Sơ đồ phả hệ dưới đây mô tả 2 bệnh di truyền ở người, trong đó có một bệnh do gen nằm trên vùng không tương đồng của NST giới tính X quy định. Biết rằng không có đột biến mới xảy ra ở tất cả các cá thể trong phả hệ. Xác suất cặp vợ chồng 13-14 sinh đứa con đầu lòng bị hai bệnh là bao nhiêu?

Chọn đáp án D. Giải thích:

   - Trước tiên, cần phải xác định xem bệnh nào do gen nằm trên NST X quy định.

            + Cặp số 10 - 11 đều không bị bệnh, sinh người con gái số 15 bị bệnh P. Chứng tỏ bệnh P là do gen lặn nằm trên NST thường quy định.

            + Vì có một bệnh do gen nằm trên vùng không tương đồng của NST X quy định. Cho nên suy ra đó là bệnh Q.

   - Cặp vợ chồng số 10 - 11 không bị bệnh Q nhưng sinh người con số 16 bị bệnh Q ® Bệnh quy do gen lặn quy định.

   - Xác suất sinh con không bị bệnh P:

   + Tìm kiểu gen của người số 13:

   Người số 5 bị bệnh P ® người số 7 có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó Aa với tỉ lệ 2/3.

   Người số 9 bị bệnh P ® Người số 7 có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó Aa với tỉ lệ 2/3.

   ® Con của cặp với chồng số 7 và 8 sẽ là con của phép lai  13AA+23Aa×13AA+23Aa.

   ® Phép lai 13AA+23Aa×13AA+23Aasẽ cho đời con là 49AA:49Aa:19aa.

   ® Người số 13 không bị bệnh nên có kiểu gen Aa với tỉ lệ ; kiểu gen AA với tỉ lệ .

   + Tìm KG của người số 14: có bố mẹ dị hợp nên người số 14 có kiểu gen Aa hoặc AA.

   + Xác suất để cặp vợ chồng 13, 14 sinh con bị bệnh P =12×23×14=112.

   - Xác suất sinh con không bị bệnh Q:

   + Kiểu gen về bệnh Q: Người số 13 là nam, không bị bệnh Q nên kiểu gen về bệnh Q là X^BY.

   + Người số 14 không bị bệnh Q nhưng có mẹ dị hợp về bệnh Q. Vì vậy kiểu gen của người số

14 là  X^AX^A hoặc X^AX^a

   + Xác suất sinh con bị bệnh Q =12×14=18.

   - Xác suất sinh con bị 2 bệnh =112×18=196.