Đọc và trả lời câu hỏi bằng cách chọn một đáp án đúng nhất
Giải giúp mình bài tập với bài đọc dưới với ạ
Theo truyền thuyết, Từ Thức quê ở ở Hòa Châu (nay thuộc tỉnh Thanh Hóa) sống dưới triều Trần Thuận Tông, niên hiệu qua que thái 1388 1398). Ông xuất thân từ phụ ấm, tức nhờ ân đức củ cha làm quá ông, niên hiệu Quang Thái (1388, huyện xứ Kinh Bắc (nay thuộc huyện Tiên Du, Bắc Ninh). Gần nhà ông nên được bổ nhiệm làm trị huyêng chùa có trồng một cây mẫu đơn lớn, đến mùa nó hoa rất của ông có một ngôi chùa danh tiếng, trong chuộn nhịp, biến nơi đây thành hội xem hoa tưng bừng hàng năm.
Tháng 2/1336, trong đám đông khách thập phương viếng chùa có một cô con gái độ 16 tuổi, phấn son chỉ điểm phớt, nhưng đám đông khách thập phương viếng chùa có mới Vì thấy họa đẹp nên này ý muốn gần hơn để xem thương dung mạo xinh đẹp rạng rỡ, đến hội xem may cành mẫu đơn rất giòn nên gầy đó, những người coi hoa thấy càyới tay kéo cành xuống. Không mào gốc cây để chờ người mang tiến tới chuộc tội làm gây mát hái vậy hốt hoảng giữ cô gái lại, trói vào vẻ lại xem hoa, không ai để ý đến cô gái, ngày sắp lấy mất hoa quý. Du khách viếng thăm, người qua kẻ thì hội có quan huyện Từ Thức, thấy trời đã tối mà khô vẫn chưa có ai đến nhận. Trong đám ngường không kêu cứu ông đóng lòng thương, nhưng thân quan huyện đến nhân có cái trong khi có cũng bèn cới chiếc áo khoác trắng làm
bằng lông cừu giao cho tăng phòng không có tiền bạc máy chược thả ra. Có gái được tha, cảm tạ ân nhân cứu mạng, nói lời từ biệt rồi sau đó mất hút. Nghĩa cử của Từ Thức được người dân rời đi mát hikhen ngợi, ông xứng là một viên quan nhân từ.
Được lòng dân ắt phải vui mừngười dân trong vùng khen ngóng lòng không muốn làm quan, ông chỉ muốn ngao du sơn thủy, ngắm cảnh và làm thơ, việc hàng ngày thường bê trễ, bỏ mặc nên thường hay bị thượng quan quở trách.
Một lần nọ, một vị quan trên quen biết với gia đình mới gọi Từ Thức lên ôn tồn nhắc nhớ: “Thân phụ của thầy làm đến quan Đại Thần, mà thầy không làm nổi một chức tri huyện hay sao?".
Ông không biết trả lời thế nào, ra về với lòng nặng trĩu, nghĩ:
“Ta không thể vì số lương năm đấu gạo đỏ mà buộc mình trong danh lợi, hay là từ quan, một mình một thuyền, nước biếc non xanh, chắc trời cao cũng sẽ không phụ ta đâu”. Vài hôm sau, Từ Thức cởi trả ấn tín, cáo quan về quê. Vốn yêu cảnh hang động vùng Tống Sơn, ông
khăn gói cùng một tiểu đồng lên đường. Tới nơi, ông dựng một căn nhà nhỏ làm nơi trú ẩn để tiện bề đi thăm non nước trong vùng. Từ đó, không nơi nào là không có dấu chân Từ Thức ghé qua. Phàm những nơi tú non kỳ núi như Chích Trợ, động Lục Vân, sông Lãi, cửa Nga (những thắng cảnh của Thanh Hóa), tất cả đều có thơ vịnh của Từ Thức để lại. Một hôm, Từ Thức dậy sớm, trông ra hướng của biển Thần Phù (thuộc Nga Sơn, Thanh Hóa ngày
nay), thấy dị tượng mây ngũ sắc ở đâu kéo đến, tụ lại kết nên hình đóa hoa sen trên biển, ông vội chèo thuyền ra xem cho rõ, đến nơi thì bỗng đâu xuất hiện núi lớn chắn lối đi. Ngạc nhiên, ông bào với thuyền phu: “Ta từng lênh đênh sông nước, thông hết thắng cảnh đông nam, không biết núi này từ đâu lại xuất
hiện ngay trước mắt, phải chăng non tiên rụng xuống, vết thần hiển linh ra chăng? Sao trước không
mà nay lại có?". Từ Thức bèn cho thuyền neo vào bờ, quan sát thì thấy vách đá cao sừng sững, không mọc cánh không cách chi lên thăm trên đó được. Cao hứng ông liền xuất thơ đề lên vách đá, với hai câu cuối có ý hỏi xin ai đó hãy chỉ đường mở lối, cho khách vào viễn cảnh chốn thần tiên.
