Bắt nguồn từ thực tế sinh động của đời sống, dân ca là bức tranh toàn cảnh phong phú phản ánh cuộc sống sinh hoạt, tâm tư tình cảm của người dân Việt. Trải qua nhiều ngàn năm dựng nước và giữ nước, người dân Việt đồng hành với những thăng trầm của dân tộc. Trong đó âm nhạc chứa đựng những biến động mang tính cộng đồng, gia đình và cá nhân mỗi người. Với sự ảnh hưởng sâu sắc trong đời sống, âm nhạc đã trở thành một yếu tố quan trọng để giúp con người vượt lên những khó khăn vất vả, giãi bày những tâm tư sâu kín, cũng có khi âm nhạc phản ánh sự bất công hay ca ngợi cái đẹp của tình yêu, của thiên nhiên...

Nội dung dân ca Việt Nam đã phản ánh một cách sinh động, thiết thực và phong phú trên tất cả các mặt trong đời sống lao động và văn hóa xã hội.

Trong lao động vất vả, các bài hò, vè, hát đối đáp là những liều thuốc hữu ích để con người quên đi mệt nhọc. Chúng ta có thể tìm thấy tính cộng đồng mạnh mẽ t

Sự nhịp nhàng, mạnh mẽ nhưng khoan thai của hò vãi chài, hò kéo lưới Nam Bộ… là những tác phẩm nghệ thuật dân gian độc đáo để giúp cho con người quên đi những khó khăn trong công việc. Cùng với những điệu hò, điệu lý mềm mại, nhẹ nhàng, lời tỏ tình của những chàng trai, cô gái thôn quê trở thành những câu hát giao duyên trên những con sông, cánh đồng ruộng lúa. Có thể nói, nhân dân ta sử dụng câu hát như một ngôn ngữ đằng sau ngôn ngữ tiếng nói để giãi bày tâm sự, suy nghĩ, chia sẻ kinh nghiệm, tỏ tình hay phản kháng một vấn đề, có bao nhiêu ngành nghề là có bấy nhiêu nội dung dân ca.

Trong quan hệ gia đình, con cái, người ta hát để bày tỏ ước mơ tìm đến hạnh phúc: nói “thương” không có nghĩa là “thương hại” mà bao hàm những nghĩa: cảm thương, dễ thương, trìu mến, vừa yêu thương, vừa muốn che chở cho người mình yêu....

rong Hò kéo thuyền (Dân ca Thanh Hóa) và nhiều bài khác.