Bài tập : Câu cầu khiến
Bài tập 1: Điền các từ, cụm từ ( Mệnh lệnh, chúc tụng, kêu gọi, yêu cầu, mời mọc, thúc giục, khuyên răn) vào cột A cho phù hợp với cột B
A. Nội dung cầu khiến B. Từ ngữ thường dùng
yêu cầu, mời , xin mời, cho phép, đề nghị,.....
Hãy, chớ, đừng, không nên, cấm, phải,.....
Hãy, cứ,.....
Nào, đi,......
Chúc, ước gì, tiến lên,.......
Bài tập 2: Trong các câu sau, câu nào là câu cầu khiến? Hãy chỉ ra những dấu hiệu hình thức của các câu cầu khiến đó.
- Mẹ đưa bút thước cho con cầm
- Các em đừng khóc. Trưa nay các em được về nhà cơ mà. Và ngày mai lại được nghỉ cả ngày nữa.
- Con nín đi! Mợ đã về với các con rồi mà
- U nó không được nói thế! Người ta đánh mình thì không sao, Mình đánh người ta thì mình phải tù, phải tội.
Bài tập 3: Tìm các câu cầu khiến trong các câu dưới đây. Hãy giải thích tại sao trong các câu cầu khiến đó không có chủ ngữ
a. Ừ, được! Muốn hỏi con gái ta, hãy về sắm đủ một chĩnh vàng cốm, mười tấm lụa đào, mười con lợn béo, mười võ rượu tăm đem sang đây.
b. Chị Dậu vẫn thiết tha:
- Khốn nạn! Nhà cháu đã không có, dẫu ông chửi mắng cũng đến thế thôi. Xin ông trông lại!
c. Rồi hắn quay lại, bảo anh người nhà lí trưởng:
- Không hơi đâu mà nói với nó, trói cổ thằng chồng nó lại, điệu ra đình kia.
Bài tập 4: gạch chân dưới các từ ngữ biểu thị ý van xin trong các câu cầu khiến sau:
a. Nhà cháu đã túng lại phải đóng cả xuất sưu của chú nó nữa, nên mới lôi thôi như thế. Chứ cháu có dám bỏ bễ tiền sưu của nhà nước đâu. Hai ông làm phúc nói với ông lí cho cháu khất....
b. Khốn nạn! Nhà cháu đã không có, dẫu ông chửi mắng cũng đến thế thôi. Xin ông trông lại!
Bài tập 5: Chỉ ra sự khác nhau về hình thức câu cầu khiến và sự thay đổi quan hệ giữa người nói và người nghe trong các câu sau (trích từ truyện “Ông lão đánh cá và con cá vàng”
a. Lão đi tìm con cá và bảo nó tao không muốn làm một bà nhất phẩm phu nhân nữa, tao muốn làm nữ hoàng kia.
b. Mày hãy đi tìm con cá, bảo nó tao không muốn làm nữ hoàng, tao muốn làm Long Vương ngự trên mặt biển, để con cá vàng hậu hạ tao và làm theo ý muốn của tao
Bài tập 6: So Sánh các câu sau đây và trả lời các câu hỏi
a. Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ!
b. Chồng tôi đau ốm, ông đừng hành hạ!
c. Chồng tôi đau ốm, xin ông chớ hành hạ!