“Thiên chương bích thụ quải triêu đôn,
Hoa thảo nghênh nhân nhập động môn. Nhiễu giản đĩ vô tăng thái dược,
Duyên lưu thặng hữu khách tầm nguyên, Lữ du tư vị cầm tam lộng, Điếu đĩnh sinh nhai tửu nhất tôn.
Nghĩ hướng Vũ Lăng ngư tử vấn, Tiền lai viễn cận chủng đào thôn".
Diễn nghĩa:
“Triêu dương bóng rải khắp ngày xanh, Hoa cỏ cười tươi đón rước mình. Hái thuốc nào đâu sư kẽ suối,
Tìm nguồn duy có khách bên ghềnh. Lang thang đất lạ đàn ba khúc, Nênh nổi thuyền câu rượu một bình.
Bến Vũ (9) chàng ngư, tìm thử hỏi. Thôn Đào (9) chỉ hộ lối loanh quanh".
Từ Thức bền cho thuyền neo vào bở, quan sát thì thấy vách đá cao sừng sững, không mọc cánh không cách chỉ lên thăm trên đó được. Đề thơ xong, ông đứng ngẫm nghĩ một hồi, bồng đâu chợt vách núi nứt ra một cửa hang rộng độ một trượng (0,5 mét). Tò mò, ông vén áo chui vào bên trong, vừa đi được vài bước, thì cửa hang bất ngờ đóng sầm lại, bên trong tối đen như mực. Nghĩ chuyến này khó sống. bản năng sinh tồn cộng thêm kinh nghiệm ngao du đây đó. Từ Thức lấy tay sờ soạng lần theo lối t de Nếu tìm được đường rêu sẽ lần ra hướng có ánh sáng, ông lần theo một khe nhỏ quanh co như quảng Đi hơn một dặm thấy đường càng rộng hơn ánh sáng, lần theo đến đỉnh núi bên ngoài cảnh quy lối sáng sủa với nhiều lâu đài huy nga, ng hơn, chỉ chốc sau đã lên đến 4 cản, kỳ hoa dị thào nở đây tình đi. Từ Thức nghĩ nếu đây không phi máy xanh ráng đó bám lên cá cũng thôn xóm của những bậc nhân đời, bỗng chợt thấy có hai ngữ phải chỗ đền đài thờ phụng, thì cũng quân nhà ta đã đến, phu nhân chúng tôi sai mời chàng vào chơi con gái áo xanh thì thấm nhà lộng lẫy, Từ Thức ngơ ngác chưa hiều họ mời ai, cho đến khi lại thấy hoạn họ đi vào tronữa, ông mới yên tâm theo chân đi vàng sững Vòng quanh một bức tường gấm, tiến vào khung của son, bật đá, tòa cung điện giác bạc sinh ng những cảnh vật trước kia chỉ biếtiên vào khung cửa hình mắt nhìn thấy, lòng không khỏi kinh ngạco ông băng qua công đề: “Điện Quỳnh Hư” đi vào “Gác Dao Quang". Tại gác này, một đạo trắng ngồi trên sập thất bảo, trước sập có kẻ đôi kỳ nhỏ làm bằng gỗ đàn hương. Đạo cô mời Từ Thức
ngồi và bảo: Tính hiếu kỳ của chàng đã thành chứng nghiệm. Sự vui sướng trong một chuyến đi chơi này, kể cũng đã thỏa nguyện chí bình sinh. Nhưng mối duyên gặp gỡ chàng có còn nhớ gì không?".
Từ Thức mới thưa:
“Tôi là một kẻ dật sĩ ở Tổng Sơn, một cánh buồm gió, một lá thuyền nan, phóng lăng giang hồ thích đâu đến đấy, nào có biết chốn này lại có tứ phủ thành đô. Lần mò lên được đến đây, chẳng khác nào như mọc cánh mà bay lên đến cõi tiên, nhưng lòng trần mờ tối, chưa biết tương lai ra sao, cho nên không nhớ ra chuyện chi, dám xin cao nhân chỉ lối”.
