Một loài thực vật giao phấn ngẫu nhiên, xét 4 cặp gen A, a; B, b; D, d và E, e nằm trên 4 cặp NST khác nhau, trong đó cặp gen Aa quy định chiều cao: 3 cặp gen Bb, Dd và Ee quy định tính trạng màu hoa. A quy định thân cao trội hoàn toàn so với a quy định thân thấp. Khi có mặt đầy đủ cả 3 alen trội B, D, E thì quy định hoa tím; chỉ có B và D thì quy định hoa đỏ; chỉ có B thì quy định hoa vàng; các trường hợp còn lại quy định hoa trắng. Do đột biến đã làm phát sinh thể một ở cả 4 cặp NST. Giả sử ...

Phương pháp:

Xét 1 cặp gen có 2 alen (VD: A, a), số kiểu gen

+ Thể 2n: 3: AA, Aa, aa

+ Thể một: 2n – 1: 2: A, a

Xét n cặp NST, số kiểu gen thể một: Cn1×2×3n−1

Đối với các phát biểu của đề, ta làm theo các bước:

1- Xác định kiểu gen (số loại gen trội) có thể có

2 – Xét 2 trường hợp

+ Đột biến ở cặp Aa

+ Đột biến ở cặp Bb hoặc Dd hoặc Ee.

Cách giải:

Quy ước gen:

A- Cao; a- thấp

B-D-E- Hoa tím; B-D-ee: hoa đỏ; B-ddee: hoa vàng, bb---- hoa trắng.

(1) sai. Các thể một mang kiểu hình thân thấp, hoa tím (aaB-D-E-) có các trường hợp:

+ Thể một ở cặp Aa → aB-D-E-: Có 1aa×23=8 kiểu gen (B-; D-; E- đều có 2 kiểu gen)

+ Thể một ở 1 trong 3 cặp NST còn lại: 1aa×C31×1B/D/E×22B−/D−/E−=12

→ Có tối đa 20 loại kiểu gen.

(2) đúng. Các thể một mang kiểu hình thân cao, hoa đỏ (A-B-D-ee)

+ Thể một ở cặp Aa  AB-D-ee: Có 1 (A) x 2₂ x 1 (ee) = 4 kiểu gen (B-; D-đều có 2 kiểu gen)

+ Thể một ở 1 trong 3 cặp NST còn lại: 

Nếu thể một xảy ra ở cặp Bb hoặc Dd: 2AA;Aa×C21×1B/D×2B−/D−×1ee=8

Nếu thể một xảy ra ở cặp ee: 2AA;Aa×2B−×2D−×1e=8

=> Có tối đa 20 loại kiểu gen.

(3) sai. Các thể một mang kiểu hình thân thấp, hoa vàng (aa-B-ddee)

+ Thể một ở cặp Aa→ aB-ddee: Có 1 (a) x 2 (BB, Bb) x 1 (dd) x 1 (ee) = 2 kiểu gen.

+ Thể một ở 1 trong 3 cặp NST còn lại:

Nếu thể một xảy ra ở cặp Bb: 1aa×1B×1dd×1ee=1

Nếu thể một xảy ra ở cặp dd hoặc ee: 1aa×2B−×C21×1d/e×1dd/ee=4

=> Có tối đa 7 loại kiểu gen.

(4) sai. Các thể một mang kiểu hình thân thấp, hoa đỏ (aaB-D-ee)

+ Thể một ở cặp Aa→ aB-D-ee: Có 1 (a) x 2² x 1 (ee) = 4 kiểu gen (B-; D- đều có 2 kiểu gen)

+ Thể một ở 1 trong 3 cặp NST còn lại:

Nếu thể một xảy ra ở cặp Bb hoặc Dd: 1aa×C21×1B/D×2B−/D−×1ee=4

Nếu thể một xảy ra ở cặp ee: 1aa×2B−×2D−×1e=4

=> Có tối đa 16 loại kiểu gen.

Vậy có 1 phát biểu đúng.

Chọn A.