiều thứ khác nữa Tại đây!
Ngoài ra, bạn cũng có thể gửi lên Lazi nhiều thứ khác nữa Tại đây!