Đạo cô cười nói: “Chàng làm sao biết được, đây là núi Phù Lai, một động tiên thứ 6 trong 36 động, nổi trên mây, bồng bềnh ngoài biển cả, dưới chân không bám víu, như hai núi La Phù hợp tan theo sóng nước, tôi là địa tiên khu Nam nhạc, tên thường gọi Ngụy phu nhân. Vì thấy chàng là người đức cao nghĩa trọng sẵn
lòng giúp người trong lúc nguy khốn, nên mới dám làm phiền mời chàng đến đây”.
Đoạn, bà sai đồng tử gọi một cô tiên ra, Từ Thức nhận ra ngay ra cô gái trước kia đã làm gãy nhành
mẫu đơn trong chùa. Bà tiên trỏ bảo rằng: “Đứa con tôi đây là Giáng Hương, ngày trước gặp nạn trong lúc đi xem hoa, may nhờ chàng giúp đỡ, ơn ấy không quên, nay muốn kết duyên để bao đền ơn trước”.
Trò chuyện xong, bèn ngay đêm hôm ấy, bà cho người đốt đèn mỡ phượng, trải đệm vàng rồng, làm lễ cho hai người giao bái kết vợ chồng. Ngay ngày hôm sau, quần tiên đến mừng, có vị cưỡi con ly từ phương Bắc xuống, vị đi rồng từ phía Nam lên, có người đi kiệu ngọc, vị cưỡi xe gió, tất cả đến họp mặt chung vui. Yến tiệc tổ chức tầng thượng gác Dao Quang, quần tiên vái chào nhau cùng ngồi bên trái, phía gia chủ ngồi bên phải. Ngồi đâu vào đấy, thì tiếng truyền hô Kim tiên ghé thăm (Tây Vương Mẫu), mọi người đều bước ra đón củi lạy chào. Sau đó, nhạc được tấu lên, tiệc bày ra bằng mâm mã não, đĩa ngọc thạch, món ăn đều rất kỳ lạ, có thứ rượu kim tương, ngọc lễ, mùi hương đưa lên thơm nức, dưới trần không bao giờ có được của quý như vậy. Đoạn một vị vận áo đạo trắng quay sang nói
với Từ Thức: “Chúng tôi chơi ở nơi này mới 180 nghìn năm, mà đã ba lần chứng kiến biển Nam hóa đất liền, nay chàng từ xa đến đây, không vì tiên phàm cách trở, hương lửa ba sinh (ý nói cây hương vẫn còn cháy mà thấy người đã trải qua ba kiếp), tưởng cũng không phụ, đừng nên cho chuyện thần tiên là câu
chuyện hoang đường". Lời được nói ra bởi vị này biết Từ Thức trước đây không mấy tin vào chuyện thần tiên. Buổi tiệc thêm nhộn nhịp với trẻ nhỏ ra vào, chia nhau từng lớp múa điệu Lăng Ba. Đoạn, Ngụy phu nhân mời tiệc, Giáng Hương châm rượu, một vị nói đùa rằng:
“Cô dâu hôm nay da hồng hào, không khô gầy như trước, người ta bảo ngọc nữ không chồng, hỏi có tin được không?"Quần tiên cười khi nghe câu đùa, duy có một vị ảo xanh trông lo lắng, nói: Mối duyên chi đâu đi thác có một áo xanh trông lo lắnăng ngọc ở trên trời, lại đi kết tốc là ở còi thế, chẳng đưa, cũng thất tối đẹp. Nhưng nghĩ cái giá bằng ăn tiên chúng ta cũng ở không khỏi mang tiếng"
Kim tiên nghe thế liền bảo: “Ta ngư chốn lâu thành trên thiên thượng, hầu châu cạnh đức Thượng đế, chồn mênh mang trản hài bên dưới, chưa từng đặt chân xuống, vậy mà thế gian nhiều chu y quơng gì là đã từng diện kiến ta vào đời Chu, đời Hán, la mà còn bị thêu đề mà thế gian nhiều chuyện nói gì là hôm nay có mặt tân lang, chúng ta không nên phiếm bàn những chuyện khác làm rồi dạ người ta" Ngụy phu nhân đáp:
“Tôi nghe tiên khó gặp chứ không khó tìm, đạo không tu mà tự đến, những gặp gỡ hiếm lạ, đời nào cũng có, bao chuyện cũ còn sờ sờ ra đấy, nếu chỉ thế này mà bị cười chê, thì đã có những người trước họ đỡ tiếng cho mình".
Mọi người nghe thế cùng phá lên cười rất vui vẻ. Một chập thì đến lúc mặt trời gác núi, khách khứa đều lần lượt ra về. Từ Thức đến bên Giáng Hương đùa hỏi:
“Thì ra khắp cõi trời đều có chuyện phối ngẫu, gẫu, thời có khác nhưng tình vẫn giống nhau, nghìn xưa như thế cả. Nay quần tiên ai về chỗ nấy, sống trong quạnh quẽ cô liêu, có phải họ không nấy lòng sắc dục, hay cũng có nhưng phải gương đè nén đi?".
Nghe vậy, Giáng Hương đổi sắc mặt nói: "Những vị ấy đã thuộc về huyền nguyên, tỉnh đã chân nhất, không cần gạn mà lòng tự trong, chẳng đi lấp mà đục vẫn lặng. Không như thiếp đây, bảy tình chưa sạch, trăm cảm dễ sinh, hình trong phú tía mà tâm luy duyên trần, thân ngự đền quỳnh mà lòng theo cõi dục, chàng đừng nhìn thiếp đây mà nghĩ quần tiên đều thế".
Từ Thức nói, “Nếu thế thì em còn kém các tiên kia xa lắm", cả hai vợ chồng cùng vỗ tay cười.... Từ Thức bỏ nhà ra đi thấm thoắt đã một năm, ao sen đã thay màu biếc. Những đêm gió thổi, những sáng sương rơi, ánh trăng qua cửa sổ, tiếng thủy triều vắng đầu giường, đối cảnh chạnh lòng dấy lên nỗi buồn bâng khuâng, quấy nhiễu khiến không sao ngủ được. Một hôm đứng trông ra biển, thấy chiếc tàu buôn rẽ sóng về Nam. Từ Thức trỏ bảo với Giáng Hương: “Nhà tôi đi về phía hướng đó, nhưng biển cả trời xa chẳng biết tận phương nào".
Một lần rảnh rỗi Từ Thức lại thổ lộ: “Tôi bước khách bơ vơ, lòng quê bịn rịn, lệ hoa thánh thót, lòng có héo hon, dám xin nàng nể tình mà cho tạm về thăm nhà, chẳng hay ý nàng ra sao?"
Rồi lại trấn an Giáng Hương: “Tôi xin về để bạn bè gặp mặt và thu xếp việc nhà cho yên, rồi sẽ lại về đây cùng nàng sống già nơi chống làng mây bến nước".
Giáng Hương nghe vậy khóc nói: “Thiếp chẳng dám vì tình phu phụ mà ngăn cản mối lòng quê của chàng. Song trần gian nhỏ hẹp, kiếp người ngắn ngủi, dù chàng có về nhưng chỉ e sân liễu vườn hoa, cảnh tượng không như ngày trước nữa”.
Nhưng rồi Từ Thức do còn mang cốt tục, lòng trần, nên Giáng Hương sau đó phải đi bẩm lại xin Ngụy phu nhân an bài cho, tiên bà thở dài nói: “Không ngờ chàng còn bị lòng trần tơ vò đến vậy”. Bà bèn sai mang mang đến một cỗ xe cẩm vân để chàng Thức cưỡi về. Để tiễn đưa chàng, Giáng Hương viết một phong thư bằng vải lụa, dán kín lại rồi đưa cho chàng, dặn rằng đến nhà rồi hãy mở
ra xem. Từ Thức ngồi xe, trong chớp mắt đã đến quê cũ bỗng thấy cảnh vật, người phố nay khác xưa duy ch dãy núi gần nhà là còn có thể nhận ra. Ông đi tìm người quen, rồi đem tên tuổi danh tính của mình d hỏi những người lớn tuổi trong làng. Không ai biết tên tuổi người này, duy chỉ một cụ già sau một h
nghĩ ngợi xa xăm rồi nói: “Hồi nhỏ nghe kế, cụ tổ bốn đời nhà tôi cũng có tên họ giống ông, nhưng 200 năm trước đã đi vào rồi lạc mất, nay đã là năm thứ 5 niên hiệu Diên Ninh đời vua Lê thứ ba rồi”.
