Bà Ỷ Lan có hai lần buông rèm nhiếp chính. Lần đầu tiên bà được trao quyền nhiếp chính là khi nào?

Vào cung, Ỷ Lan miệt mài đọc sách, học hỏi, lại được vua cử người kèm cặp, giảng dạy nên tiến bộ rất nhanh. Chỉ trong thời gian ngắn, bà đã hiểu biết uyên thâm về nhiều lĩnh vực khiến mọi người kinh ngạc và bái phục.

Năm 1069, khi vua Lý Thánh Tông cùng Lý Thường Kiệt đem quân đi đánh Chiêm Thành ở phía Nam, dù trong triều có Tể tướng Lý Đạo Thành và Hoàng hậu Thượng Dương, nhưng vua chỉ tin tưởng giao quyền nhiếp chính cho Ỷ Lan. Bà được toàn quyền quyết định việc triều chính khi vua vắng mặt.

Đại Việt sử ký toàn thư nhắc chuyện khi vua đánh Chiêm Thành mãi không được, đem quân về đến châu Cư Liên thì nghe tin nguyên phi Ỷ Lan trị nước rất giỏi. Lòng dân cảm hóa vui vẻ, trong cõi yên tĩnh, tôn sùng Phật giáo, nhân dân gọi bà là Quan Âm. Lúc này vua nói: “Nguyên phi là đàn bà còn làm được như thế, ta là đàn ông thì được việc gì”. Nói rồi vua cho quân quay lại đánh tiếp và giành thắng lợi.

Sau lần nhiếp chính khi vua đi đánh giặc, bà Ỷ Lan còn buông rèm nhiếp chính ở đời vua Lý Nhân Tông (con trai bà). Năm 1072, Lý Thánh Tông mất, thái tử Càn Đức mới 6 tuổi lên ngôi. Triều Lý không tránh khỏi rối ren. Nhưng khi Ỷ Lan trở thành hoàng thái hậu nhiếp chính thì đất nước lại nhanh chóng ổn định. Bà vừa dạy nhà vua lớn khôn thành tài, vừa cùng Lý Thường Kiệt và Lý Đạo Thành trông coi việc nước đạt được nhiều thành tựu. 

Năm 1077, khi nhà Tống đem quân xâm lược, Ỷ Lan đã huy động toàn dân đoàn kết, giành chiến thắng oanh liệt trước kẻ thù.