Tản Đà đã từng có hai câu thơ tuyệt bút: "Tài cao phận thấp chí khí uất / Giang hồ mê chơi quên quê hương". Hai câu này nằm trong bài thơ nào?

Thăm mả cũ bên đường được in trong tập Khối tình con 1, sáng tác khoảng năm 1916 trong một lần về quê hương. Theo nhiều nhà phê bình, chỗ kỳ diệu của bài thơ là từ chỗ "chơi lâu, nhớ quê về thăm nhà" mà thành “thăm mả cũ bên đường”, thăm một quê hương cụ thể mà đi đến quê chung của nhiều người.

Cái riêng cứ như thu lại để cho cảm xúc thương người, thương đời lan tỏa. Từng con người, từng mảnh đời lần lượt hiện lên, trong những hoàn cảnh khác nhau của đời sống, mỗi người một vẻ, cái chết cũng không giống nhau.

Họ gặp lại nhau đều là những con người tài hoa, tài tử, đã sống hết mình cho khát vọng và đều chết ở nơi đất khách quê người. Họ hiện lên với niềm xót thương đồng cảm không nguôi của nhà thơ.

Chơi lâu, nhớ quê về thăm nhà
Đường xa, người vắng, bóng chiều tà
Một dãy lau cao làn gió chạy,
Mấy cây thưa sắc lá vàng phai
Ngoài xe trơ một đống đất đỏ
Hang hốc đùn trên đám cỏ gà
Người nằm dưới mả, ai ai đó
Biết có quê đây, hay vùng xa?
Hay là thuở trước kẻ cung đao
Hám đạn, liều tên, quyết mũi dao
Cửa nhà xa cách, vợ con khuất
Da ngựa gói bỏ lâu ngày cao
Hay là thuở trước kẻ văn chương
Chen hội công danh nhỡ lạc đường
Tài cao, phận thấp, chí khí uất
Giang hồ mê chơi, quên quê hương?