Bài 9: Xây dựng gia đình văn hóa

a) Hãy tìm hiểu kĩ nội dung và các tiêu chuẩn của gia đình văn hoá tại địa phương em và nhận xét việc thực hiện tiêu chuẩn gia đình văn hoá của gia đình em, của bản thân em.

Trả lời:

Để thực hiện gia đình văn hóa, gia đình em và bản thân em đã:

- Các thành viên trong gia đình:

   + Yêu thương, quan tâm, chăm sóc đùm bọc lẫn nhau;

   + Chia sẻ công việc và hoàn thành trách nhiệm, bổn phận của mình;

   + Biết kính trên nhường dưới;

   + Sống chan hòa với hàng xóm láng giềng, tham gia các hoạt động của khu dân cư;

   + Bố mẹ cố gắng làm kinh tế, con cái giúp bố mẹ việc nhà và chăm ngoan học giỏi.

- Bản thân em:

   + Vâng lời ông bà, bố mẹ, nhường nhịn em trai.

   + Cố gắng chăm ngoan học giỏi, cháu ngoan Bác Hồ.

   + Lễ phép, gọi dạ bảo vâng với những người lớn tuổi hơn.

   + Sống gần gũi với hàng xóm, vui chơi với các bạn cùng trang lứa.

b) Em hãy nhận xét về đời sống vật chất và tinh thần của các loại gia đình sau :

- Gia đình đông con ;

- Gia đình giàu có nhưng con cái ăn chơi, đua đòi ;

- Gia đình có hai con đều ngoan ngoãn, chăm học, chăm làm.

Theo em, có phải gia đình giàu có thì bao giờ cũng hạnh phúc, tiến bộ ?

Trả lời:

- Gia đình đông con: nghèo túng, vất vả, bất hạnh không thể hạnh phúc được.

- Gia đình giàu có nhưng con cái ăn chơi, đua đòi: Đời sống vật chất có thể đầy đủ nhưng đời sống tinh thần không lành mạnh, con cái đua đòi ăn chơi, dễ sa vào các tệ nạn xã hội, trở thành nỗi bất hạnh cho gia đình, danh dự gia đình bị tổn hại.

- Gia đình có 2 con đều ngoan ngoãn, chăm học, chăm làm: Đây là loại gia đình văn hóa. Có thể đời sống vật chất đầy đủ hay còn khó khăn, nhưng con cái của gia đình có trách nhiệm và bổn phận với gia đình, chăm ngoan, học giỏi, hiếu thảo.

c) Trong gia đình, mỗi người đểu có thói quen và sở thích khác nhau. Theo em, làm thế nào để có được sự hoà thuận và không khí đầm ấm, hạnh phúc trong gia đình ?

Trả lời:

- Trước hết mọi người trong gia đình phải tôn trọng sở thích cá nhân của từng thành viên, không can thiệp thô bạo.

- Nhường nhịn nhau.

- Trao đổi, góp ý kiến cho nhau khi có những thói quen chưa tốt

d) Em đồng ý với những ý kiến nào sau đây ? Giải thích vì sao em đồng ý hoặc không đồng ý :

(1) Việc nhà là việc của mẹ và con gái ;

(2) Trong gia đình nhất thiết phải có con trai ;

(3) Không cần có sự phân công chặt chẽ công việc trong gia đình

(4) Gia đình có nhiều con là gia đình hạnh phúc ;

(5) Con cái có thể tham gia bàn bạc các công việc gia đình ;

(6) Trong giạ đình, mỗi người chỉ cần hoàn thành công việc của mình ;

(7) Trẻ em không thể tham gia xây dựng gia đình văn hoá.

Trả lời:

- Em đồng ý với ý kiến (5).

Bởi vì con cái là một thàrh viên trong gia đình cho nên có thể tham gia bàn bạc các công việc của gia đình mình và phải có trách nhiệm và bổn phận đôi với gia đình.

- Em không đồng ý với các ý kiến (1), (2), (3), (4), (6), (7).

(1) và (2) là thể hiện quan niệm lạc hậu trọng nam khinh nữ;

(3) và (6): Trong gia đình cần có sự phân công công việc cụ thể để mọi người có trách nhiệm đối với gia đình của mình, nhưng không có nghĩa là mỗi người trong gia đình chỉ cần hoàn thành công việc của mình là đủ mà cần có sự chia sẻ, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau, tất cả vì sự êm ấm hạnh phúc của gia đình bé nhỏ.

(4) Ý kiến gia đình có nhiều con là hạnh phức là chưa đúng. Bởi nếu đông con, chăm sóc, nuôi dạy sẽ vất vả, khó khăn hơn những gia đình ít con.

- Đông con sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ của cha mẹ, nhất là người mẹ

- Đông con sẽ làm ảnh hưởng đến công tác (công việc) của cha mẹ.

- Nếu đông con và nghèo túng là gia đình bất hạnh chứ không thể là gia đình có hạnh phúc.

(5) và (7): Trẻ em là một thành viên của gia đình cho nên trẻ em có trách nhiệm và bổn phận tham gia bàn bạc công việc gia đình và góp sức mình để xây dựng gia đình văn hóa.

đ) Em có thể rút ra nhận xét gì về vai trò của con cái trong gia đình qua kinh nghiệm của bản thân và qua câu nói của Xu-khôm-lin-xki

Trả lời:

Gia đình nào cũng có thể phòng ngừa hoả hoạn và phòng ngừa những đứa con hư hỏng nếu có biện pháp phòng ngừa tốt. Song biện pháp giáo dục của cha mẹ dù có tốt đến đâu nhưng điều quyết định để trở thành những đứa con ngoan hay hư hỏng là từ bản thân, ý chí, nghị lực, ý thức, trách nhiệm và bổn phận của những đứa con.

e) Theo em, những gia đình sau đây có ảnh hưởng đến cộng đồng và xã hội như Ihế nào ?

- Gia đình có cha mẹ bất hoà ;

- Gia đình có cha mẹ thiếu gương mẫu (làm ăn bất chính, nghiện hút..) ;

- Gia đình có con cái hư hỏng (ăn chơi quậy phá, nghiện hút, đua xe...).

Trả lời:

Mỗi gia đình là một tế bào của xã hội, vì thế những kiểu gia đình trên sẽ ảnh hưởng đến cộng đồng, đến sự bình yên của môi trường sống (của bà con làng xóm, nếu suốt ngày bên cạnh nhà mình có một gia đình bố mẹ bất hoà suốt ngày cãi vã nhau), sự bất hoà của cha mẹ dẫn đến gia đình tan nát, con cái không có người nuôi dạy, những đứa con sẽ là gánh nặng của xã hội.

Khi bố mẹ thiếu gương mẫu, làm ăn bất chính, nghiện hút thì đó không thể là một gia đình hạnh phúc, một môi trường tốt để con cái trưởng thành, nó cũng sẽ bị ảnh hưởng rất lớn và gia đình đó khó có thể có những đứa con ngoan, mà là những đứa con hư hỏng, ăn chơi, quậy phá, nghiện hút, đua xe gây không biết bao nhiêu điều xấu cho cộng đồng và xã hội.

g) Hãy kể tên những việc của gia đình mà em có thể tham gia. Em dự kiến sẽ làm gì để góp phần xây dims gia đình văn hoá ?

Trả lời:

Những việc làm của gia đình mà em có thể tham gia:

- Giúp bố mẹ dọn dẹp nhà cửa, chăm sóc cây trồng, nấu cơm, têm trầu cho bà...

- Giúp bố mẹ đưa đón, chăm sóc em

- Chăm chỉ học hành để đạt kết quả tốt

- Chăm sóc bố mẹ khi bố mẹ đau ốm

Để góp phần xây dựng gia đình văn hóa, em sẽ chăm ngoan, học giỏi. Biết kính trọng, giúp đỡ ông bà, cha mẹ, thương yêu em nhỏ. Không đua đòi ăn diện, không làm điều gì tốn hại đến danh dự gia đình mình.