Từ nội dung của đoạn thơ, em hãy rút ra một thông điệp có ý nghĩa trong cuộc sống đối với bản thân (trình bày khoảng 3-5 dòng)
ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
NĂM HỌC 2024-2025
Môn: Ngữ văn - Lớp 9
Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian phát đề)
(Đề có 01 trang)
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
Kể tuổi tôi còn hơn tuổi bác, 7
Tôi lại đau trước bác mấy ngày, 7
Làm sao bác vội về ngay, 6
Chợt nghe, tôi bỗng chân tay rụng rời. 8
Ai chẳng biết chán đời là phải, 7
Vội vàng sao đã mải lên tiên;7
Rượu ngon không có bạn hiền, 6
Không mua không phải không tiền không mua. 8
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết, 7
Viết đưa ai, ai biết mà đưa; 7
Giường kia(1) treo cũng hững hờ, 6
Đàn kia(2) gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn.8
(Khóc Dương Khuê, trích Thơ văn Nguyễn Khuyến*, NXB Văn học, 2012)
(*) Nguyễn Khuyến là nhà thơ lớn của dân tộc. Ông là người có tài năng, cốt cách, đỗ đạt cao. Dương Khuê là bạn thân của nhà thơ Nguyễn Khuyến. Khi nghe tin bạn mất Nguyễn Khuyến đã làm thơ khóc bạn.
(1) Giường kia: Trần Phồn thời hậu Hán (Trung Quốc) sắm chiếc giường dành riêng cho người bạn thân là Từ Trĩ. Khi bạn đến chơi thì mang giường xuống, khi bạn về lại treo cất đi.
(2) Đàn kia: Tương truyền Bá Nha và Chung Tử Kì là hai người bạn tri âm. Bá Nha chơi đàn giỏi. Tử Kì nghe tiếng đàn của Bá Nha như hiểu thấu tâm can của bạn. Sau khi Tử Kì chết, Bá Nha đập bỏ đàn vì cho rằng trên đời không có ai hiểu được tiếng đàn của mình nữa.
Thực hiện yêu cầu:
Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích trên.
Câu 2. Ghi lại một câu hỏi tu từ tác giả sử dụng để thể hiện sự bất ngờ, bàng hoàng khi nghe tin bạn mất.
Câu 3. Nêu tác dụng của việc sử dụng điển tích, điển cố trong hai dòng thơ:
Giường kia treo cũng hững hờ,
Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn.
Câu 4. Từ nội dung của đoạn thơ, em hãy rút ra một thông điệp có ý nghĩa trong cuộc sống đối với bản thân (trình bày khoảng 3-5 dòng).
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm). Viết đoạn văn (khoảng 100 chữ) phân tích tâm trạng của Nguyễn Khuyến thể hiện trong đoạn thơ phần Đọc hiểu.
Câu 2 (4,0 điểm). Viết bài văn (khoảng 300 chữ) trình bày ý kiến về vấn đề bảo vệ môi trường (đất, nước, không khí…) ở khu dân cư nơi em đang sinh sống.
----------Hết----------