Những người dân bản xứ bị lừa gạt, bị cưỡng bức đi lính rồi bị đưa sang Châu Âu đánh nhau với quân đội Đức “để bảo vệ cho cái công lý và tự do mà chính họ không được hưởng một chút nào” và “để lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế của các cấp chỉ huy và lấy xương mình chạm lên chiếc gậy của các ngài thống chế Pháp” nhưng rồi khi chiến tranh kết thúc hay khi “đại bác đã ngấy thịt đen rồi thì thịt vàng”, những người lính còn sống sót dù da vàng hay da đen trước khi xuống tàu ở cảng Macxây để trở về với chế độ bản xứ, một chế độ không biết gì đến chính nghĩa và công lý cả, họ mặc nhiên trở lại “giống người bẩn thỉu” bị đánh đập vô cớ và bị lột hết của cải, lúc này họ không còn là đứa “con yêu” và những “bạn hiền” của các quan cai trị phụ mẫu nhân hậu, thậm chí lúc này họ khồng còn mang cái danh hiệu tối cao “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do” mà nước Pháp đã đột ngột dành cho họ trước khi đưa sang chiến trường Châu Âu. Tổng cộng có 700.000 người bản xứ đã đặt chân lên đất Pháp và trong số ấy 80.000 người không còn bao giờ còn trông thấy mặt trời trên quê hương đất nước mình. Thế mà những người còn lại khi về với quê hương với chế độ bản xứ những người “cựu binh” đúng hơn là “những cái xác còn lại” đã được một viên quan cai trị đón chào nồng nhiệt bằng một diễn văn yêu nước “Các anh đã bảo vệ tổ quốc, thế là tốt. Bây giờ, chúng tôi không cần đến các anh nữa, cút đi”.