Từ Thức nghe đến đây thì giật mình, lòng bùi ngùi, sau đó muốn tìm lại xe mây để về lại cõi tiên, th xe đã hóa thành chim loan bay đi mất. Chợt nhớ đến phong thư vợ gửi mang theo, Từ mở ra đọc thấy mấy câu:
"Kết lứa phượng trong mây
Nay duyên đã tận
Non tiên biển lớn,
Khó có ngày trùng lai"
Theo truyền thuyết, Từ Thức quê ở ở Hòa Châu (nay thuộc tỉnh Thanh Hóa) sống dưới triều Trần Thuận Tông, niên hiệu qua que thái 1388 1398). Ông xuất thân từ phụ ấm, tức nhờ ân đức củ cha làm quá ông, niên hiệu Quang Thái (1388, huyện xứ Kinh Bắc (nay thuộc huyện Tiên Du, Bắc Ninh). Gần nhà ông nên được bổ nhiệm làm trị huyêng chùa có trồng một cây mẫu đơn lớn, đến mùa nó hoa rất của ông có một ngôi chùa danh tiếng, trong chuộn nhịp, biến nơi đây thành hội xem hoa tưng bừng hàng năm.
Tháng 2/1336, trong đám đông khách thập phương viếng chùa có một cô con gái độ 16 tuổi, phấn son chỉ điểm phớt, nhưng đám đông khách thập phương viếng chùa có mới Vì thấy họa đẹp nên này ý muốn gần hơn để xem thương dung mạo xinh đẹp rạng rỡ, đến hội xem may cành mẫu đơn rất giòn nên gầy đó, những người coi hoa thấy càyới tay kéo cành xuống. Không mào gốc cây để chờ người mang tiến tới chuộc tội làm gây mát hái vậy hốt hoảng giữ cô gái lại, trói vào vẻ lại xem hoa, không ai để ý đến cô gái, ngày sắp lấy mất hoa quý. Du khách viếng thăm, người qua kẻ thì hội có quan huyện Từ Thức, thấy trời đã tối mà khô vẫn chưa có ai đến nhận. Trong đám ngường không kêu cứu ông đóng lòng thương, nhưng thân quan huyện đến nhân có cái trong khi có cũng bèn cới chiếc áo khoác trắng làm
bằng lông cừu giao cho tăng phòng không có tiền bạc máy chược thả ra. Có gái được tha, cảm tạ ân nhân cứu mạng, nói lời từ biệt rồi sau đó mất hút. Nghĩa cử của Từ Thức được người dân rời đi mát hikhen ngợi, ông xứng là một viên quan nhân từ.
Được lòng dân ắt phải vui mừngười dân trong vùng khen ngóng lòng không muốn làm quan, ông chỉ muốn ngao du sơn thủy, ngắm cảnh và làm thơ, việc hàng ngày thường bê trễ, bỏ mặc nên thường hay bị thượng quan quở trách.
Một lần nọ, một vị quan trên quen biết với gia đình mới gọi Từ Thức lên ôn tồn nhắc nhớ: “Thân phụ của thầy làm đến quan Đại Thần, mà thầy không làm nổi một chức tri huyện hay sao?".
Ông không biết trả lời thế nào, ra về với lòng nặng trĩu, nghĩ:
“Ta không thể vì số lương năm đấu gạo đỏ mà buộc mình trong danh lợi, hay là từ quan, một mình một thuyền, nước biếc non xanh, chắc trời cao cũng sẽ không phụ ta đâu”. Vài hôm sau, Từ Thức cởi trả ấn tín, cáo quan về quê. Vốn yêu cảnh hang động vùng Tống Sơn, ông
khăn gói cùng một tiểu đồng lên đường. Tới nơi, ông dựng một căn nhà nhỏ làm nơi trú ẩn để tiện bề đi thăm non nước trong vùng. Từ đó, không nơi nào là không có dấu chân Từ Thức ghé qua. Phàm những nơi tú non kỳ núi như Chích Trợ, động Lục Vân, sông Lãi, cửa Nga (những thắng cảnh của Thanh Hóa), tất cả đều có thơ vịnh của Từ Thức để lại. Một hôm, Từ Thức dậy sớm, trông ra hướng của biển Thần Phù (thuộc Nga Sơn, Thanh Hóa ngày
nay), thấy dị tượng mây ngũ sắc ở đâu kéo đến, tụ lại kết nên hình đóa hoa sen trên biển, ông vội chèo thuyền ra xem cho rõ, đến nơi thì bỗng đâu xuất hiện núi lớn chắn lối đi. Ngạc nhiên, ông bào với thuyền phu: “Ta từng lênh đênh sông nước, thông hết thắng cảnh đông nam, không biết núi này từ đâu lại xuất
hiện ngay trước mắt, phải chăng non tiên rụng xuống, vết thần hiển linh ra chăng? Sao trước không
mà nay lại có?". Từ Thức bèn cho thuyền neo vào bờ, quan sát thì thấy vách đá cao sừng sững, không mọc cánh không cách chi lên thăm trên đó được. Cao hứng ông liền xuất thơ đề lên vách đá, với hai câu cuối có ý hỏi xin ai đó hãy chỉ đường mở lối, cho khách vào viễn cảnh chốn thần tiên.
