Bài thơ trên viết theo thể thơ nào? Xác định các từ láy có trong khổ thơ thứ hai?
ĐỀ 29. PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (6 điểm)
CHỈ CÓ THỂ LÀ MẸ
Đặng Minh Mai
“Nắng dần tắt trên con đường nhỏ
Dáng mẹ gầy giẹo giọ liêu xiêu
Mẹ về để nấu cơm chiều
Bữa cơm đạm bạc thương yêu ấm lòng.
Cả đời mẹ long đong vất vả
Cho chồng con quên cả thân mình
Một đời mẹ đã hy sinh
Tuổi xuân phai nhạt nghĩa tình đượm sâu.
Mưa và nắng nhuộm màu tóc trắng
Bụi gian nan đọng lắng nếp nhăn
Rụng rồi thương lắm hàm răng
Lưng còng chân yếu ánh trăng cuối trời.
Tình của mẹ sáng ngời dương thế
Lo cho con tấm bé đến già
Nghĩa tình son sắt cùng cha
Giản đơn dung dị mẹ là mẹ thôi.
Câu 1 (0,5 điểm): Bài thơ trên viết theo thể thơ nào? Xác định các từ láy có trong khổ thơ thứ hai?
Câu 3 (1,0 điểm): Trong khổ thơ sau, hình ảnh người mẹ hiện lên qua những từ ngữ nào?
“Mưa và nắng nhuộm màu tóc trắng
Bụi gian nan đọng lắng nếp nhăn
Rụng rồi thương lắm hàm răng
Lưng còng chân yếu ánh trăng cuối trời”.
Câu 4 (1,0 điểm): Em hiểu thế nào về câu thơ:
“Một đời mẹ đã hy sinh
Tuổi xuân phai nhạt nghĩa tình đượm sâu”.
Câu 5 (1,5 điểm): Xác định và phân tích hiệu quả diễn đạt của biện pháp tu từ ẩn dụ trong hai câu thơ sau:
“Mưa và nắng nhuộm màu tóc trắng
Bụi gian nan đọng lắng nếp nhăn”
Câu 6 (1,5 điểm): Những thông điệp có ý nghĩa mà em rút ra được từ bài thơ trên là gì? Vì sao?
PHẦN II. VIẾT (4,0 điểm): Viết bài văn phân tích tác phẩm truyện “Bố tôi” của Cao Thị Tỵ
BỐ TÔI
Ngoại kể rằng mẹ tôi mất sớm vì một căn bệnh hiểm nghèo khi hai anh em tôi vẫn còn rất nhỏ, lúc đó em tôi mới một tuổi, còn tôi mới lên ba, cú sốc quá lớn khiến Bố tôi sầu não ủ ê đến hàng mấy năm trời vẫn chưa nguôi ngoai.
Hàng ngày ngoại trông nom chăm bẵm anh em chúng tôi để bố đi làm, nhưng cứ về đến nhà là bố lại ôm chúng tôi vào lòng vỗ về, chăm sóc cho chúng tôi từng miếng ăn giấc ngủ. Bố không biết ru hay và ngân nga trầm bổng như ngoại, nhưng giọng của bố trầm ấm, bố ru chúng tôi bằng những bài thơ. Và bài ru mà tôi thường xuyên nghe nhất đó là bài “Bầm ơi”. Cứ mỗi lần bế chúng tôi lên võng hay lên giường là bố mở đầu bằng bài “Bầm ơi”, cứ vậy bố đọc đi đọc lại bài bầm ơi một lát là anh em tôi ngủ say, nhiều khi tôi thấy bố nghẹn ngào xúc động, nhất là những khi bố nhắc đến tên Mẹ. Những giọt nước mắt lăn dài trên khóe mắt bố. Thấy bố một mình cảnh gà trống nuôi con, vừa làm cha vừa làm mẹ quả là vất vả. Anh em họ hàng ngỏ ý khuyên bố tôi nên tiến thêm bước nữa, tìm người về làm mẹ kế mẫu để sớm hôm chăm nom, săn sóc cho bố con tôi, nhưng bố nhất định không đồng ý.
Bố bảo:
- Cảnh dì ghẻ con chồng xưa nay tôi đã biết cả rồi, con người khác máu tanh lòng. Nhất là khi lại sinh thêm em bé nữa, chuyện con riêng con tây khó tranh khỏi sứt mẻ tình cảm, thế nên mọi người đừng khuyên tôi nữa.
Và bố cứ vậy, lo lắng chăm sóc, thường hay mua quà bánh cho chúng tôi mỗi khi bố đi đâu xa về, hàng ngày bố luôn đến đón tôi trước giờ, chưa bao giờ bố để tôi phải đứng trước cửa trường chờ đợi! Khi tôi lên cấp hai bố mua cho tôi một cái xe đạp cũ, tôi vui vẻ cùng chúng bạn đi học, đi chơi… tôi đâu biết hàng ngày bố vất vả làm đủ các nghề nặng nhọc như phụ hồ, đào ao, đào giếng… cho đến một hôm bố ngã bệnh. Bố sốt ly bì mấy hôm không ăn uống được. Tôi vào bệnh viện thăm bố, thấy bố gầy sút xanh xao, tôi lo lắng và thương bố vô cùng, tôi nói với bố:
- Bố ạ. Con xin phép nghỉ học để chăm cho bố nhanh khỏe lại nhé!
Bố ân cần cầm tay tôi:
- Bố không sao đâu, con cứ lo học cho giỏi và bảo ban em cũng vậy là bố nhanh khỏe thôi.
Tôi ra về mà lòng bất an, chắc bố vất vả vì lo lắng cho chúng tôi nhiều quá nên mới đổ bệnh! Giá như mẹ tôi còn sống thì…, tôi phải làm sao để giúp đỡ cho bố bớt vất vả đây? Từ hôm đó tôi không vô tư học hành vui chơi như trước nữa, tôi nghĩ sẽ cố gắng tranh thủ sau thời gian học tập tìm kiếm thêm công việc làm để giúp đỡ gia đình, giúp đỡ cho bố bớt vất vả, ý định của tôi chưa kịp thực hiện thì không ngờ mấy hôm sau bố tôi qua đời! Tôi ân hận vô cùng. Bố ơi! Giá như con biết thương và giúp đỡ bố nhiều hơn.
(Truyện ngắn dự thi của tác giả Cao Thị Tỵ)
* Đôi nét về tác giả và truyện ngắn
- Tác giả: Cao Thị Tỵ là một nhà văn, được biết đến với tác phẩm văn học đa dạng và sâu sắc. Quê ở Thanh Hóa.
-Truyện ngắn "Bố tôi" của Cao Thị Tỵ được viết dựa trên hoàn cảnh thực tế của tác giả. Bà sinh ra và lớn lên trong một gia đình nghèo khó. Truyện "Bố tôi" kể về cuộc đời của bố của tác giả, một người đàn ông chất phác, chăm chỉ và yêu thương gia đình.