Trong tác phẩm, vì sao người bà lại hay ngồi nhìn vào khoảng không hun hút trước mắt?
Đọc văn bản sau:
Năm ấy, lũ chim không về làm tổ ở khu vườn.
Bà ngoại tôi ngồi ở bậc thềm, nhìn vào khoảng không hun hút trước mắt. Trời không
mưa không nắng, xám xịt một màu chì. Tôi không biết bà tôi nghĩ gì, nhưng chắc chắn
là đang nghĩ. Dáng ngồi như thế, tấm lưng còn tựa vào cửa cũ, nửa như lơ đễnh, nửa
như coi cánh cửa ấy là một điểm tựa. Đúng rồi, cái cánh cửa là điểm tựa của bà. Bà
ngồi như thế lâu rồi, từ ngày tháng năm này qua ngày tháng năm khác. Bà tựa vào tiếng
răng của lũ mọt, hình như là hoài nhớ về những ngày đã qua nhiều hơn là nghĩ đến ngày
mai.
Tôi ôm con mèo cái già có bộ lông màu xám tro vào lòng, vuốt ve nó. Nó chừng như
cũng đã mệt mỏi vì quãng đời có tuổi của mình mà không chờn vờn đôi bàn tay thô kệch
của tôi, bộ ria mép chỉ hơi khẽ động đậy. Nó lim dim đôi mắt. Tôi thấy thái độ của nó
giống bà tôi quá. So với lũ mèo, nó cũng có tuổi, nó cũng đã là một con mèo già. Mà
già rồi thì hay mệt mỏi. Chắc lúc này ở trong tay tôi, nó cũng đang suy nghĩ, suy nghĩ
theo kiểu loài mèo. Nó nghĩ gì thì chỉ có trời mới biết được (có khi loài mèo biết?).
Nhưng tôi thầm nghĩ, biết đâu nó cũng như bà tôi, tức là đang hoài nhớ về cái thời đã
qua thì sao?
Tuổi thơ tôi là một chuỗi những ngày tháng không tên. Cứ lặng lờ lặng lờ, chẳng có
gì sôi nổi. Tôi ở với bà từ ngày còn nhỏ. Ngày xưa dì Mân cũng ở với bà, nhưng dì Mân
vì lí do nào đó tác động đến mà sinh mất trí, bỏ nhà đi lâu rồi. Đi, rồi từ đấy không về.
Và cũng chẳng có tin tức gì, không biết còn sống hay đã chết. Thỉnh thoảng, tôi ngây
ngô nhắc đến dì như một lẽ bình thường, bà tôi lại chảy nước mắt. Ông Hân, hàng xóm
nhà tôi bảo: "Bà cháu đã mất hai anh con cả trong cuộc chiến. Mất cả mẹ cháu, bây giờ
lại mất cô con gái ngay giữa thời bình...”. Ông Hân nói thế rồi đi về nhà.
[Lược trích: "Tôi" nhớ đến người mẹ ruột đã bỏ con lại mà đi biệt. Từ ấy, "tôi" lớn
lên cùng bà. Hai bà cháu ít nói ít cười. Mấy hôm nay con mèo cái có bộ lông màu xám
tro bỏ đi đâu, không thấy về nhà.]
Qua thời gian đấy, con mèo cái già trở về nhà. Nó nằm trên bậc thềm sưởi nắng. Tôi
thấy người nó to hơn, và có vẻ nặng nề, bữa ăn không hết đĩa cơm. Nó trở nên lười
biếng, chỉ suốt ngày cuộn mình nằm ngủ. Bà tôi ngồi tựa cửa, nhìn sang nó, thở dài. Tôi
không biết bà đang nghĩ gì, chắc vẫn chỉ có thế thôi! Có tin của cô tôi ở tỉnh nào đấy xa
xa. Một buổi chiều, ông bưu điện tìm đến đưa cho bà tôi cái phong bì màu xanh xanh
hồng hồng, thơm thơm mùi nước hoa. Tôi cầm nó săm soi. Từ bé tôi mới nhìn thấy cái
phong bì đẹp như thế, cứ y như... Tây.
Tôi, ông Hân sang chơi, bà tôi đưa cái thư cho ông đọc. Đọc xong ông Hân với bà
tôi ngồi nói chuyện, tôi nằm ê a hát mấy bài hát trẻ con cũ rích, và ngủ quên từ lúc nào.
Hôm sau ông Hân đi đâu đấy, không ở nhà. Ba hôm sau nữa...
Cho đến lúc trời xâm xẩm tối, ông Hân đeo lỉnh kỉnh những cái túi ở đâu đó về thẳng
nhà tôi.
