Những Đêm Hành Quân (Xuân Diệu)

Tôi cùng xương thịt với nhân dân của tôi
Cùng đổ mồ hôi, cùng sôi giọt máu;
Tôi sống với cuộc đời chiến đấu
Của triệu người yêu dấu gian lao.

*

Tôi đã đi hàng chục đêm sao,
Một chiếc xe – đạp vào băng bóng tối;
Cũng có lúc mây trời đen kịt lưới.
Cũng có tuần trăng mới, ánh trăng trong
Đã mấy khi tôi thức với non sông
Trọn những đêm ròng, mắt chong chân bước,
Đêm hành quân thả tâm hồn đi trước
Yêu với căm, hai đợt sóng ào ào
Vỗ bên lòng, dội mãi tới trăng sao
Giữa đêm tối, gần xa là biển mực.
Chính là lúc trái tim càng sáng rực;
Khi mắt không nhìn được bốn thước xa.
Chính là khi nghe cả núi sông nhà…
Tôi như đứa trẻ con đôi mắt khép
Sờ mặt mẹ trên ngón tay tha thiết;
Tôi hiểu hết đêm nay thôn xóm nghĩ gì.
Đằng chân trời ấp ủ những điều chi…

*

Đã ngót năm, vẫn nhớ từng tấc đất!
Là những tháng mưa bom căng thẳng nhất,
Khi giữa đường, nhờ đất để che thân,
Anh càng yêu đất nước gấp trăm lần
Khi qua sông, trời bỗng dưng chóng sáng,
Máy bay giặc đằng xa như chớp nhoáng,
Bà mẹ đứng cao trên mạn chèo thuyền,
Mấy mươi người thành một chí cương kiên;
Khi những dấu tay bứng trồng còn mới
Trên hai hàng cây bên đường xanh tới
Ân cần lo nảy lá ẩn người qua;
Khi hố bom vừa lấp suốt đêm qua
Đá còn thân dưới chân anh cảm động;
Khi mắt cháy nhìn những tường gạch rụng
Trại cụ già an dưỡng Ngã Ba Môi;
Khi những người phòng Quỳnh Lập đêm đời,
Những chân đau dưới trăng mờ lững thững…
Ôi! những tháng sống cùng Thanh Nghệ vững.
Nước rào rào chảy vạn đập Đô Lương;
Đi dưới cà phê Đông Hiếu nông trường
Hoa trắng toát ngát thơm lừng mấy dặm;
Khuya mệt quá, thấy đường xa một chậm,
Những túp nhà cho chỗ ngủ, nơi ăn;
Những Cầu Đồi, cầu Hổ trong trăng
Đứng vững với cầu Hàm Rồng sắt thép;
Những Tĩnh Gia trở ra phà Ghép
Những Quảng Tường, Quảng Tiến biển Sầm Sơn:
– Tôi cùng xương thịt với nhân dân của tôi,
Cùng đổ mồ hôi, cùng sôi giọt máu
Tôi sống với cuộc đời chiến đấu
Của triệu người yêu dấu gian lao