Đèo nào được mệnh danh là thiên hạ đệ nhất kì quan?

Đèo Hải Vân còn có tên là đèo Ải Vân hay đèo Mây, cao 500 m so với mực nước biển, dài 20 km, cắt ngang dãy núi Bạch Mã, là một phần của dãy Trường Sơn chạy cắt ra sát biển.

Đèo Hải Vân là ranh giới tỉnh Thừa Thiên – Huế ở phía Bắc và thành phố Đà Nẵng ở phía Nam.

Đèo Hải Vân là hàng rào khí hậu giữa vùng nhiệt đới chịu ảnh hưởng của gió mùa Nam Á: miền Nam với khí hậu 2 mùa (mùa khô và mùa mưa) và miền Bắc nằm trong khí hậu cận ôn đới.

Trong nhiều thế kỷ, quốc lộ 1A băng qua đèo Hải Vân rất ít người dám qua lại, bởi đường hiểm, thú dữ và có nhiều kẻ cướp. Bởi vậy mà văn hóa giữa hai miền Bắc – Nam ít được giao lưu. Về sau, con đường này đã thông thoáng hơn (dưới thời Pháp thuộc, người Pháp đã cho xây dựng tuyến đường sắt quanh co qua con đèo này).

Trên đỉnh đèo Hải Vân có một cửa ải. Cửa ải này gọi là Hải Vân Quan xây từ đời Trần, và được trùng tu vào thời Nguyễn năm 1826. Cửa trông về phủ Thừa Thiên đề ba chữ “Hải Vân Quan”, cửa trông xuống Quảng Nam đề “Thiên hạ đệ nhất hùng quan”. Lạc khoản một bên góc bảng còn ghi thêm “Minh Mệnh thất niên cát nhật tạo”, tức là làm vào ngày tốt năm Minh Mệnh thứ 7 năm 1826. Danh hiệu này tương truyền do vua Lê Thánh Tông phong tặng khi nhà vua dừng quân ở đây vào năm Canh Thìn, 1470.

Ngoài ra, nơi đỉnh Hải Vân hiện vẫn còn một vài lô cốt (tàn tích của Đồn Nhất) do quân đội Pháp xây dựng vào năm 1826 để bảo vệ ngọn đèo chiến lược này. Về sau đồn bốt ấy được chuyển sang tay quân đội Mỹ. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, đèo Hải Vân là nơi đã liên tiếp diễn ra những trận đánh lớn.

Mặc dù ngày nay đã có hầm đường bộ xuyên đèo Hải Vân, và địa hình của đường đèo vẫn còn một số hiểm trở, song nhiều du khách vẫn thích đi trên con đường này để thưởng ngoạn. Vào những ngày đẹp trời, họ có thể thấy khá rõ một phần thành phố Đà Nẵng, cảng Tiên Sa – bán đảo Sơn Trà, cù lao Chàm,… và những bãi cát vàng chạy dài ôm lấy mặt nước bao la trong xanh của biển.