Ở một loài thực vật, khi cho cây có quả đỏ thuần chủng lai với cây quả xanh thu được F₁ có 100% cây quả đỏ, F₁ tự thụ phấn thu được F₂ có tỉ lệ 108 cây quả đỏ : 72 cây quả vàng :12 cây quả xanh. Cho hai cây F₂ lai với nhau thu được F₃ xuất hiện kiểu hình quả xanh, có tối đa bao nhiêu sơ đồ lai?

Phương pháp:

Bước 1: Xác định quy luật di truyền dựa vào phân li kiểu hình ở F₂, quy ước gen.

Đời F₂ phân li 9:6:1 → tương tác gen bổ sung.

Bước 2: Để tạo ra kiểu hình quả xanh (aabb) → 2 cây đem lại đều phải có alen a và b. Tính số kiểu gen có cả alen a và b.

Bước 3: Tính số phép lai thỏa mãn bằng công thức Cn2+n; n là số kiểu gen có chứa cả a và b. 

Cn2 chọn 2 kiểu gen trong 4 kiểu gen (2 cây đem lại có kiểu gen khác nhau)  

n là số phép lai mà 2 cây đem lai có kiểu gen giống nhau. 

Cách giải:

Đời F₂ phân li 9:6:1 → tương tác gen bổ sung.

Quy ước gen:

A-B-: quả đỏ; A-bb/aaB-: quả vàng; aabb: quả xanh.

Đời F₂ có 16 tổ hợp → F₁ dị hợp 2 cặp gen: AaBb.

Để tạo ra kiểu hình quả xanh (aabb) → 2 cây đem lại đều phải có alen a và b. Tính số kiểu gen có cả alen a và b.

Số kiểu gen có chứa cả alen a và b là: 4: AaBb, Aabb, aaBb, aabb.

Vậy số phép lại thỏa mãn là C42+4=10

Chọn B.