Bài hát “Thành phố tình yêu và nỗi nhớ” của nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn được phổ thơ từ 1 tác giả rất nổi tiếng ở thể loại viết cho thiếu nhi, ông là ai?

Hoàn cảnh ca khúc " thành phố tình yêu và nỗi nhớ" 
Tháng 3-1976 hàng vạn thanh niên thành phố, trong màu áo xanh Thanh niên xung phong như những cánh chim bay tỏa về những vùng đất còn đầy dẫy bom mìn, để khai hoang, làm thủy lợi xây dựng nên những vùng quê mới. 

Cùng ra đi trong đội ngũ này, từ những phút giây bất chợt nhớ về thành phố và cảm nhận là “nỗi nhớ” chung của nhiều bạn trẻ mà anh muốn cùng chia sẻ. Nguyễn Nhật Ánh đã viết Thành phố tình yêu và nỗi nhớ: “Có tự bao giờ, hàng me xanh ngát, mà nay đứng đó, cho em làm thơ… Con đường ta qua, đến nay trăm tuổi, em qua bao buổi, em lại nghìn lần, mà sao bối rối, khi cầm tay nhau…”. 

Nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn đọc được bài thơ này, giữa lúc nhiều thanh niên từ thành phố ra đi, đang ngày đêm chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trên biên giới Tây Nam. Ý thơ không chỉ gợi lại trong anh về những năm tháng ở rừng, cùng với nỗi mong chờ một ngày được về thành phố mà còn khiến anh thấm thía hơn “nỗi nhớ” của những người con thành phố đi xa. Chính từ điều này đã cho anh những xúc cảm để phổ gần như hoàn chỉnh bài thơ với một giai điệu dạt dào mong nhớ. 

Lời bình: 
Một ca khúc viết về Sài Gòn rất thành công đến bây giờ vẫn được hát. Hiếm khi thấy nhạc sỹ trẻ trung thế, không chỉ tuổi trẻ đơn thuần mà là sức trẻ của tình yêu. Trong bom đạn chiến tranh, tình yêu càng nở hoa. “Em ơi hãy lắng nghe, nghe thành phố thở… Dù nơi chiến trường xa nhiều gian khổ, vẫn đập trong lòng trái tim thành phố, như là cuộc sống, như là tình yêu và nỗi nhớ suốt đời mang theo.” Ngọt ngào bay bổng như một lời hoan ca về thành phố trẻ ấp ủ trong lòng tình yêu đôi lứa, bài hát gây ấn tượng mạnh trong lòng người nghe thời kỳ ấy, trở thành một trong những ca khúc đề tài chiến tranh – cuộc sống – tình yêu được yêu mến nhất cùng với bài hát có “nụ hôn” gây sốc Mùa xuân bên cửa sổ của Xuân Hồng. 

Vào thập niên 1980, lứa tuổi chúng tôi thực hiện nghĩa vụ thanh niên phải sống xa thành phố. Những ngày tháng ấy nỗi nhớ về thành phố thân yêu của mình là điều luôn khắc khoải trong lòng, nên có những giây phút bất chợt, nghe qua làn sóng phát thanh giọng hát ca sĩ Cẩm Vân với một giai điệu ngọt ngào “Có tự bao giờ, hàng me xanh ngát, mà nay đứng đó, cho em làm thơ... 

Con đường ta qua, đến nay trăm tuổi, em qua bao buổi, em lại nghìn lần, mà sao bối rối, khi cầm tay nhau…” là bao hình ảnh từ thành phố như hiện ra trước mắt. 

Con đường Nguyễn Du rợp bóng me, Bến Nhà Rồng lộng gió, nhà thờ Đức Bà uy nghi với những hồi chuông thánh thót làm bầy bồ câu giật mình bay lên, đường Đồng Khởi rực rỡ ánh đèn và hồ Con Rùa với từng đôi trong ánh chiều vàng… 

Bài hát đã làm nỗi nhớ về thành phố trong chúng tôi ngày ấy như da diết hơn và cũng thi vị hơn trong niềm mong ngóng một ngày nào đó sẽ trở về. 

Có thể nói Thành phố tình yêu và nỗi nhớ từ thơ thành nhạc là sự đồng điệu đẹp trong cảm xúc. Trong một lần trò chuyện với tác giả, nhà thơ Nguyễn Nhật Aùnh cho biết: Anh viết bài thơ này, từ những phút giây bất chợt nhớ về thành phố và cảm nhận rằng, đây cũng là “nỗi nhớ” chung của nhiều bạn trẻ mà anh muốn cùng sẻ chia. 

Còn với nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn, anh đọc được bài thơ này vào năm 1980 khi đang học năm thứ tư khoa sáng tác Nhạc viện TPHCM, giữa lúc nhiều thanh niên từ thành phố ra đi đang ngày đêm chiến đấu bảo vệ Tổ quốc trên biên giới Tây Nam, ý thơ không chỉ gợi lại trong anh về những năm tháng ở rừng, cũng với nỗi mong chờ một ngày được về thành phố mà còn khiến anh thấm thía hơn “nỗi nhớ” của những người con thành phố đi xa. Chính từ điều này đã cho anh những xúc cảm để phổ gần như hoàn chỉnh bài thơ với một giai điệu dạt dào mong nhớ. 

Thành phố tình yêu và nỗi nhớ là một bài hát hay viết về thành phố, bởi có ai những lần đi xa không cảm thấy lòng mình xao xuyến, khi bất chợt nghe lại giai điệu đã trở nên thân thiết này. 

Hơn 30 năm, ba bài hát Đất nước trọn niềm vui của Hoàng Hà, Thành phố tình yêu và nỗi nhớ (thơ Nguyễn Nhật Ánh, nhạc Phạm Minh Tuấn), Tiếng hát từ thành phố mang tên Người ( thơ Đăng Trung, nhạc Cao Việt Bách)… cùng với nhiều bài hát khác, Sài Gòn –TP Hồ Chí Minh vẫn là nguồn cảm hứng khôn nguôi của sáng tạo.