“Thiên chương bích thụ quải triêu đôn,
Hoa thảo nghênh nhân nhập động môn. Nhiễu giản đĩ vô tăng thái dược,
Duyên lưu thặng hữu khách tầm nguyên, Lữ du tư vị cầm tam lộng, Điếu đĩnh sinh nhai tửu nhất tôn.
Nghĩ hướng Vũ Lăng ngư tử vấn, Tiền lai viễn cận chủng đào thôn".
Diễn nghĩa:
“Triêu dương bóng rải khắp ngày xanh, Hoa cỏ cười tươi đón rước mình. Hái thuốc nào đâu sư kẽ suối,
Tìm nguồn duy có khách bên ghềnh. Lang thang đất lạ đàn ba khúc, Nênh nổi thuyền câu rượu một bình.
Bến Vũ (9) chàng ngư, tìm thử hỏi. Thôn Đào (9) chỉ hộ lối loanh quanh".
Từ Thức bền cho thuyền neo vào bở, quan sát thì thấy vách đá cao sừng sững, không mọc cánh không cách chỉ lên thăm trên đó được. Đề thơ xong, ông đứng ngẫm nghĩ một hồi, bồng đâu chợt vách núi nứt ra một cửa hang rộng độ một trượng (0,5 mét). Tò mò, ông vén áo chui vào bên trong, vừa đi được vài bước, thì cửa hang bất ngờ đóng sầm lại, bên trong tối đen như mực. Nghĩ chuyến này khó sống. bản năng sinh tồn cộng thêm kinh nghiệm ngao du đây đó. Từ Thức lấy tay sờ soạng lần theo lối t de Nếu tìm được đường rêu sẽ lần ra hướng có ánh sáng, ông lần theo một khe nhỏ quanh co như quảng Đi hơn một dặm thấy đường càng rộng hơn ánh sáng, lần theo đến đỉnh núi bên ngoài cảnh quy lối sáng sủa với nhiều lâu đài huy nga, ng hơn, chỉ chốc sau đã lên đến 4 cản, kỳ hoa dị thào nở đây tình đi. Từ Thức nghĩ nếu đây không phi máy xanh ráng đó bám lên cá cũng thôn xóm của những bậc nhân đời, bỗng chợt thấy có hai ngữ phải chỗ đền đài thờ phụng, thì cũng quân nhà ta đã đến, phu nhân chúng tôi sai mời chàng vào chơi con gái áo xanh thì thấm nhà lộng lẫy, Từ Thức ngơ ngác chưa hiều họ mời ai, cho đến khi lại thấy hoạn họ đi vào tronữa, ông mới yên tâm theo chân đi vàng sững Vòng quanh một bức tường gấm, tiến vào khung của son, bật đá, tòa cung điện giác bạc sinh ng những cảnh vật trước kia chỉ biếtiên vào khung cửa hình mắt nhìn thấy, lòng không khỏi kinh ngạco ông băng qua công đề: “Điện Quỳnh Hư” đi vào “Gác Dao Quang". Tại gác này, một đạo trắng ngồi trên sập thất bảo, trước sập có kẻ đôi kỳ nhỏ làm bằng gỗ đàn hương. Đạo cô mời Từ Thức
ngồi và bảo: Tính hiếu kỳ của chàng đã thành chứng nghiệm. Sự vui sướng trong một chuyến đi chơi này, kể cũng đã thỏa nguyện chí bình sinh. Nhưng mối duyên gặp gỡ chàng có còn nhớ gì không?".
Từ Thức mới thưa:
“Tôi là một kẻ dật sĩ ở Tổng Sơn, một cánh buồm gió, một lá thuyền nan, phóng lăng giang hồ thích đâu đến đấy, nào có biết chốn này lại có tứ phủ thành đô. Lần mò lên được đến đây, chẳng khác nào như mọc cánh mà bay lên đến cõi tiên, nhưng lòng trần mờ tối, chưa biết tương lai ra sao, cho nên không nhớ ra chuyện chi, dám xin cao nhân chỉ lối”.
