Tần Thủy Hoàng

Tần Thủy Hoàng (tiếng Hán: 秦始皇) (sinh tháng 1 hoặc tháng 12, 259 TCN - mất 10 tháng 8, 210 TCN), tên thật là Doanh Chính (嬴政), còn có tên khác là Triệu Chính (趙政), là vua của nước Tần ở Trung Quốc từ năm 246 TCN đến 221 TCN trong thời kỳ Chiến Quốc và trở thành vị Hoàng đế sáng lập ra nhà Tần, đồng thời là hoàng đế đầu tiên của Trung Quốc thống nhất vào năm 221 trước Công nguyên sau khi tiêu diệt các nước chư hầu khác. Ông cai trị cho đến khi qua đời vào năm 210 trước Công nguyên ở tuổi 49.


Tần Thủy Hoàng

Về câu hỏi của em là: Tháng 1 hoặc tháng 12, 259 TCN – 10 tháng 8, 210 TCN có nghĩa là gì?
Sinh tháng 1 hoặc tháng 12 thì là các tháng trong năm mà chúng ta ai cũng biết, còn 259 TCN và 210 TCN có nghĩa là:
259 TCN: Thời điểm sinh là năm 259 Trước công nguyên.
210 TCN: Thời điểm mất là năm 210 Trước công nguyên.
Tại sao Năm sinh lại lớn hơn năm mất? Bởi vì đây là cách gọi thời gian trong thời kỳ trước công nguyên (TCN), thì thời gian càng sớm trở về trước, số năm sẽ càng lớn. Công nguyên là thời kỳ bắt đầu tính từ năm sinh chúa Giê Su, tức năm thứ 1, và tính đến nay năm 2017 là đã được 2017 năm. Còn thời kỳ trước khi chúa Giê Su sinh ra thì được coi là Trước Công Nguyên, 259 TCN có nghĩa là năm ở thời điểm trước khi chúa Giê Su sinh ra 259 năm. 210 TCN có nghĩa là thời điểm trước khi chúa Giê Su sinh ra 210 năm.
Xem thêm: Công nguyên là gì? Trước Công Nguyên là gì?

Tự gọi mình là Thủy Hoàng (始皇帝) sau khi Trung Nguyên (Trung Quốc ngày nay) được thống nhất, Tần Thủy Hoàng là một nhân vật quan trọng trong lịch sử Trung Quốc, mở ra gần hai thiên niên kỷ của hoàng gia cai trị Trung Quốc. Sau khi thống nhất, ông và thừa tướng Lý Tư đã thông qua một loạt các cải cách lớn về kinh tế và chính trị. Ông đã tiến hành nhiều dự án khổng lồ, bao gồm việc xây dựng và hợp nhất các bộ phận của Vạn Lý Trường Thành, lăng mộ kích thước thành phố nổi tiếng được bảo vệ bởi đội quân đất nung có kích thước thật, và một hệ thống đường quốc gia lớn, với cái giá của rất nhiều mạng người. Để đảm bảo sự ổn định, ông đặt ra ngoài vòng pháp luật và đốt cháy nhiều cuốn sách và chôn sống một số học giả.

Tên gọi
Trong thời gian trước thời nhà Chu và sau đó, các nhà cai trị các quốc gia độc lập của Trung Quốc theo quy ước đều xưng "vương" (王). Sau khi đánh bại vị vua chư hầu cuối cùng của Chiến Quốc vào năm 221 trước Công nguyên, vua Doanh Chính của Tần đã trở thành người cai trị trên thực tế của toàn Trung Nguyên. Để ăn mừng thành tích này và củng cố cơ sở quyền lực của mình, Doanh Chính đã tạo ra một danh hiệu mới tự xưng là Tần Thủy Hoàng Đế (秦始皇帝), thường được rút ngắn là Tần Thủy Hoàng (秦始皇), cũng gọi là Tần Vương (秦王). (Xem Vương triều đại Tần và Kinh kha hành thích Tần Vương)

Chữ Thủy (始) có nghĩa là "đầu tiên". Người thừa kế sau đó sẽ được gọi tiếp là "Nhị Thế", "Tam Thế" và như vậy cho đến muôn đời.
Chữ Hoàng Đế (皇帝) đến từ thần thoại Tam Hoàng Ngũ Đế (三皇五帝) (thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên), nơi chữ này được trích ra. Bằng cách thêm vào một tiêu đề như vậy, Tần Thủy Hoàng hy vọng sẽ có sự thiêng liêng và uy tín của Hoàng Đế (黄帝) trước kia.
Ngoài ra, chữ "Hoàng" (皇) có nghĩa là "sáng" hay "lộng lẫy" và "thường xuyên nhất được sử dụng như là một chữ chỉ thiên đường".

Sử dụng
Cả hai tên gọi "Tần Thủy Hoàng Đế" (秦始皇帝) và "Tần Thủy Hoàng" (秦始皇) đều xuất hiện trong Sử ký bằng văn bản của Tư Mã Thiên. Cái tên Tần Thủy Hoàng Đế xuất hiện lần đầu tiên trong chương 5, mặc dù cái tên Tần Thủy Hoàng ngắn hơn lại là tên của chương 6 (秦始皇本纪). Tuy nhiên, tên Tần Thủy Hoàng Đế được coi là chính xác do Doanh Chính hợp nhất chữ Hoàng (hoàng gia) và Đế (cai trị), để tạo ra chữ Hoàng đế.

Xem chi tiết về Tần Thủy Hoàng tại: https://vi.wikipedia.org/wiki/Tần_Thủy_Hoàng