Uống ngụm nước bà tôi đưa, còn dở dang, ông Hân đứng lên dốc ngược mấy cái túi,
các thứ lăn ra giường. Tôi ngạc nhiên giương mắt nhìn. Ông Hân cầm con búp bê tóc
vàng: "Con búp bê này, dì Mân gửi cho cháu. Cầm lấy mà chơi!". Tôi ôm em bé búp bê,
ngỡ như là trong tưởng tượng.
Lần đâu tiên, tôi thấy bà tôi cười. Ông Hân phá bụi mây ngăn giữa hai nhà, tôi chạy
loăng quăng như con loi choi mà ngồi chơi với em bé búp bê của mình: "Cháu sẽ gọi là
ông ngoại".
Ông Hân nghỉ tay vào thềm ngồi hút thuốc, bà tôi ngồi bên cạnh rót nước chè cho
ông. Tôi nghĩ, ông Hân như cái cột lắp cánh cửa sắp rơi ra của nhà tôi, là chỗ cho bà
tôi tựa.
Năm ấy tôi mười tuổi. Năm ấy con mèo cái già có bộ lông màu xám tro để được ba
con. Hai con khoang và một con tam thể.
Năm ấy bầy chim lại tìm về làm tổ, hót vang ở khu vườn.
(Trích Bầy chim trở về, Phạm Sông Hồng, https://scov.gov.vn/
van-hoc-nghe-thuat/truyen-ngan/bay-chim-tro-ve.html, 2024)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Trong tác phẩm, vì sao người bà lại hay ngồi nhìn vào khoảng không hun hút
trước mắt?
Câu 2. Điểm tựa của nhân vật người bà trong văn bản có sự thay đổi như thế nào?
Câu 3. Sự lựa chọn ngôi kể và điểm nhìn trung tâm trong truyện ngắn Bầy chim trở
về có tác dụng gì?
Câu 4. Những chi tiết ở cuối văn bản: "Năm ấy tôi mười tuổi. Năm ấy con mèo cái
gia có bộ lông màu xám tro đẻ được ba con. Hai con khoang và một con tam thể/ Năm
ấy bầy chim lại tìm về làm tổ, hót vang ở khu vườn. có ý nghĩa gì đối với mạch phát
triển của văn bản?
Câu 5. Câu chuyện này có khiến anh/ chị thêm tin tưởng vào những điều tốt đẹp sẽ
đến trong cuộc sống không? Vì sao?
Năm ấy, lũ chim không về làm tổ ở khu vườn.
Bà ngoại tôi ngồi ở bậc thềm, nhìn vào khoảng không hun hút trước mắt. Trời không
mưa không nắng, xám xịt một màu chì. Tôi không biết bà tôi nghĩ gì, nhưng chắc chắn
là đang nghĩ. Dáng ngồi như thế, tấm lưng còn tựa vào cửa cũ, nửa như lơ đễnh, nửa
như coi cánh cửa ấy là một điểm tựa. Đúng rồi, cái cánh cửa là điểm tựa của bà. Bà
ngồi như thế lâu rồi, từ ngày tháng năm này qua ngày tháng năm khác. Bà tựa vào tiếng
răng của lũ mọt, hình như là hoài nhớ về những ngày đã qua nhiều hơn là nghĩ đến ngày
mai.
Tôi ôm con mèo cái già có bộ lông màu xám tro vào lòng, vuốt ve nó. Nó chừng như
cũng đã mệt mỏi vì quãng đời có tuổi của mình mà không chờn vờn đôi bàn tay thô kệch
của tôi, bộ ria mép chỉ hơi khẽ động đậy. Nó lim dim đôi mắt. Tôi thấy thái độ của nó
giống bà tôi quá. So với lũ mèo, nó cũng có tuổi, nó cũng đã là một con mèo già. Mà
già rồi thì hay mệt mỏi. Chắc lúc này ở trong tay tôi, nó cũng đang suy nghĩ, suy nghĩ
theo kiểu loài mèo. Nó nghĩ gì thì chỉ có trời mới biết được (có khi loài mèo biết?).
Nhưng tôi thầm nghĩ, biết đâu nó cũng như bà tôi, tức là đang hoài nhớ về cái thời đã
qua thì sao?
Tuổi thơ tôi là một chuỗi những ngày tháng không tên. Cứ lặng lờ lặng lờ, chẳng có
gì sôi nổi. Tôi ở với bà từ ngày còn nhỏ. Ngày xưa dì Mân cũng ở với bà, nhưng dì Mân
vì lí do nào đó tác động đến mà sinh mất trí, bỏ nhà đi lâu rồi. Đi, rồi từ đấy không về.
