Phương tiện giao thông có vai trò rất lớn trong đời sống. Hiện nay, nhiều phương tiện mới ra đời thuận lợi cho việc đi lại, chuyên chở của con người như ô tô, máy bay, xe điện, thuyền bè và không thể không kể đến xe đạp, một trong những phương tiện ra đời từ rất sớm, phục vụ đắc lực cho nhu cầu đi lại của con người.

Xe đạp xuất hiện đầu tiên tại Đức, do Baron Karl von Drais phát minh vào năm 1817. Mô hình xe đạp này được làm từ gỗ, gắn với hai bánh xe và được di chuyển bằng cách người lái dùng hai chân để đẩy. Năm 1839, xe hai bánh được gắn với các thiết bị cơ khí đầu tiên ra đời tại Scotland, đó một người làm thợ rèn sáng tạo. Vào năm 1865, hai người anh em nhà Michaux quá quá trình nghiên cứu đã quyết định lắp thêm bàn đạp vào xe cho bánh xe trước. Qua bao thời gian , xe đạp ngày càng được cải tiến một cách gọn nhẹ hơn, thuận tiện hơn rất nhiều. Từ đó ,nhiều loại xe đạp khác nhau cũng được ra đời.

Những chiếc xe đạp mà thời kỳ đầu còn người mới phát minh chỉ có cấu tạo rất đơn giản, nó gồm khung xe và hai bánh xe gắn kết vào khung. Chất liệu để làm ra chúng chủ yếu là từ gỗ. Một chiếc xe đạp hiện nay được cấu tạo bởi khung xe ,hai bánh xe, bàn, trục quay, đạp, xích, dĩa , tay lái, phanh, tay lái, yên xe...những bộ phận này được làm từ kim loại là chính. Xe đạp chuyển động khi người điều khiển tác động lực trên bàn đạp và được giữ thăng bằng của xe khi đi chuyển.

Hiện nay, xe đạp được sử dụng vô cùng rộng rãi. Tính trên toàn thế giới phải có tới hàng tỷ chiếc xe đạp được sử dụng. Có thể phân loại xe đạp theo công dụng: xe đạp thể thao, xe đạp địa hình, xe đạp mini. Phân loại theo nguyên lý hoạt động có xe đạp thường và xe đạp điện. Ngoài ra còn phân loại theo các hãng xe của các nhà sản xuất cho ra đời. Do nhu cầu và thị hiếu của người tiêu dùng nên hiện nay có nhiều mẫu xe đạp được sản xuất với mẫu mã vô cùng đẹp mắt nên ở mọi lứa tuổi đều có thể chọn cho mình một chiếc xe ưng ý.

Việc sử dụng xe đạp với số lượng lớn đã cho thấy tính tiện ích của loại xe này. Thứ nhất, xe đạp giá thành không quá cao, người dùng có mức thu nhập thấp cũng có thể sở hữu cho mình một chiếc mà không cần phải quá phân vân hay chần chừ khi mua. Thứ hai, đây là phương tiện giúp bảo vệ môi trường tốt nhất, những khói bụi của xe máy, xa hơi khiến ta mệt mỏi nhưng đi trên chiếc xe đạp môi trường sẽ được trong lành hơn rất nhiều. Thứ ba, xe đạp giúp tiện lợi trong việc di chuyển ở những con đường nhỏ, ngõ ngách mà các phương tiện khác không vào được, ít bị tắc đường ở đô thị hơn, nhờ vậy mà những vụ tai nạn sẽ giảm hơn nếu mọi người chọn xe đạp làm phương tiện. Ngoài ra, xe đạp còn giúp cho con người rèn luyện được sức khoẻ dẻo dai khi luyện tập. Tuy nhiên, bên cạnh đó, xe đạp còn có những khuyết điểm khó có thể khắc phục. Giá thành rẻ nên nó không quá bền, dễ bị hỏng hóc khi va chạm với các phương tiện lớn hơn. Nếu đi đường xa bằng xe đạp thì rất mệt và tốn nhiều thời gian hơn rất nhiều, xe cũng không chở được quá nhiều đồ như xe máy, hay ô tô. Tuy vậy, xe đạp vẫn là lựa chọn rất hữu ích cho đời sống của con người.

Trong chiến tranh, xe đạp là phương tiện vận tải lương thực tiếp tế cho quân đội. Xe cùng người vào ra chiến trận, mang vũ khí, đạn dược, cũng là phương tiện giao liên kỳ diệu góp phần vào thắng lợi của bộ đội ta. Khi hoà bình, xe cùng người mẹ, người cô đưa hàng rong quá mọi nẻo đường để bán, cùng những cô cậu học sinh ngày ngày đến trường trong tà áo trắng xinh. Xe đạp đã gắn bó với con người thật bình dị và tự nhiên như thế. Dù trong lao động, trong chiến đấu, trong hôm nay và cả những mai sau, xe vẫn mãi song hành cùng người trên những con đường yêu thương.

Muốn bền lâu thì phải giữ gìn, đó là điều tất nhiên. Và xe đạp cũng thế, cần phải được "quan tâm", không để ngoài mưa, ngoài nắng ngày này qua ngày khác, xe dễ bị hỏng hóc hoặc nổ lốp. Khi đi quá đoạn đường trơn cần đi chậm rãi, hạn chế để xe bị ngã. Đồng thời phải thường xuyên lau chùi, thêm luyn, nhớt cho xe để bảo vệ xe được lâu hơn.

Xe đạp cũng được đi vào nhiều trang thơ, lời văn, khúc hát của nghệ thuật Việt Nam. Tôi còn nhớ câu hát thiết tha trong bài họa phượng: "Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng. Em chở mùa hè của tôi đi đâu.."

Hay trong lời thơ chân thành:

" Thương ơi xe đạp một thời
Mỗi chiều tan học phượng rơi bên đường
Áo dài trong gió vương vương
Chở cành phượng vĩ ngát hương lưng trời.....
Thương ơi xe đạp một thời
Mỗi chiều tan học phượng rơi bên lề
Áo dài tung mái tóc thề
Giỏ xe đạp chở... hạ về... trường ơi.."

Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, nhiều phương tiện hiện đại mới ra đời nhưng xe đạp vẫn có chỗ đứng riêng trong lòng người sử dụng. Hy vọng rằng tôi, các bạn và tất cả mọi người sẽ chăm đi xe đạp hơn để bảo vệ môi trường xanh đẹp.