Nguyên nhân sụp đổ của chế độ Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa (CNXH) ở Liên Xô và Đông Âu là một sự kết hợp của nhiều yếu tố phức tạp. Dưới đây là một số nhận xét của em:

1. Kinh tế và Tài chính:

   • Kinh tế không thị trường và quá trình quản lý kinh tế tập trung tại các cơ quan quốc doanh đã dẫn đến sụp đổ của hệ thống kinh tế. Việc thiếu tính cạnh tranh và động lực kinh tế đã làm giảm sự sáng tạo và động lực sản xuất.

2. Sự cộng sản quá mức:

   • Việc áp dụng chính sách cộng sản quá mức đã gây ra sự tiêu hao lớn và không cân đối trong nền kinh tế. Các nền kinh tế không còn đủ sức tài trợ cho các chính sách xã hội và quân sự quá mức.

3. Chính trị và Quản lý:

   • Sự kiểm soát quá mức của chính phủ trong mọi lĩnh vực đã gây ra việc thiếu tính minh bạch, quyền tự do và khả năng tham gia của các công dân. Sự thiếu linh hoạt và khả năng thích nghi của hệ thống đã gây rạn nứt và căng thẳng nội bộ.

4. Thiếu động lực cải tiến công nghệ:

   • Chế độ CNXH thường thiên về việc duy trì trạng thái hiện tại hơn là đầu tư vào nghiên cứu và phát triển công nghệ. Điều này đã làm cho các nền kinh tế này bị tụt hậu về mặt công nghiệp và công nghệ so với các nền kinh tế thị trường.

5. Tình hình quốc tế:

   • Sự cạnh tranh và sự thay đổi trong bối cảnh quốc tế cũng đã tác động mạnh đến sụp đổ của chế độ CNXH ở Liên Xô và Đông Âu. Việc mở cửa cửa hàng và thị trường quốc tế đã tạo ra áp lực lớn, đồng thời làm cho các hệ thống cũng như các chính sách cũ trở nên kém linh hoạt.

Tóm lại, sụp đổ của chế độ CNXH ở Liên Xô và Đông Âu là một sự kết hợp của nhiều yếu tố, từ kinh tế, chính trị, đến môi trường quốc tế. Việc không thích nghi và cập nhật với những thay đổi trong thế giới đã dẫn đến sự suy thoái và sụp đổ cuối cùng của hệ thống này.

n Xô sụp đổ có ảnh hưởng nhất định đến Việt Nam. Từ sự sụp đổ và tan rã của CNXH ở Liên Xô, chúng ta có thể rút ra được những bài học bổ ích sau đây:

• Một là, phải thường xuyên chăm lo xây dựng đảng để giữ vững vai trò cầm quyền của Đảng, bộ máy chính quyền trong sạch vững mạnh và gắn bó với nhân dân. Xây dựng đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức. Luôn luôn gắn bó mật thiết với nhân dân, nắm chắc quần chúng và động viên được sức mạnh của nhân dân.
• Hai là, vấn đề then chốt có ý nghĩa quyết định là xây dựng và thực hiện tốt chiến lược công tác cán bộ. Nhất là cán bộ chủ trì và xây dựng nguồn cán bộ lãnh đạo, quản lý kế cận, kế tiếp ở các cấp từ Trung ương đến địa phương.
• Ba là, xây dựng nền kinh tế ổn định và phát triển vững chắc. Giữ được độc lập tự chủ trong hội nhập kinh tế quốc tế có hiệu quả. Giữ vững sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước đối với nền kinh tế. Sự ổn định và phát triển vững chắc của nền kinh tế là nền tảng vật chất bảo đảm sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước.
• Bốn là, tăng cường công tác chính trị tư tưởng. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm và bản lĩnh chính trị của cán bộ, đảng viên, nhân dân. Phòng, chống có hiệu quả chiến lược “diễn biến hòa bình” và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
• Năm là, Đảng cầm quyền phải nắm chắc lực lượng vũ trang. Đặc biệt chăm lo xây dựng quân đội nhân dân và công an nhân dân thực sự trung thành, tin cậy về chính trị. Có chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu cao, làm nòng cốt trong nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.

Với tinh thần tự lực tự cường, nhân dân Liên Xô đã hoàn thành thắng lợi kế hoạch 5 năm khôi phục kinh tế (1946 – 1950) trong vòng 4 năm 3 tháng. Dưới đây là những thành tựu chính của Liên Xô về kinh tế, khoa học – kĩ thuật,… trong công cuộc khôi phục kinh tế sau chiến tranh:

Kinh tế:

• Công nghiệp được phục hồi vào năm 1947. Đến năm 1950, tổng sản lượng công nghiệp tăng 73%. So với mức trước chiến tranh (kế hoạch dự kiến là 48%) hơn 6200 xí nghiệp được phục hồi hoặc xây dựng mới đi vào hoạt động.
• Sản xuất nông nghiệp năm 1950 đã đạt mức trước chiến tranh.

Khoa học – kĩ thuật:

• Năm 1949, Liên Xô đã chế tạo thành công bom nguyên tử, phá thế độc quyền vũ khí nguyên tử của Mĩ.

Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở các nước Đông Âu trong những năm 1950 – 1970 đã đạt được rất nhiều thành tựu:

• Các nước Đông Âu đã tiến hành xây dựng nền công nghiệp, điện khí hóa toàn quốc, sản lượng công nghiệp tăng cao gấp hàng chục lần.
• Nông nghiệp đạt được nhiều thành tựu, đáp ứng nhu cầu trong nước.
• Tiến bộ khoa học kỹ thuật được áp dụng vào cuộc sống.

Các nước Đông Âu tư xuất phát điểm thấp đã phát triển trở thành các quốc gia công – nông nghiệp.

Trên đây là nguyên nhân sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu và những bài học kinh nghiệm rút ra từ sự sụp đổ mô hình CNXH ở Liên Xô và Đông Âu. Đừng quên theo dõi GiaiNgo để cập nhật thông tin mới nhất nhé!