"Cô Son" là tên tác phẩm sân khấu nổi tiếng của nhà thơ Nguyễn Bính. Đây là loại hình nghệ thuật sân khấu nào?

Nguyễn Bính chủ yếu sáng tác và đạt được thành công lớn với thơ. Ngoài ra, ông còn sáng tác một số vở chèo, trong đó nổi bật nhất là Cô Son (năm 1961).

Trong đám hội làng, cô Son đã gặp và hẹn ước với Khóa Hồng song duyên ước không thành vì bị đưa vào cung vua làm tỳ thiếp. Một lần, vua cho vời cô lên cho gặp sau 15 năm trong cung cấm chưa một lần được đoái hoài.

Cô Son phải bịt mắt bằng dải lụa đen vì đó là luật của nhà vua đối với các tỳ thiếp. Trong cung cấm, nhà vua buông lời âu yếm với cô Son, nhưng cô đã quyết tâm bỏ dải băng ra để nhìn được mặt rồng.

Cô Son bị khép vào tội khi quân phải chịu voi giày, ngựa xé, nhưng cô được cận thần xin tha cho tội chết. Cô bị tước hết bổng lộc và bị đuổi về quê.

Lúc đó, Khóa Hồng cũng đỗ đạt làm quan và quay trở về, muốn cưới cô Son làm vợ. Theo phép vua, các tỳ nữ bị đuổi về quê sẽ không được phép lấy chồng làm quan, mà phải lấy dân thường.

Quyết tâm lấy được cô Son, Khóa Hồng đã cởi bỏ mũ áo quan triều, bỏ bằng sắc vua ban để trở thành dân thường, mong trọn tình với người năm cũ. Khóa Hồng bị khép tội, phải lưu đày một thời gian mới mong lấy được cô Son.

Trong nhiều bài thơ, Nguyễn Bính đã thể hiện sự am hiểu của ông với nghệ thuật chèo.

Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay
Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy
Hội chèo làng Đặng đi qua ngõ
Mẹ bảo: "Thôn Đoài hát tối nay".