Ở một loài côn trùng, cặp NST giới tính ở giới cái là XX, giới đực là XY, tính mạng màu sắc cánh do hai cặp gen phân li độc lập quy định. Cho con cái cánh đen thuần chủng giao phối với con đực cánh trắng thuần chủng (P), thu được F₁ có 100% cá thể cánh đen. Cho con đực F₁ lai với con cái có kiểu gen đồng hợp tử lặn, thu được F_a có kiểu hình phân li theo tỉ lệ: 2 con đực cánh trắng: 1 con cái cánh đen: 1 con cái cánh trắng. Khi cho F₁ giao phối ngẫu ...

Phương pháp:

Bước 1: Xét tỉ lệ kiểu hình → tìm quy luật di truyền chi phối, quy ước gen.

Bước 2: Viết sơ đồ lai

Bước 3: Xét các phát biểu

Cách giải: 

F₁ toàn cánh đen. 

F_a có tỷ lệ kiểu hình 3 trắng :1 đen → tính trạng tương tác theo kiểu tương tác bổ sung:

A-B-: cánh đen; A-bb/aaB-/aabb: cánh trắng

Tỉ lệ kiểu hình ở 2 giới khác nhau → 1 trong 2 gen quy định màu cánh nằm trên NST giới tính X

P: AAXBXB×aaXbY→AaXBXb:AaXBY

AaXBY×aaXbXb→Fa:Aa:aaXBXb:XbY→2 con đực cánh trắng :1 con cái cánh đen : 1 con cái cánh trắng

Cho F1×F1:AaXBXb×AaXBY→1AA:2Aa:1aaXBXB:XBXb:XBY:XbY

6A-XBX-:3A-XBY:3A-XbY:1aaXBX-:1aaXBY:1aaXbY

Xét các phát biểu:

(1) đúng 

(2) đúng, số con cánh trắng ở F₂: 1-34A-×34XB-=716: số con đực cánh trắng: 

14aa×14XBY+34A-×14XbY+14aa×14XbY=516→tỉ lệ này là 5/7

(3) đúng, số con cánh đen ở F₂: 34A-×34XB-=916;số con cái cánh đen: 34A-×24XBX-=616→ tỷ lệ này là 2/3

(4) sai, số con đực là 1/2; số con đực cánh trắng: 5/16 (đã tính ở ý II) → tỷ lệ cần tính là 5/8. 

Chọn D.