Câu 1: Xác định thể thơ của văn bản, căn cứ vào đâu để em xác định?

Văn bản trên được viết theo thể thơ tự do. Căn cứ vào đặc điểm không có sự quy định về số lượng chữ trong mỗi dòng, không theo quy luật về vần điệu hay nhịp điệu nhất định, bài thơ sử dụng những dòng thơ dài ngắn khác nhau, không có sự đối xứng trong cấu trúc câu, cho thấy đây là thể thơ tự do.

Câu 2: Nhà thơ đã nhìn Tổ quốc từ những góc nhìn nào?

Nhà thơ đã nhìn Tổ quốc từ những góc nhìn khác nhau, cụ thể là:

• Góc nhìn từ biển: Thể hiện qua hình ảnh "Tổ quốc nhìn từ bao hiểm hoạ", "Nếu Tổ quốc neo mình đầu sóng cả".
• Góc nhìn lịch sử và hiện tại: Nhà thơ nhắc đến các cuộc chiến tranh bảo vệ đất nước như "giặc đến tự biển Đông", "máu đã đổ ở Trường Sa".
• Góc nhìn từ những mất mát và hy sinh của dân tộc: Thể hiện qua những hình ảnh đau thương như "Máu xương kia dằng dặc suốt ngàn đời" và "bạn tôi nằm dưới sóng mặn vùi thân".
• Góc nhìn từ tinh thần đấu tranh bất khuất của dân tộc: "Hồn dân tộc ngàn năm không chịu khuất", "dáng con tàu vẫn hướng mãi ra khơi".

Câu 3: Xác định cách gieo vần, ngắt nhịp của khổ 1.

• Cách gieo vần: Khổ 1 có vần chân, các câu có vần cuối giống nhau như "hoạ – Đông", "cảm tử – đồng". Vần được gieo theo dạng ABAB.
• Ngắt nhịp: Nhịp trong khổ thơ này khá linh hoạt, có thể nhận thấy nhịp chậm ở những câu như "Những ngọn sóng hoá Bạch Đằng cảm tử", với nhịp 4/4, còn các câu khác nhịp ngắn hơn, thể hiện sự khẩn trương, gấp gáp trong việc thể hiện hiểm hoạ.

Câu 4: Nhận xét về hiệu quả của biện pháp tu từ được thể hiện trong hai dòng thơ sau đây?

"Máu đã đổ ở Trường Sa ngày ấy
Bạn tôi nằm dưới sóng mặn vùi thân"

• Biện pháp tu từ: Trong hai câu này, tác giả sử dụng hình ảnh ẩn dụ và nhân hoá để khắc họa sự hy sinh của những chiến sĩ nơi biên cương đảo xa. "Máu đã đổ" là một cách nói tượng trưng cho những hy sinh, mất mát lớn lao, "bạn tôi nằm dưới sóng mặn vùi thân" là hình ảnh mạnh mẽ, thể hiện sự vùi lấp, gắn kết giữa người lính và biển đảo, nơi họ đã hy sinh. Biện pháp này giúp nhấn mạnh sự hy sinh vô giá của các chiến sĩ trong việc bảo vệ biển đảo, đồng thời làm tăng tính cảm động, khắc sâu hình ảnh đất nước và tình yêu quê hương.
• Hiệu quả: Hai câu thơ này làm nổi bật sự đau thương, mất mát của chiến tranh, đồng thời tạo sự kết nối mạnh mẽ giữa con người với thiên nhiên, đất nước. Đọc hai câu này, người đọc dễ dàng cảm nhận được sự thiêng liêng và vĩ đại trong các hy sinh bảo vệ Tổ quốc.

Câu 5: Đoạn thơ đã thể hiện tình cảm gì của tác giả về đất nước?

Đoạn thơ thể hiện tình cảm yêu nước sâu sắc và sự tự hào dân tộc của tác giả. Nhà thơ bày tỏ sự lo lắng về những hiểm hoạ luôn rình rập đất nước, nhưng đồng thời cũng thể hiện niềm tin vào sức mạnh bất khuất của dân tộc. Cảm giác tự hào về những hy sinh xương máu của những người con đã nằm lại ở Trường Sa, Hoàng Sa, và tình yêu dành cho biển đảo thiêng liêng cũng rất rõ ràng trong các dòng thơ.

Câu 6: Thông điệp mà nhà thơ muốn gửi gắm qua hai dòng thơ cuối là gì?

"Hồn dân tộc ngàn năm không chịu khuất
Dáng con tàu vẫn hướng mãi ra khơi"

Thông điệp mà nhà thơ muốn gửi gắm qua hai dòng thơ này là sự kiên cường bất khuất của dân tộc Việt Nam và niềm tin vững vàng vào tương lai. Dù phải đối mặt với bao khó khăn, thử thách và tổn thất, tinh thần dân tộc vẫn không bị khuất phục. "Dáng con tàu vẫn hướng mãi ra khơi" là hình ảnh đầy hy vọng, thể hiện tinh thần đấu tranh không ngừng nghỉ của người Việt Nam, luôn hướng ra biển cả, bảo vệ chủ quyền và giữ vững ngọn cờ Tổ quốc.

Câu 7: Từ bài thơ, em hãy nêu lên một vài suy nghĩ của mình trước tình hình biển đảo của nước ta hôm nay và trách nhiệm của thế hệ trẻ để bảo vệ biển đảo?

Biển đảo của Việt Nam hiện nay đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là vấn đề tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông. Nhiều vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc vẫn bị xâm phạm, đe dọa bởi các lực lượng bên ngoài. Trước tình hình đó, thế hệ trẻ cần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của mình, không chỉ trong việc bảo vệ chủ quyền biển đảo mà còn trong việc giữ gìn và phát huy truyền thống yêu nước của dân tộc. Thế hệ trẻ cần học tập, rèn luyện để có kiến thức vững vàng, đồng thời tham gia tích cực vào các hoạt động tuyên truyền, bảo vệ môi trường biển, và tham gia vào các phong trào yêu nước, góp phần bảo vệ lãnh thổ thiêng liêng của đất nước. Chúng ta cần hành động bằng việc bảo vệ biển đảo từ những việc nhỏ nhất, như nâng cao ý thức về biển đảo trong cộng đồng, ủng hộ các hoạt động liên quan đến bảo vệ chủ quyền quốc gia.