Phân tích sự độc đảo về nội dung và hình thức của bài thơ “Đây mùa thu tới” (Xuân Diệu).
a) Chuẩn bị
- Xem lại nội dung đọc hiểu bài thơ Đây mùa thu tới của Xuân Diệu.
+ Trọng tâm cần làm rõ sự độc đáo về nội dung và hình thức của bài thơ Đây mùa thu tới.
+ Kiểu văn bản chính: nghị luận về một tác phẩm thơ.
+ Phạm vi dẫn chứng: văn bản Đây mùa thu tới và các bài thơ có cùng đề tài (đặc biệt là những bài thơ về mùa thu trong văn học trung đại của Nguyễn Khuyến, Đỗ Phủ).
b) Tìm ý và lập dàn ý
- Tìm ý cho bài viết bằng cách suy luận từ khái quát đến cụ thể theo sơ đồ sau:
- Lập dàn ý cho bài viết:
Mở bài | Nêu vấn đề bằng một trong các cách: phản đề, so sánh, đặt câu hỏi,... |
Thân bài | Giải quyết vấn đề, ví dụ: - Phân tích khổ 1: Mùa thu về + Vẻ đẹp tang tóc: Tiễn đưa mùa hạ + Vẻ đẹp kiêu sa của một giai nhân: Mùa thu với sắc vàng mơ kiều diễm (so sánh với sắc xanh của mùa thu truyền thống trong thơ Nguyễn Khuyến). +... - Phân tích khổ 2: Mùa thu ngấm sâu vào thế giới cảnh vật. + Phân tích khổ 3:... + Phân tích khổ 4:... |
Kết bài | Tổng hợp vấn đề bằng một trong các cách: tóm lược, phát triển, phối hợp giữa tóm lược và phát triển,... |
c) Viết
Dựa vào dàn ý đã chuẩn bị để thực hành viết với những yêu cầu khác nhau:
- Viết đoạn mở bài, kết bài hoặc một số đoạn trong phần thân bài (chọn viết về một hoặc một số ý mà em thấy hứng thú và tâm đắc).
+ Có thể viết mở bài theo nhiều cách (trực tiếp hay gián tiếp, phản đề hay so sánh. dẫn dắt,...). Tuy nhiên, dù mở bài theo cách nào cũng cần nêu được sự độc đáo trong nội dung và hình thức của bài thơ (gắn với phong cách của Xuân Diệu)
+ Đối với phần thân bài: Xác định rõ nội dung đoạn cần viết là gì, các dẫn chứng nào cần đưa ra và những lí lẽ, lập luận nào cần triển khai. Vì viết về ý mà em tâm đắc, hứng thú nên cần tập trung làm nổi bật được nét riêng trong cảm thụ và phân tích của mình. Ở đây, thao tác so sánh, liên tưởng là rất cần thiết. Dù chỉ viết về một ý nhưng các em cũng nên lưu ý về mối quan hệ của ý đó với các ý trước và sau nó.
- Viết bài văn hoàn chỉnh (làm ở nhà hoặc trên lớp nếu có thời gian)
