Thành phần của máu và các nhóm máu
Máu là một chất lỏng đặc biệt lưu thông trong cơ thể, đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng như vận chuyển oxy, chất dinh dưỡng, hormone và các chất thải. Máu bao gồm các thành phần chính sau:
Huyết tương: Là phần lỏng của máu, chứa chủ yếu là nước, protein, muối khoáng và các chất hòa tan khác.
Hồng cầu: Là tế bào có chứa hemoglobin, một protein có khả năng kết hợp với oxy để vận chuyển oxy đến các tế bào trong cơ thể.
Bạch cầu: Là tế bào bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng.
Tiểu cầu: Là những mảnh tế bào nhỏ giúp máu đông lại khi bị thương.
Các nhóm máu:
Dựa trên sự có mặt hoặc vắng mặt của các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu và kháng thể trong huyết tương, máu người được chia thành các nhóm máu khác nhau. Hệ thống nhóm máu ABO là hệ thống phổ biến nhất, bao gồm 4 nhóm máu chính: A, B, AB và O. Mỗi nhóm máu có những đặc trưng riêng về kháng nguyên và kháng thể.
Nhóm máu A: Có kháng nguyên A trên hồng cầu và kháng thể B trong huyết tương.
Nhóm máu B: Có kháng nguyên B trên hồng cầu và kháng thể A trong huyết tương.
Nhóm máu AB: Có cả kháng nguyên A và B trên hồng cầu nhưng không có kháng thể nào trong huyết tương.
Nhóm máu O: Không có kháng nguyên nào trên hồng cầu nhưng có cả kháng thể A và B trong huyết tương.
Nguyên tắc truyền máu
Nguyên tắc cơ bản của truyền máu là tránh xảy ra phản ứng miễn dịch giữa máu của người cho và người nhận. Khi truyền máu không phù hợp, kháng thể trong huyết tương của người nhận có thể tấn công các hồng cầu của người cho, gây ra hiện tượng đông máu và các biến chứng nguy hiểm.
Các nguyên tắc truyền máu:
Nhóm máu O: Được gọi là "nhóm máu chuyên cho" vì có thể truyền cho tất cả các nhóm máu khác (A, B, AB, O) nhưng chỉ nhận được máu từ nhóm O.
Nhóm máu AB: Được gọi là "nhóm máu chuyên nhận" vì có thể nhận được máu từ tất cả các nhóm máu khác (A, B, AB, O) nhưng chỉ cho được người có nhóm máu AB.
Nhóm máu A: Có thể truyền cho người có nhóm máu A và AB, và nhận được máu từ nhóm O và A.
Nhóm máu B: Có thể truyền cho người có nhóm máu B và AB, và nhận được máu từ nhóm O và B.
Ngoài hệ thống ABO, còn có hệ thống Rh:
Rh dương: Có kháng nguyên Rh trên hồng cầu.
Rh âm: Không có kháng nguyên Rh trên hồng cầu.
Khi truyền máu, cần phải xét nghiệm cả nhóm máu ABO và Rh để đảm bảo sự tương thích giữa máu của người cho và người nhận.