Vị trạng nguyên nổi tiếng nào từng đề xuất cách xử lý chuyện “không chồng mà chửa”?

Trạng nguyên Lương Thế Vinh dâng sớ lên vua Lê Thánh Tông đề xuất cách xử lý chuyện "không chồng mà chửa".

Nhà nọ có cô con gái, đóng cửa kén chồng. Cô ta mới lớn, xuân tình phát triển, một hôm gặp anh học trò, muốn kết thành vợ chồng mà không dám tỏ tình. Khi đó có người hàng xóm nghèo khổ, cô ta trong bụng không ưng nhưng tình dục khó át đi, bèn thông dâm với người đó dẫn đến có thai. Cha mẹ biết chuyện bèn tra hỏi cô gái. Cô ta thấy việc không thể giấu, đành kể thực tình. Cha mẹ cô ta tức giận vì thấy người kia nghèo khổ, bèn vu cho anh học trò và phát đơn kiện. Người học trò khai rằng không hề có chuyện đó, chính cô gái đã thông dâm với người hàng xóm nghèo khổ, vì vậy xin bắt anh ta đến đối chất. Quan khám án căn cứ vào luật xử rằng: "Việc người con gái thông dâm xảy ra nơi kín đáo, lại không khám nghiệm được, khó mà có bằng cớ, ý muốn là không có bằng cớ để xử theo pháp luật. Nhưng trong đơn kiện đã có dấu tích, cô gái có thai là bằng chứng". Quan khám án bèn bắt cả hai người phải thề, người học trò đồng ý, còn người hàng xóm thì nhất định không chịu thề.

Quan lại tra hỏi người nào thông dâm với thị, lúc đó thị mới khai thực là anh hàng xóm. Nhưng việc xử là anh hàng xóm vu cho anh học trò, về lý là phải chịu tội, anh hàng xóm phải trị tội nặng, song chiếu theo điều luật, có điều đúng và có điều chưa đúng nên sự khốc hại lại càng thậm tệ.

Nay thần là Lương Thế Vinh, xét trong luật nhà Minh có nói rằng: “Xét về tình không có dấu tích, nên dễ vu oan, nếu không bắt được quả tang thì việc đó không có bằng cớ và chỉ là lời khai người nào đó thông dâm với mình. Nếu lời khai không có bằng chứng thì không xét tội. Gian phụ có thai thì ở phía gian phụ là có bằng chứng, mà ở phía nam phu lại không có bằng chứng, chỉ có thể xử gian phu cái tội thông gian… Căn cứ vào điều đó, kính cẩn tâu xin ban bố điều lệ thi hành".

Trên cơ sở tấu trình của quan trạng Lương Thế Vinh, vua Lê Thánh Tông xét thấy cần ban bố một số quy định về vấn đề "nhạy cảm" này nhằm chấn chỉnh phong hoá, giữ gìn nề nếp gia phong, đạo đức xã hội. Do đó, vào năm Bính Thân (1476) niên hiệu Hồng Đức thứ 7 đã ra chiếu lệnh với cách xử lý những sự việc liên quan như sau: "Nếu là thông dâm thì phạt đánh 80 trượng, có chồng mà thông dâm thì phạt đánh 90 trượng; dụ dỗ, tán tỉnh người khác thông dâm thì phạt đánh 100 trượng, lưu đày 3.000 dặm".

Thông dâm với trẻ nhỏ từ 12 tuổi trở xuống thì tuy là thuận tình nhưng vẫn xử theo tội cưỡng dâm, tội thông dâm và tội dụ dỗ người khác thông dâm, nam nữ cùng tội như nhau. Những đứa trẻ do thông dâm mà sinh ra là trai hay gái đều bắt gian phu phải nuôi dưỡng, gian phụ thì tuỳ cho người chồng gả hay bán, hoặc người chồng vẫn giữ lại làm vợ thì cũng cho phép. Nếu gả bán gian phụ cho gian phu thì người chồng và gian phu mỗi người bị phạt đánh 80 trượng, gian phụ phải ly dị trở về nhà mình, tài sản thì bị tịch thu sung công.

Trường hợp cưỡng dâm thì đàn bà, con gái không bị xử tội. Những kẻ môi giới, chứa chấp làm nơi thông dâm đều bị xử tội giảm một bậc so với kẻ phạm tội thông dâm. Nếu thoả thuận riêng với kẻ thông dâm thì cũng bị xử tội, giảm một bậc.

Nếu không bắt được quả tang, không có bằng chứng hoặc không chỉ ra được thủ phạm thì không được xử tội. Nếu gian phụ có thai, không tìm ra được thủ phạm thì không được gán tội cho người khác, nếu vi phạm điều này sẽ bị xử tội "thêm bớt tội cho người".