Lã Hậu là vị hoàng hậu đầu tiên của triều đại nào của Trung Quốc?

Lã hậu (chữ Hán: 呂后, 241 TCN – 180 TCN[1]), phiên âm khác là Lữ hậu, sử gia hay thường gọi Lã Thái hậu (呂太后)[2] hay Hán Cao hậu (汉高后)[3], là vị Hoàng hậu dưới triều Hán Cao Tổ Lưu Bang, Hoàng đế sáng lập nên triều đại nhà Hán trong lịch sử Trung Quốc.

Bà là Hoàng hậu đầu tiên của nhà Hán, cũng là hoàng hậu chính thức đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc. Sau khi Hán Cao Tổ băng hà, bà tiếp tục đăng ngôi vị Hoàng thái hậu, từng can dự triều chính dưới triều đại Hán Huệ Đế Lưu Doanh, cuối cùng là Lâm triều xưng chế dưới thời hai Thiếu Đế là Lưu Cung và Lưu Hồng (194 TCN - 180 TCN), tổng cộng 15 năm.

Tuy là Hoàng tổ mẫu đầu tiên trong lịch sử, nhưng Lã Thái hậu chưa hề nhận danh vị Thái hoàng thái hậu, mà vẫn chỉ dùng danh tôn Hoàng thái hậu. Với quy cách và quyền hành ngang với một Hoàng đế, gọi là "Lâm triều xưng chế", Lã hậu khống chế triều đình chính thức suốt 8 năm[4]. Thời kỳ trị vì của bà được liệt kê riêng biệt thành một giai đoạn trong lịch sử nhà Hán, được ghi chép sử sách thành một Bản Kỷ (本纪) trong bộ Sử ký Tư Mã Thiên, vốn chỉ để chép truyện về các Hoàng đế. Từ khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung hoa, lập nên Đế quốc tại Trung Nguyên, bà là người phụ nữ đầu tiên nắm giữ quyền lực tối cao, ngang ngửa với các Hoàng đế.