ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
NĂM HỌC 2024-2025
Môn: Ngữ văn - Lớp 9
Thời gian làm bài: 90 phút (không kể thời gian phát đề)
(Đề có 01 trang)
I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
Kể tuổi tôi còn hơn tuổi bác, 7
Tôi lại đau trước bác mấy ngày, 7
Làm sao bác vội về ngay, 6
Chợt nghe, tôi bỗng chân tay rụng rời. 8
Ai chẳng biết chán đời là phải, 7
Vội vàng sao đã mải lên tiên;7
Rượu ngon không có bạn hiền, 6
Không mua không phải không tiền không mua. 8
Câu thơ nghĩ đắn đo không viết, 7
Viết đưa ai, ai biết mà đưa; 7
Giường kia(1) treo cũng hững hờ, 6
Đàn kia(2) gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn.8
(Khóc Dương Khuê, trích Thơ văn Nguyễn Khuyến*, NXB Văn học, 2012)
(*) Nguyễn Khuyến là nhà thơ lớn của dân tộc. Ông là người có tài năng, cốt cách, đỗ đạt cao. Dương Khuê là bạn thân của nhà thơ Nguyễn Khuyến. Khi nghe tin bạn mất Nguyễn Khuyến đã làm thơ khóc bạn.
(1) Giường kia: Trần Phồn thời hậu Hán (Trung Quốc) sắm chiếc giường dành riêng cho người bạn thân là Từ Trĩ. Khi bạn đến chơi thì mang giường xuống, khi bạn về lại treo cất đi.
(2) Đàn kia: Tương truyền Bá Nha và Chung Tử Kì là hai người bạn tri âm. Bá Nha chơi đàn giỏi. Tử Kì nghe tiếng đàn của Bá Nha như hiểu thấu tâm can của bạn. Sau khi Tử Kì chết, Bá Nha đập bỏ đàn vì cho rằng trên đời không có ai hiểu được tiếng đàn của mình nữa.
Thực hiện yêu cầu:
Câu 1. Xác định thể thơ của đoạn trích trên.
Câu 2. Ghi lại một câu hỏi tu từ tác giả sử dụng để thể hiện sự bất ngờ, bàng hoàng khi nghe tin bạn mất.
Câu 3. Nêu tác dụng của việc sử dụng điển tích, điển cố trong hai dòng thơ:
Giường kia treo cũng hững hờ,
Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn.
Câu 4. Từ nội dung của đoạn thơ, em hãy rút ra một thông điệp có ý nghĩa trong cuộc sống đối với bản thân (trình bày khoảng 3-5 dòng).
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm). Viết đoạn văn (khoảng 100 chữ) phân tích tâm trạng của Nguyễn Khuyến thể hiện trong đoạn thơ phần Đọc hiểu.
Câu 2 (4,0 điểm). Viết bài văn (khoảng 300 chữ) trình bày ý kiến về vấn đề bảo vệ môi trường (đất, nước, không khí…) ở khu dân cư nơi em đang sinh sống.
----------Hết----------
Bằng cách nhấp vào Đăng nhập, bạn đồng ý Chính sách bảo mật và Điều khoản sử dụng của chúng tôi. Nếu đây không phải máy tính của bạn, để đảm bảo an toàn, hãy sử dụng Cửa sổ riêng tư (Tab ẩn danh) để đăng nhập (New Private Window / New Incognito Window).
Câu 1: Xác định thể thơ của đoạn trích trên.
Đoạn trích trên được viết theo thể thơ Thất ngôn bát cú (Thơ Đường luật), mỗi câu có 7 chữ, câu 8 có 6 chữ.
Câu 2: Ghi lại một câu hỏi tu từ tác giả sử dụng để thể hiện sự bất ngờ, bàng hoàng khi nghe tin bạn mất.
Câu hỏi tu từ trong đoạn trích thể hiện sự bất ngờ và bàng hoàng khi nghe tin bạn mất là:
"Làm sao bác vội về ngay?"
Câu 3: Nêu tác dụng của việc sử dụng điển tích, điển cố trong hai dòng thơ:
Giường kia treo cũng hững hờ,
Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn.
Việc sử dụng điển tích và điển cố trong hai câu thơ này nhằm làm nổi bật sự vô vọng và cô đơn của người ở lại khi mất đi một người bạn tri kỷ. "Giường kia" và "Đàn kia" là hình ảnh quen thuộc của những người bạn thân thiết, nhưng khi người bạn mất, giường và đàn trở nên vô nghĩa, không còn ai để chia sẻ nữa. Qua đó, Nguyễn Khuyến muốn nhấn mạnh cảm giác trống vắng, lẻ loi khi không còn người bạn tri âm.
