Ở một loài thú, cho con đực mắt đỏ, đuôi ngắn giao phối với con cái mắt đỏ, đuôi ngắn (P), thu F₁ được có tỷ lệ kiểu hình: 20 con cái mắt đỏ, đuôi ngắn : 9 con đực mắt đỏ, đuôi dài : 9 con đực mắt trắng, đuôi ngắn : 1 con đực mắt đỏ, đuôi ngắn : 1 con đực mắt trắng, đuôi dài. Biết mỗi gen quy định một tính trạng và không xảy ra đột biến. Tính theo lí thuyết, khi lấy ngẫu nhiên một con cái F₁, xác suất thu được cá thể thuần chủng là bao nhiêu?

Phương pháp: 

Bước 1: Biện luận quy luật di truyền và tìm kiểu gen của P 

Bước 2: Tính tần số hoán vị gen 

Bước 3: Tính xác suất đề yêu cầu 

Cách giải: 

Tỉ lệ phân li kiểu hình ở 2 giới khác nhau nên các gen quy định 2 tính trạng này nằm trên vùng không tương đồng của NST giới tính X. 

Ở P đều mắt đỏ đuôi ngắn mà ở giới đực F₁ phân li: 9 con đực mắt đỏ, đuôi dài: 9 con đực mắt trắng, đuôi ngắn: 1 con đực mắt đỏ, đuôi ngắn: 1 con đực mắt trắng, đuôi dài 

→ tỉ lệ kiểu hình giống P nhỏ nên con cái P dị hợp đối: X^AbX^aB; con đực mắt đỏ đuôi ngắn: X^ABY.

Con cái P có HVG. 

Tính trạng do 1 gen quy định và P có mắt đỏ, đuôi ngắn sinh ra đời con có mắt trắng, đuôi dài → Mắt đỏ, đuôi ngắn là những tính trạng trội so với mắt trắng, đuôi dài. 

Quy ước: 

A – mắt đỏ; a – mắt trắng

B – đuôi ngắn; b – duôi dài. 

- Ở F₁, kiểu hình mắt trắng, đuôi dài (X^abY₎ chiếm tỉ lệ = 1/40. → Giao tử Xab=140:12Y=120=0,05.  Giao tử X^ab là giao tử hoán vị. → Tần số hoán vị = 2 × 0,05 = 0,1 = 10%. 

Cá thể cái thuần chủng là: XABXAB=12XAB×f2XAB=12×0,05=0,025

Lấy ngẫu nhiên một con cái F₁, xác suất thu được cá thể thuần chủng là 0,025: 0,5 5% = (con cái chiếm  50%). 

Chọn C.