Đạo cô cười nói: “Chàng làm sao biết được, đây là núi Phù Lai, một động tiên thứ 6 trong 36 động, nổi trên mây, bồng bềnh ngoài biển cả, dưới chân không bám víu, như hai núi La Phù hợp tan theo sóng nước, tôi là địa tiên khu Nam nhạc, tên thường gọi Ngụy phu nhân. Vì thấy chàng là người đức cao nghĩa trọng sẵn
lòng giúp người trong lúc nguy khốn, nên mới dám làm phiền mời chàng đến đây”.
Đoạn, bà sai đồng tử gọi một cô tiên ra, Từ Thức nhận ra ngay ra cô gái trước kia đã làm gãy nhành
mẫu đơn trong chùa. Bà tiên trỏ bảo rằng: “Đứa con tôi đây là Giáng Hương, ngày trước gặp nạn trong lúc đi xem hoa, may nhờ chàng giúp đỡ, ơn ấy không quên, nay muốn kết duyên để bao đền ơn trước”.
Trò chuyện xong, bèn ngay đêm hôm ấy, bà cho người đốt đèn mỡ phượng, trải đệm vàng rồng, làm lễ cho hai người giao bái kết vợ chồng. Ngay ngày hôm sau, quần tiên đến mừng, có vị cưỡi con ly từ phương Bắc xuống, vị đi rồng từ phía Nam lên, có người đi kiệu ngọc, vị cưỡi xe gió, tất cả đến họp mặt chung vui. Yến tiệc tổ chức tầng thượng gác Dao Quang, quần tiên vái chào nhau cùng ngồi bên trái, phía gia chủ ngồi bên phải. Ngồi đâu vào đấy, thì tiếng truyền hô Kim tiên ghé thăm (Tây Vương Mẫu), mọi người đều bước ra đón củi lạy chào. Sau đó, nhạc được tấu lên, tiệc bày ra bằng mâm mã não, đĩa ngọc thạch, món ăn đều rất kỳ lạ, có thứ rượu kim tương, ngọc lễ, mùi hương đưa lên thơm nức, dưới trần không bao giờ có được của quý như vậy. Đoạn một vị vận áo đạo trắng quay sang nói
với Từ Thức: “Chúng tôi chơi ở nơi này mới 180 nghìn năm, mà đã ba lần chứng kiến biển Nam hóa đất liền, nay chàng từ xa đến đây, không vì tiên phàm cách trở, hương lửa ba sinh (ý nói cây hương vẫn còn cháy mà thấy người đã trải qua ba kiếp), tưởng cũng không phụ, đừng nên cho chuyện thần tiên là câu
chuyện hoang đường". Lời được nói ra bởi vị này biết Từ Thức trước đây không mấy tin vào chuyện thần tiên. Buổi tiệc thêm nhộn nhịp với trẻ nhỏ ra vào, chia nhau từng lớp múa điệu Lăng Ba. Đoạn, Ngụy phu nhân mời tiệc, Giáng Hương châm rượu, một vị nói đùa rằng:
“Cô dâu hôm nay da hồng hào, không khô gầy như trước, người ta bảo ngọc nữ không chồng, hỏi có tin được không?"Quần tiên cười khi nghe câu đùa, duy có một vị ảo xanh trông lo lắng, nói: Mối duyên chi đâu đi thác có một áo xanh trông lo lắnăng ngọc ở trên trời, lại đi kết tốc là ở còi thế, chẳng đưa, cũng thất tối đẹp. Nhưng nghĩ cái giá bằng ăn tiên chúng ta cũng ở không khỏi mang tiếng"
Kim tiên nghe thế liền bảo: “Ta ngư chốn lâu thành trên thiên thượng, hầu châu cạnh đức Thượng đế, chồn mênh mang trản hài bên dưới, chưa từng đặt chân xuống, vậy mà thế gian nhiều chu y quơng gì là đã từng diện kiến ta vào đời Chu, đời Hán, la mà còn bị thêu đề mà thế gian nhiều chuyện nói gì là hôm nay có mặt tân lang, chúng ta không nên phiếm bàn những chuyện khác làm rồi dạ người ta" Ngụy phu nhân đáp:
“Tôi nghe tiên khó gặp chứ không khó tìm, đạo không tu mà tự đến, những gặp gỡ hiếm lạ, đời nào cũng có, bao chuyện cũ còn sờ sờ ra đấy, nếu chỉ thế này mà bị cười chê, thì đã có những người trước họ đỡ tiếng cho mình".
