Theo Các-Mác, "phương thức sản xuất đời sống vật chất quyết định các quá trình sản xuất xã hội, chính trị, tinh thần nói chung. Không phải ý thức con người quyết định tồn tại của họ; trái lại, tồn tại xã hội của họ quyết định ý thức của họ". Quan điểm trên khẳng định: