Vợ chồng A Phủ là truyện ngắn nổi tiếng của nhà văn nào?

Theo nhà văn Tô Hoài, năm 1952, khi đó ông là phóng viên của báo Cứu Quốc (báo Đại Đoàn Kết bây giờ), được cử đi viết về những căn cứ cách mạng và đời sống ở vùng mới giải phóng ở phía Tây Bắc như Sơn La, Lai Châu... Nơi bạt ngàn những cánh rừng xanh thẳm và là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào người Mường, Thái, Mông...

Ông cũng tiết lộ rằng, câu chuyện trong Vợ chồng A Phủ là câu chuyện hoàn toàn có thực. Tức là có nguyên mẫu ở ngoài đời sống. Đó là chuyến công tác Tà Xùa (nay thuộc huyện Bắc Yên) sang Phù Yên (Sơn La). Ở Tà Xùa, ông gặp một cặp vợ chồng người Mông vào đúng dịp tết truyền thống của họ. Ông đã ở lại đây ăn Tết rồi nghe anh chồng kể chuyện. Anh kể về cuộc đời anh, cuộc đời chị vợ, về chuyện thống lý (tương đương với lý trưởng, chánh tổng) ở bản anh làm tay sai cho Pháp, rất tàn ác, cho nên anh phải đưa vợ chạy trốn đi nơi khác. Câu chuyện của đôi vợ chồng này cộng với vốn hiểu biết của ông về đời sống của người Mông đã làm cho cốt truyện cứ sáng tỏ dần. Cũng thời gian này, Tô Hoài đã gặp và làm bạn với thống lý Hồng Ngài (Bắc Yên) khi đó là Mùa Chống Lầu, người này theo và giúp đỡ cách mạng rất nhiều bởi ông có tầm ảnh hưởng rất lớn với đồng bào người Mông ở đây. Và "Vợ chồng A Phủ" ra đời từ đó.

Những thông tin này, người ta chi biết khi nhà văn Tô Hoài tiết lộ qua những bài trả lời phỏng vấn trên báo. Tuy một số tình tiết câu chuyện và nhân vật được nhà văn vay mượn, chắp nối từ nhiều con người, địa phương nhưng bối cảnh chính của Vợ chồng A Phủ vẫn được nhà văn Tô Hoài đặt chính ở xã Hồng Ngài, thuộc huyện Bắc Yên (Sơn La ngày nay).

Có lẽ đây là những điều mà rất ít người được biết, kể cả bao thế hệ học sinh đã từng được học tác phẩm nổi tiếng này. Chính những điều đó, đã thôi thúc tôi tìm lên Hồng Ngài, nơi những nguyên mẫu của Vợ chồng A Phủ đã từng sinh sống, nơi cuộc sống từng được nhà văn Tô Hoài miêu tả như "địa ngục" bởi bọn thống lý, cường hào và sự đàn áp của thực dân Pháp...