Tìm một từ Hán Việt có yếu tố đồng âm khác nghĩa với yếu tố được in đậm trong câu sau:
đại phu từ đời vua Li Nam Đế, vì chết về việc cần vương mà được phong ở đây, giúp dân
độ vật đã hơn một nghìn năm nay, khi nào lại làm việc gieo tai rắc vạ để kiếm miếng ăn
như tên giặc giảo hoạt kia đã làm. Gần đây vì tôi thiểu sự đề phòng, bị nó đánh đuổi, nên
phải đến nương tựa ở đền Tản Viên đã vài năm nay”.
Tử Văn nói:
- Việc xảy ra đến như thế, sao ngài không kiện ở Diêm Vương và tâu lên Thượng Đế, lại đi
khinh bỏ chức vị, làm một người áo vải nhà quê?
Ông già chau mặt nói:
- Rễ ác mọc lan, khó lòng lay động. Tôi đã định thưa kiện, nhưng mà có nhiều nỗi ngăn
trở: Những đền miếu gần quanh, vì tham của đút, đều bênh vực cho nó cả. Tôi chỉ giữ được
một chút lòng thành, nhưng không làm thế nào để thông đạt được lên, cho nên đành tạm
ẩn nhẫn mà ngồi xó một nơi.
Tử Văn nói:
- Hắn có thực là tay hung hãn, có thể gieo vạ cho tôi không?
- Hắn quyết chống chọi với nhà thầy, hiện đã kiện thầy ở Minh ti. Tôi nhân lúc hắn đi vắng
lén đến đây bảo cho nhà thầy biết để mà liệu kể, khỏi phải chết một cách oan uổng.
Ông già lại dặn Tử Văn:
- Hễ ở Minh ti có tra hỏi, thầy cứ khai ra những lời nói của tôi. Nếu hắn chối, thầy kêu xin
tư giấy đến đền Tản Viên, tôi sẽ khai rõ thì nó phải đỡ miệng. Nếu không như thế thì tôi
đến vùi lấp trọn đời mà thầy cũng khó lòng thoát nạn.
(Tóm tắt phần cuối: Đến đêm, Tử Văn bị hai tên quỷ sứ đến bắt đi. Đến âm phủ, người
canh cổng truyền rằng Tử Văn tội sâu ác nặng không được khoan giảm. Tử Văn kêu oan
và được dẫn vào gặp Diêm Vương. Tử Văn tâu trình đầu đuôi như lời Thổ công đã nói và
tranh cãi mãi với người đội mũ trụ, không phân phải trái. Diêm Vương sinh nghi, người
đội mũ trụ định lảng chuyện, sợ bị lộ ra sự thực. Diêm Vương sai người đến đền Tản Viên
để lấy chứng thực thì thấy đúng như lời Tử Văn nói. Kẻ kia bị đẩy vào địa ngục tầng thứ
chín. Tử Văn về đến nhà thì mới biết mình đã chết được hai ngày. Ngôi mộ của tên tướng
giặc bị bật tung lên, hài cốt tan tành. Sau đó một tháng, Thổ công tiến cử Tử Văn giữ chức
phán sự ở đền Tản Viên. Tử Văn nhận lời, rồi không bệnh mà mất. Sau đó, có người thấy
Tử Văn trên xe ngựa cưỡi gió. Người ta truyền rằng đó là “nhà quan phán sự!)
(Trích Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, Nguyễn Dữ, Ngữ văn 10, tập 2, NXB Giáo
dục, 2009)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. (0.25đ) Dựa vào đoạn trích và những hiểu biết của mình, em hãy cho biết đặc điểm
nổi bật của truyện truyền kì?
Câu 2. (0.5đ) Tìm hiểu và giải thích ý nghĩa các điển cố, điển tích (in đậm) trong đoạn sau:
"Nhà ngươi đã theo nghiệp nho, đọc sách vở của thánh hiền, há không biết cái đức của
quỷ thần sao, cớ gì lại dám khinh nhờn huỷ tượng, đốt đền, khiến cho hương lửa không có
chỗ tựa nương, oai linh không có nơi hiển hiện, vậy bảo làm sao bây giờ? Biết điều thì
dựng trả ngôi đền như cũ. Nếu không thì, vô cớ huỷ đền Lư Sơn, Cổ Thiệu sẽ khó lòng
tránh khỏi tai vạ.
"
Câu 3. (0.5đ) Tìm một từ Hán Việt có yếu tố đồng âm khác nghĩa với yếu tố được in đậm
trong câu sau: "Bộ tướng của Mộc Thạnh có viên Bách hộ họ Thôi, tử trận ở gần đền, từ
đấy làm yêu làm quái trong dân gian".