Và cũng chẳng có tin tức gì, không biết còn sống hay đã chết. Thỉnh thoảng, tôi ngây
ngô nhắc đến dì như một lẽ bình thường, bà tôi lại chảy nước mắt. Ông Hân, hàng xóm
nhà tôi bảo: "Bà cháu đã mất hai anh con cả trong cuộc chiến. Mất cả mẹ cháu, bây giờ
lại mất cô con gái ngay giữa thời bình...”. Ông Hân nói thế rồi đi về nhà.
[Lược trích: "Tôi" nhớ đến người mẹ ruột đã bỏ con lại mà đi biệt. Từ ấy, "tôi" lớn
lên cùng bà. Hai bà cháu ít nói ít cười. Mấy hôm nay con mèo cái có bộ lông màu xám
tro bỏ đi đâu, không thấy về nhà.]
Qua thời gian đấy, con mèo cái già trở về nhà. Nó nằm trên bậc thềm sưởi nắng. Tôi
thấy người nó to hơn, và có vẻ nặng nề, bữa ăn không hết đĩa cơm. Nó trở nên lười
biếng, chỉ suốt ngày cuộn mình nằm ngủ. Bà tôi ngồi tựa cửa, nhìn sang nó, thở dài. Tôi
không biết bà đang nghĩ gì, chắc vẫn chỉ có thế thôi! Có tin của cô tôi ở tỉnh nào đấy xa
xa. Một buổi chiều, ông bưu điện tìm đến đưa cho bà tôi cái phong bì màu xanh xanh
hồng hồng, thơm thơm mùi nước hoa. Tôi cầm nó săm soi. Từ bé tôi mới nhìn thấy cái
phong bì đẹp như thế, cứ y như... Tây.
Tôi, ông Hân sang chơi, bà tôi đưa cái thư cho ông đọc. Đọc xong ông Hân với bà
tôi ngồi nói chuyện, tôi nằm ê a hát mấy bài hát trẻ con cũ rích, và ngủ quên từ lúc nào.
Hôm sau ông Hân đi đâu đấy, không ở nhà. Ba hôm sau nữa...
Cho đến lúc trời xâm xẩm tối, ông Hân đeo lỉnh kỉnh những cái túi ở đâu đó về thẳng
nhà tôi.
Uống ngụm nước bà tôi đưa, còn dở dang, ông Hân đứng lên dốc ngược mấy cái túi,
các thứ lăn ra giường. Tôi ngạc nhiên giương mắt nhìn. Ông Hân cầm con búp bê tóc
vàng: "Con búp bê này, dì Mân gửi cho cháu. Cầm lấy mà chơi!". Tôi ôm em bé búp bê,
ngỡ như là trong tưởng tượng.
Lần đâu tiên, tôi thấy bà tôi cười. Ông Hân phá bụi mây ngăn giữa hai nhà, tôi chạy
loăng quăng như con loi choi mà ngồi chơi với em bé búp bê của mình: "Cháu sẽ gọi là
ông ngoại".
Ông Hân nghỉ tay vào thềm ngồi hút thuốc, bà tôi ngồi bên cạnh rót nước chè cho
ông. Tôi nghĩ, ông Hân như cái cột lắp cánh cửa sắp rơi ra của nhà tôi, là chỗ cho bà
tôi tựa.
Năm ấy tôi mười tuổi. Năm ấy con mèo cái già có bộ lông màu xám tro để được ba
con. Hai con khoang và một con tam thể.
Năm ấy bầy chim lại tìm về làm tổ, hót vang ở khu vườn.
(Trích Bầy chim trở về, Phạm Sông Hồng, https://scov.gov.vn/
van-hoc-nghe-thuat/truyen-ngan/bay-chim-tro-ve.html, 2024)
Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1. Trong tác phẩm, vì sao người bà lại hay ngồi nhìn vào khoảng không hun hút
trước mắt?
Câu 2. Điểm tựa của nhân vật người bà trong văn bản có sự thay đổi như thế nào?
Câu 3. Sự lựa chọn ngôi kể và điểm nhìn trung tâm trong truyện ngắn Bầy chim trở
về có tác dụng gì?
Câu 4. Những chi tiết ở cuối văn bản: "Năm ấy tôi mười tuổi. Năm ấy con mèo cái
gia có bộ lông màu xám tro đẻ được ba con. Hai con khoang và một con tam thể/ Năm
ấy bầy chim lại tìm về làm tổ, hót vang ở khu vườn. có ý nghĩa gì đối với mạch phát
triển của văn bản?
Câu 5. Câu chuyện này có khiến anh/ chị thêm tin tưởng vào những điều tốt đẹp sẽ
đến trong cuộc sống không? Vì sao?