Xét các hệ cân bằng sau đây trong một bình kín: (1) 2NaHCO_{3 (r)} ⇄ Na₂CO_{3 (r)} + H₂O _(k) + CO_{2 (k)} (2) CO_{2 (k)} + CaO _(r) ⇄ CaCO_{3 (r)} (3) C _(r) + CO_{2 (k)} ⇄ 2CO _(k) (4) CO _(k) + H₂O _(k) ⇄ CO_{2 (k)} + H_{2 (k)} Khi thêm CO₂ vào hệ thì có bao nhiêu cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch?

Phương pháp giải:

Áp dụng nguyên lý chuyển dịch cân bằng Lơ Sa-tơ-li-ê: “Một phản ứng thuận nghịch đang ở trạng thái cân bằng khi chịu tác động từ bên ngoài như biến đổi nồng độ, áp suất, nhiệt độ, thì cân bằng sẽ chuyển dịch theo chiều làm giảm tác động bên ngoài đó.’’

Giải chi tiết:

Khi thêm CO₂ vào các hệ cân bằng thì các cân bằng chuyển dịch theo chiều giảm nồng độ CO₂.

(1) 2NaHCO_{3 (r)} ⇄ Na₂CO_{3 (r)} + H₂O _(k) + CO_{2 (k)}

⟹ Cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch.

(2) CO_{2 (k)} + CaO _(r) ⇄ CaCO_{3 (r)}

⟹ Cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận.

(3) C _(r) + CO_{2 (k)} ⇄ 2CO _(k)

⟹ Cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận.

(4) CO _(k) + H₂O _(k) ⇄ CO_{2 (k)} + H_{2 (k)}

⟹ Cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch.

Vậy có 2 cân bằng chuyển dịch theo chiều nghịch khi thêm CO₂ là (1) và (4).