Thành phố trực thuộc trung ương là gì?

Thành phố trực thuộc Trung ương là một đơn vị hành chính tương đương cấp tỉnh của Việt Nam. Đây là các thành phố nằm dưới sự quản lý của Trung ương, khác với các thành phố trực thuộc tỉnh nằm dưới sự quản lý của tỉnh, chỉ tương đương cấp huyện.
Thành phố trực thuộc Trung ương phải là các đô thị loại đặc biệt hoặc đô thị loại I, và được xác định là các đô thị trung tâm cấp quốc gia. Đây là các thành phố lớn, có nền kinh tế phát triển, là khu vực quan trọng về quân sự, chính trị, văn hóa, kinh tế, xã hội là động lực phát triển cho cả quốc gia chứ không còn nằm bó hẹp trong một tỉnh, hay một vùng (liên tỉnh) nữa. Các thành phố này có cơ sở hạ tầng và khoa học công nghệ phát triển, có nhiều cơ sở giáo dục bậc cao, dân cư đông, thuận lợi về giao thông vận tải.

Việt Nam hiện có 5 thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng, Cần Thơ.
 

Tên thành phố	Diện tích (km²)	Dân số (người) (2014)	Mật độ (người/km²)	Số quận	Số huyện	Thị xã	Ghi chú
Cần Thơ	1.409,0	1.237.000	878	5	4	0	Loại 1
Đà Nẵng	1.285,4	1.046.876	814	6	2	0	Loại 1
Hà Nội	3.324,3	7.576.900	2274	12	17	1	Loại đặc biệt
Hải Phòng	1.527,4	1.976.200	1.294	7	8	0	Loại 1
TP. Hồ Chí Minh	2.095,6	8.255.000	3.926	19	5	0	Loại đặc biệt
Tổng số				49	36	1

Vị trí 5 thành phố thuộc trung ương của Việt Nam (Bắc - Nam: Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Tp Hồ Chí Minh và Cần Thơ).

Các đơn vị hành chính trực thuộc
Dưới thành phố trực thuộc Trung ương có các đơn vị hành chính cấp huyện vùng nông thôn (huyện) và vùng đô thị (quận, thị xã). Các quận hợp thành khu vực nội thành của thành phố. Dưới quận là các phường. Các huyện hợp thành vùng ngoại thành. Dưới huyện là các xã, thị trấn.

Hiện nay, Thủ đô Hà Nội là thành phố trực thuộc Trung ương duy nhất có đơn vị hành chính trực thuộc là thị xã (thị xã Sơn Tây). Trước đây từng có trường hợp như vậy: Kiến An và Đồ Sơn từng là thị xã trực thuộc thành phố Hải Phòng, nhưng nay đã trở thành các quận của Hải Phòng.

Nâng cấp
1. Các tỉnh đã có quyết định của Bộ chính trị xây dựng thành thành phố trực thuộc trung ương là:
- Thừa Thiên-Huế (lấy thành phố Huế làm trung tâm).
- Khánh Hòa (lấy thành phố Nha Trang làm trung tâm).
2. Các tỉnh đang có đề án chia tách thành tỉnh mới và thành phố thuộc trung ương (trên cơ sở thành phố thuộc tỉnh) là:
- Đắk Lắk: thành lập tỉnh Đắk Lắk mới và thành phố Buôn Ma Thuột trực thuộc trung ương.
- Lâm Đồng: thành lập tỉnh Lâm Đồng mới và thành phố Đà Lạt trực thuộc trung ương.
3. Các tỉnh đang có đề án chuyển thành thành phố trực thuộc Trung ương là:
- Bình Dương (2020) (lấy thành phố mới Bình Dương làm trung tâm).
- Thái Nguyên (trước năm 2020) (lấy thành phố Thái Nguyên làm trung tâm).
- Bắc Ninh (trước 2020) (lấy thành phố Bắc Ninh làm trung tâm).