Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầuĐọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: CHỐN QUÊ (Nguyễn Khuyến) Mấy năm làm ruộng vẫn chân thua(1), Chiêm(2) mất đằng chiêm, mùa(3) mất mùa. Phần thuế quan Tây, phần trả nợ, Nửa công(4) đứa ở, nửa thuê bò. Sớm trưa dưa muối cho qua bữa, Chợ búa trầu chè(5) chẳng dám mua. Cần kiệm thế mà không khá nhỉ, Bao giờ cho biết khỏi đường lo? (Thơ Nguyễn Khuyến, NXB Văn học, 2016) Chú thích: (1) Chân: thu nhận (theo nghĩa từ điển Hán Nôm) Thua: thất bại, kém. (2) Chiêm: vụ chiêm, khoảng gieo cấy ở miền Bắc (Việt Nam) vào đầu mùa lạnh, khô (tháng mười, tháng mười một) và thu hoạch vào đầu mùa nóng, mưa nhiều (tháng năm, tháng sáu). (3) Mùa: vụ mùa, khoảng thời gian gieo cấy vào mùa mưa (tháng năm, tháng sáu), thu hoạch vào mùa khô (tháng mười, tháng mười một). (4) Công: thù lao được trả bằng tiền hoặc của cải vật chất cho người lao động làm thuê. (5) Trầu: Trầu không, dùng để nhai cùng với cau cho thơm miệng, đỏ môi. Chè: lá chè hoặc chè khô, dùng để pha nước uống. |