Câu 4. (1.25đ) Chỉ ra lời của nhân vật và lời người kể chuyện trong đoạn trích sau: "Tử
Văn mặc kệ, vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên. Người kia tức giận nói:
độ vật đã hơn một nghìn năm nay, khi nào lại làm việc gieo tai rắc vạ để kiếm miếng ăn
như tên giặc giảo hoạt kia đã làm. Gần đây vì tôi thiểu sự đề phòng, bị nó đánh đuổi, nên
phải đến nương tựa ở đền Tản Viên đã vài năm nay”.
Tử Văn nói:
- Việc xảy ra đến như thế, sao ngài không kiện ở Diêm Vương và tâu lên Thượng Đế, lại đi
khinh bỏ chức vị, làm một người áo vải nhà quê?
Ông già chau mặt nói:
- Rễ ác mọc lan, khó lòng lay động. Tôi đã định thưa kiện, nhưng mà có nhiều nỗi ngăn
trở: Những đền miếu gần quanh, vì tham của đút, đều bênh vực cho nó cả. Tôi chỉ giữ được
một chút lòng thành, nhưng không làm thế nào để thông đạt được lên, cho nên đành tạm
ẩn nhẫn mà ngồi xó một nơi.
Tử Văn nói:
- Hắn có thực là tay hung hãn, có thể gieo vạ cho tôi không?
- Hắn quyết chống chọi với nhà thầy, hiện đã kiện thầy ở Minh ti. Tôi nhân lúc hắn đi vắng
lén đến đây bảo cho nhà thầy biết để mà liệu kể, khỏi phải chết một cách oan uổng.
Ông già lại dặn Tử Văn:
- Hễ ở Minh ti có tra hỏi, thầy cứ khai ra những lời nói của tôi. Nếu hắn chối, thầy kêu xin
tư giấy đến đền Tản Viên, tôi sẽ khai rõ thì nó phải đỡ miệng. Nếu không như thế thì tôi
đến vùi lấp trọn đời mà thầy cũng khó lòng thoát nạn.
(Tóm tắt phần cuối: Đến đêm, Tử Văn bị hai tên quỷ sứ đến bắt đi. Đến âm phủ, người
canh cổng truyền rằng Tử Văn tội sâu ác nặng không được khoan giảm. Tử Văn kêu oan
và được dẫn vào gặp Diêm Vương. Tử Văn tâu trình đầu đuôi như lời Thổ công đã nói và
tranh cãi mãi với người đội mũ trụ, không phân phải trái. Diêm Vương sinh nghi, người
đội mũ trụ định lảng chuyện, sợ bị lộ ra sự thực. Diêm Vương sai người đến đền Tản Viên
để lấy chứng thực thì thấy đúng như lời Tử Văn nói. Kẻ kia bị đẩy vào địa ngục tầng thứ
chín. Tử Văn về đến nhà thì mới biết mình đã chết được hai ngày. Ngôi mộ của tên tướng
giặc bị bật tung lên, hài cốt tan tành. Sau đó một tháng, Thổ công tiến cử Tử Văn giữ chức
phán sự ở đền Tản Viên. Tử Văn nhận lời, rồi không bệnh mà mất. Sau đó, có người thấy
Tử Văn trên xe ngựa cưỡi gió. Người ta truyền rằng đó là “nhà quan phán sự!)
(Trích Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, Nguyễn Dữ, Ngữ văn 10, tập 2, NXB Giáo
dục, 2009)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. (0.25đ) Dựa vào đoạn trích và những hiểu biết của mình, em hãy cho biết đặc điểm
nổi bật của truyện truyền kì?
Câu 2. (0.5đ) Tìm hiểu và giải thích ý nghĩa các điển cố, điển tích (in đậm) trong đoạn sau:
"Nhà ngươi đã theo nghiệp nho, đọc sách vở của thánh hiền, há không biết cái đức của
quỷ thần sao, cớ gì lại dám khinh nhờn huỷ tượng, đốt đền, khiến cho hương lửa không có
chỗ tựa nương, oai linh không có nơi hiển hiện, vậy bảo làm sao bây giờ? Biết điều thì
dựng trả ngôi đền như cũ. Nếu không thì, vô cớ huỷ đền Lư Sơn, Cổ Thiệu sẽ khó lòng
tránh khỏi tai vạ.
"
Câu 3. (0.5đ) Tìm một từ Hán Việt có yếu tố đồng âm khác nghĩa với yếu tố được in đậm
trong câu sau: "Bộ tướng của Mộc Thạnh có viên Bách hộ họ Thôi, tử trận ở gần đền, từ
đấy làm yêu làm quái trong dân gian".
Câu 4. (1.25đ) Chỉ ra lời của nhân vật và lời người kể chuyện trong đoạn trích sau: "Tử
Văn mặc kệ, vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên. Người kia tức giận nói: