“độc thoại nội tâm” là “lời phát ngôn của nhân vật nói với chính mình, thể hiện tiếp quá trình tâm lí nội tâm, mô phỏng hoạt động cảm xúc, suy nghĩ của con người trong dòng chảy trực tiếp của nó”, còn “dòng ý thức” là “biểu hiện đặc biệt, cực đoan của độc thoại nội tâm trong tiểu thuyết thế kỉ XX, khi mà các mối liên hệ khách quan với môi trường thực tại khó bề khôi phục lại”.

Độc thoại nội tâm là phát ngôn của nhân vật nói với chính bản thân, trực tiếp phản ánh quá trình tâm lý bên trong; kiểu độc thoại thầm, mô phỏng hoạt động suy nghĩ, cảm xúc của con người trong dòng chảy trực tiếp của nó. Thủ pháp này được sử dụng rộng rãi trong văn học