Trong quá trình hình thành núi, cả quá trình nội sinh và ngoại sinh đều đóng vai trò quan trọng, tuy nhiên, một trong hai quá trình có thể được coi là chủ yếu tùy thuộc vào nguyên nhân và điều kiện địa chất cụ thể.

Quá trình nội sinh là quá trình hình thành núi do sự tương tác và di chuyển của các tảng đá trong lòng Trái Đất. Đây là quá trình xảy ra trong lòng đất và thường liên quan đến sự va chạm và va đập giữa các tảng đá, gây ra sự nâng đẩy và biến dạng của vỏ Trái Đất. Khi các tảng đá va chạm và va đập với nhau, chúng có thể bị nén, gập, kéo dãn và nâng lên tạo thành các dãy núi. Ví dụ về quá trình nội sinh là sự hình thành dãy núi Himalaya ở châu Á.

Quá trình ngoại sinh là quá trình hình thành núi do sự tác động từ bên ngoài, chủ yếu là sự xói mòn và tích tụ của các vật liệu đất và đá. Sự xói mòn có thể là do sự tác động của nước, gió, băng, sóng biển và sự thay đổi của khí hậu. Sự tích tụ xảy ra khi các vật liệu xói mòn được đưa vào các vùng thấp hơn và tích tụ lại tạo thành các dãy núi. Ví dụ về quá trình ngoại sinh là sự hình thành dãy núi Appalachian ở Bắc Mỹ.

Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, quá trình nội sinh và ngoại sinh không thể được phân biệt rõ ràng và thường xảy ra đồng thời. Sự tương tác giữa hai quá trình này có thể tạo ra các đặc điểm địa hình phức tạp và đa dạng trong hình dạng của các dãy núi trên Trái Đất.