Mọi người nghe thế cùng phá lên cười rất vui vẻ. Một chập thì đến lúc mặt trời gác núi, khách khứa đều lần lượt ra về. Từ Thức đến bên Giáng Hương đùa hỏi:
“Thì ra khắp cõi trời đều có chuyện phối ngẫu, gẫu, thời có khác nhưng tình vẫn giống nhau, nghìn xưa như thế cả. Nay quần tiên ai về chỗ nấy, sống trong quạnh quẽ cô liêu, có phải họ không nấy lòng sắc dục, hay cũng có nhưng phải gương đè nén đi?".
Nghe vậy, Giáng Hương đổi sắc mặt nói: "Những vị ấy đã thuộc về huyền nguyên, tỉnh đã chân nhất, không cần gạn mà lòng tự trong, chẳng đi lấp mà đục vẫn lặng. Không như thiếp đây, bảy tình chưa sạch, trăm cảm dễ sinh, hình trong phú tía mà tâm luy duyên trần, thân ngự đền quỳnh mà lòng theo cõi dục, chàng đừng nhìn thiếp đây mà nghĩ quần tiên đều thế".
Từ Thức nói, “Nếu thế thì em còn kém các tiên kia xa lắm", cả hai vợ chồng cùng vỗ tay cười.... Từ Thức bỏ nhà ra đi thấm thoắt đã một năm, ao sen đã thay màu biếc. Những đêm gió thổi, những sáng sương rơi, ánh trăng qua cửa sổ, tiếng thủy triều vắng đầu giường, đối cảnh chạnh lòng dấy lên nỗi buồn bâng khuâng, quấy nhiễu khiến không sao ngủ được. Một hôm đứng trông ra biển, thấy chiếc tàu buôn rẽ sóng về Nam. Từ Thức trỏ bảo với Giáng Hương: “Nhà tôi đi về phía hướng đó, nhưng biển cả trời xa chẳng biết tận phương nào".
Một lần rảnh rỗi Từ Thức lại thổ lộ: “Tôi bước khách bơ vơ, lòng quê bịn rịn, lệ hoa thánh thót, lòng có héo hon, dám xin nàng nể tình mà cho tạm về thăm nhà, chẳng hay ý nàng ra sao?"
Rồi lại trấn an Giáng Hương: “Tôi xin về để bạn bè gặp mặt và thu xếp việc nhà cho yên, rồi sẽ lại về đây cùng nàng sống già nơi chống làng mây bến nước".
Giáng Hương nghe vậy khóc nói: “Thiếp chẳng dám vì tình phu phụ mà ngăn cản mối lòng quê của chàng. Song trần gian nhỏ hẹp, kiếp người ngắn ngủi, dù chàng có về nhưng chỉ e sân liễu vườn hoa, cảnh tượng không như ngày trước nữa”.
Nhưng rồi Từ Thức do còn mang cốt tục, lòng trần, nên Giáng Hương sau đó phải đi bẩm lại xin Ngụy phu nhân an bài cho, tiên bà thở dài nói: “Không ngờ chàng còn bị lòng trần tơ vò đến vậy”. Bà bèn sai mang mang đến một cỗ xe cẩm vân để chàng Thức cưỡi về. Để tiễn đưa chàng, Giáng Hương viết một phong thư bằng vải lụa, dán kín lại rồi đưa cho chàng, dặn rằng đến nhà rồi hãy mở
ra xem. Từ Thức ngồi xe, trong chớp mắt đã đến quê cũ bỗng thấy cảnh vật, người phố nay khác xưa duy ch dãy núi gần nhà là còn có thể nhận ra. Ông đi tìm người quen, rồi đem tên tuổi danh tính của mình d hỏi những người lớn tuổi trong làng. Không ai biết tên tuổi người này, duy chỉ một cụ già sau một h
nghĩ ngợi xa xăm rồi nói: “Hồi nhỏ nghe kế, cụ tổ bốn đời nhà tôi cũng có tên họ giống ông, nhưng 200 năm trước đã đi vào rồi lạc mất, nay đã là năm thứ 5 niên hiệu Diên Ninh đời vua Lê thứ ba rồi”.
Từ Thức nghe đến đây thì giật mình, lòng bùi ngùi, sau đó muốn tìm lại xe mây để về lại cõi tiên, th xe đã hóa thành chim loan bay đi mất. Chợt nhớ đến phong thư vợ gửi mang theo, Từ mở ra đọc thấy mấy câu:
"Kết lứa phượng trong mây
Nay duyên đã tận
Non tiên biển lớn,
Khó có ngày trùng lai"