Để giải bài toán này, ta sẽ thực hiện các bước sau:

### a) Tính diện tích của thửa ruộng hình chữ nhật

Gọi chiều rộng của thửa ruộng là \( w \) và chiều dài là \( l \).
Theo đề bài, tỉ lệ giữa chiều dài và chiều rộng là 5:3, tức là:

\[
l = \frac{5}{3}w
\]

Ngoài ra, theo thông tin cho trước, chiều dài hơn chiều rộng 40 m:

\[
l - w = 40
\]

Thay \( l \) vào phương trình thứ hai:

\[
\frac{5}{3}w - w = 40
\]

Tìm \( w \):

\[
\frac{5}{3}w - \frac{3}{3}w = 40 \\
\frac{2}{3}w = 40 \\
w = 40 \times \frac{3}{2} = 60 \text{ m}
\]

Tính chiều dài \( l \):

\[
l = \frac{5}{3}w = \frac{5}{3} \times 60 = 100 \text{ m}
\]

Diện tích \( S \) của thửa ruộng hình chữ nhật:

\[
S = l \times w = 100 \times 60 = 6000 \text{ m}^2
\]

### b) Tính khối lượng thóc thu hoạch từ thửa ruộng

Biết rằng 15 m² thu hoạch được 12 kg thóc. Ta cần tính tổng khối lượng thóc thu hoạch từ diện tích 6000 m².

Tính số m2 thu hoạch được thóc:

\[
\text{Khối lượng thóc} = \left( \frac{12 \text{ kg}}{15 \text{ m}^2} \right) \times 6000 \text{ m}^2 = \frac{12 \times 6000}{15}
\]

Tính cụ thể:

\[
\text{Khối lượng thóc} = \frac{72000}{15} = 4800 \text{ kg}
\]

### Kết luận

a) Diện tích của thửa ruộng hình chữ nhật là \( 6000 \text{ m}^2 \).

b) Thửa ruộng thu hoạch được \( 4800 \text{ kg thóc} \).