“Trên vách đá lối đi vào hang Đồng Nội có 3 hình khắc mặt người và 1 hình mặt thú. Mặt giữa to nhất, các nét chi tiết mắt, mũi, miệng rõ ràng, cân đối, nét khắc dứt khoát, khoẻ, khuôn mặt vuông vức, lông mày đậm gợi cho người xem cảm giác đây là chân dung một người đàn ông. Hai mặt người hai bên có nét khắc mảnh và mềm hơn, nét cong của khuôn mặt được thể hiện rõ gợi khuôn mặt tròn trịa và nữ tính hơn, các chi tiết mắt, mũi, miệng gần nhau. Đặc biệt phía trên đầu của cả 3 hình khắc đều có hình gần giống chữ Y gợi ta nhớ đến hình sừng thú. Có nhiều giả thuyết về hình này, song tập trung lại gồm 2 giả thuyết. Đây là một cách hoá trang để có thể lại gần các con thú. Đồng thời có thể là một nghi lễ gắn với một hình thức thờ phụng gì đó của người Việt cổ...”. (Phạm Thị Chỉnh, Lịch sử Mỹ thuật Việt Nam, NXB Đại học Sư phạm, 2013) | |