Câu 4: Từ nội dung của đoạn thơ, em hãy rút ra một thông điệp có ý nghĩa trong cuộc sống đối với bản thân.
Thông điệp mà đoạn thơ truyền tải là sự quý trọng và trân trọng những mối quan hệ, đặc biệt là tình bạn. Trong cuộc sống, mỗi người đều cần có những người bạn tri kỷ để chia sẻ niềm vui nỗi buồn. Khi mất đi người bạn thân, ta mới nhận ra sự quan trọng của tình bạn và tình cảm chân thành. Vì vậy, chúng ta cần biết trân trọng và gìn giữ những mối quan hệ tốt đẹp trong cuộc sống.
II. Viết (6,0 điểm)
Câu 1: Viết đoạn văn (khoảng 100 chữ) phân tích tâm trạng của Nguyễn Khuyến thể hiện trong đoạn thơ phần Đọc hiểu.
Tâm trạng của Nguyễn Khuyến trong đoạn thơ thể hiện sự bất ngờ và đau đớn khi nghe tin Dương Khuê mất. Những câu thơ được viết với giọng điệu bi thương, đượm nỗi buồn sâu sắc. Ông không chỉ cảm thấy mất mát về mặt tinh thần mà còn cảm nhận được sự trống vắng, cô đơn khi không còn người bạn tri kỷ để chia sẻ tâm sự. Những câu hỏi tu từ như "Làm sao bác vội về ngay?" thể hiện sự hoang mang, không thể tin được vào sự ra đi đột ngột của người bạn thân thiết.
Câu 2: Viết bài văn (khoảng 300 chữ) trình bày ý kiến về vấn đề bảo vệ môi trường (đất, nước, không khí…) ở khu dân cư nơi em đang sinh sống.
Bảo vệ môi trường là vấn đề cấp thiết không chỉ ở cấp quốc gia mà còn ở từng khu dân cư. Môi trường sạch sẽ, trong lành không chỉ giúp con người có một cuộc sống khỏe mạnh mà còn góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Để bảo vệ môi trường sống, mỗi người dân cần có ý thức bảo vệ đất, nước và không khí.
Ở khu dân cư nơi tôi đang sinh sống, tình trạng ô nhiễm môi trường không còn xa lạ. Rác thải sinh hoạt chưa được phân loại đúng cách, nước thải chưa qua xử lý đã chảy ra các con kênh, ao hồ, gây ô nhiễm nguồn nước. Không khí cũng bị ô nhiễm do khói bụi từ các phương tiện giao thông và nhà máy xí nghiệp. Điều này không chỉ gây hại cho sức khỏe con người mà còn ảnh hưởng đến động vật, thực vật xung quanh.
Để bảo vệ môi trường, mỗi người dân cần thực hiện những hành động nhỏ nhưng thiết thực. Cần phân loại rác thải từ nguồn, hạn chế sử dụng túi ni lông, khuyến khích tái chế và sử dụng năng lượng sạch. Ngoài ra, cần nâng cao ý thức trong việc bảo vệ nguồn nước, không xả rác bừa bãi, xử lý rác thải đúng cách. Cộng đồng cần chung tay tổ chức các buổi dọn dẹp vệ sinh khu phố, trồng cây xanh để tạo không gian sống trong lành, mát mẻ.
Việc bảo vệ môi trường là trách nhiệm của mỗi người. Chỉ khi tất cả mọi người cùng nhau hành động, chúng ta mới có thể tạo dựng một môi trường sống tốt đẹp, bền vững cho thế hệ tương lai.
Tham gia Cộng đồng Lazi trên các mạng xã hội | |
Fanpage: | https://www.fb.com/lazi.vn |
Group: | https://www.fb.com/groups/lazi.vn |
Kênh FB: | https://m.me/j/AbY8WMG2VhCvgIcB |
LaziGo: | https://go.lazi.vn/join/lazigo |
Discord: | https://discord.gg/4vkBe6wJuU |
Youtube: | https://www.youtube.com/@lazi-vn |
Tiktok: | https://www.tiktok.com/@lazi.vn |
Hôm nay bạn thế nào? Hãy nhấp vào một lựa chọn, nếu may mắn bạn sẽ được tặng 50.000 xu từ Lazi
Vui | Buồn | Bình thường |