Thay đổi dung hoa (Phạm Thiên Thư)

Ngày xưa, trong một vườn hương,
Mái lầu trời lợp, nẻo đường mây sa.
Điện son gác tía đôi tòa,
Là nơi công chúa xấu xa lạ đời.
Vừa trông ai chẳng rụng rời,
1.500. Trần gian nào thể có người dị hơn.
Tên nàng vua đặt Kim Cương,
Riêng xanh ngại liễu, riêng hường thẹn ai.
Cuối xuân nhặt xác hoa phai,
Chớm thu đứng vịn cành dài rạc sương.
Con uyên nó hót trên tường,
Tiếng kêu như rụng bên giường ngẩn ngơ.
Má hồng lại ửng trái tơ,
Mà phòng riêng chỉ hững hờ gió thôi.
Đêm đông lệ nóng bồi hồi,
Tiếng hoa ngoài rụng ngỡ người thầm trông.
Ngán thay riêng nguyệt lẻ hồng,
Chẳng như đôi nhạn ngoài đồng tuyết rơi.
Vua cha dạ rối bời bời
Tìm phương tính kế an bài duyên con.
Mong gì danh tộc vương tôn,
Thì thôi tìm chốn xóm thôn nghèo nàn.
Việc giao cho một huyện quan
Dạo xem cuối núi đầu làng được ai.
Ngày kia gặp một chàng trai,
Cũng dòng thư kiếm tuổi ngoài đôi mươi.
Tóc xanh như cuộn tơ trời,
Dáng đi tưởng thoáng hạc rời non hoa.
Nắng sương nuôi một mẹ già,
Sóm mai đốn củi, trăng tà đọc thư.
Tháng ngày bữa cháo bữa dưa,
Chỉ vui hoa cỏ, chẳng ưa lợi quyền.
Huyện quan viết sớ tâu lên,
Vua liền lo liệu định duyên ngọc vàng.
Họ kia nghĩ cũng thương nàng,
Còn thôi, quyền tước giàu sang nghĩa gì.
Âm thầm hoa kết rèm che
Về thôn, ngựa cuốn đôi xe ngọc ngà.
Dựng lên lầu các nguy nga
Giữa vườn mai trúc một nhà an vui.
Vợ chàng sầu vẫn chưa nguôi,
Nghĩ mình nào xứng với người được sao.
Một hôm dưới cổng băng đào,
Có sư hóa độ ghé vào trang nghiêm.
Rằng đây gặp đại nhân duyên,
Đến ngày Phật độ người nên lạy mời.
Kim Cương lấy trái hoa tươi
Đem ra cung kính dâng người xuất gia
Rằng “con thể vóc xấu xa,
Dám đâu đến trước Phật-đà dâng hương.”
Bỗng trời lãng đãng mây vương,
Hóa thân Phật đẹp dị thường dưới hoa.
Áo như ráng đỏ la đà,
Tay như hoa giữa chiều tà đơm tươi.
Lòng trần như rũ sạch ngời,
Thân xưa, giờ đẹp tuyệt vời lạ thay!
Nhà sư hóa cánh hạc bay
Lẫn trong mây trắng giăng đầy thướt tha.
Nàng lên lầu ngắm gương ngà,
Thấy mình thay đổi khác xưa thực rồi.
Da như hồng ửng mơ tươi,
Mắt như trầm nguyệt giữa trời mây tơ.
Còn đang lặng ngắm ngẩn ngơ,
Từ đâu chàng đến sững sờ trước gương:
“Em đây phải chính Kim Cương,
Mà sao nhan sắc khác thường thế em?”
Nàng thưa: “tiền kiếp nhân duyên,
Vừa rồi gặp Phật hóa thân ngọc vàng.
Cổng hoa rực rỡ hào quang,
Tự nhiên em thấy bàng hoàng tâm thân.
Rồi tay như búp hoa ngần,
Rối thân như liễu, gót chân như đào.”
Vợ chồng mừng rỡ xiết bao,
Bâng khuâng hai bước, nao nao một lòng.
Liền tìm mẹ dưới vườn hồng,
Nghe hai con kể, ròng ròng lệ vui.
Thắng xe ngựa bạch kịp dời,
Bõ khi phố núi chân trời một thân.
Bây giờ gió cuộn phù vân,
Về thăm viếng bực song thân tại trào.
Nhà vua tuởng giấc chiêm bao,
Biết đâu rồi chẳng mộng đào qua nhanh.
Tin vui truyền khắp hoàng thành,
Cung tần mỹ nữ vân hành đến thăm.
Người đâu tuấn tử giai nhân,
Nào hay tiên động non thần lạc đây.
Cơ duyên như thực tỏ bày,
Vua cha hoàng hậu chọn ngày dâng hoa.
Ngựa hồng kéo cỗ xe ra,
Dừng bên tinh xá mấy nhà trầm vương.
Phật ngồi trên nệm cỏ hương,
Nhà vua đem chuyện lạ thường hỏi thưa.
Phật rằng “tiền kiếp xa xưa,
Nơi thành La-nại có nhà giàu sang
Phát tâm thanh tịnh cúng dàng
Vị Phật Độc giác trú hang Nguyệt Tà.
Dị hình cổ quái xấu xa,
Những khi ngài ghé qua nhà hóa trai,
Phú ông có gái trang đài,
Then niêm cổng nguyệt hoa gài rèm châu.
Mỗi khi thấy Phật ngang lầu,
Dung hoa lại thoảng nét sầu kém vui.
Một hôm sắp nhập diệt rồi,
Thần thông hiển tướng độ người trần lao.
Thinh không có tán mây đào,
1.650. Kết thành võng gấm cáng vào nhà trai.
Phật ngồi như tuyết như mai,
Môi tươi nét ngọc, tay dài búp tơ.
Tiểu thư quì lạy sững sờ,
Khóc xin sám hối tội xưa chết người.
Rằng “con có mắt không ngươi,
Chấp vào hình tướng buông lời khinh chê.
Giờ xin ơn Phật chở che,
Nguyện theo ánh sáng Bồ-đề quy nương.”
Nay là công chúa Kim Cương,
Cũng vì nhân trước khinh thường thánh Tăng.
Lại nhờ sám hối ăn năn,
Sớm hôm tu đạo phước căn để đời.
Nhờ kiếp trước cúng dường Người,
Sinh ra đều được vào nơi sang giàu.
Gieo nhân ác, thiện từ lâu,
Quả nay xấu, tốt theo nhau hiện về.
Chúng sinh đắm mãi tham mê
Nên thân, khẩu, ý: ba bề sóng xô.
Một khi thoát chốn mê đồ,
Quả nhân như thoảng giấc hồ phủi xong.
Kìa ai nhân quả xoay vòng,
Hãy coi như bọt trên sông rì rào.
Có, không: chỉ giấc mơ đào,
Cứu người cõi lửa ra vào ngại chi.”
Nghe qua như tỉnh mê si,
Người trong pháp hội bốn bề lặng yên.
Như vừng đông thoắt hiện lên
Bao nhiêu sương bụi quanh miền vừa tan.
Dường trong ánh mắt dịu dàng
Là triêu dương dục trăm đàng nở hoa.