Tính đến nay, trong các kì thi Olympic Toán học quốc tế IMO, ai là nguời Việt Nam duy nhất đạt giải đặc biệt về lời giải đẹp?

Sau 41 kỳ Olympic Toán quốc tế, Lê Bá Khánh Trình là thí sinh Việt Nam duy nhất giành giải đặc biệt cho người có lời giải đẹp nhất tại Olympic Toán quốc tế năm 1979.

Năm 1979, thí sinh Lê Bá Khánh Trình đã làm rạng danh nước Việt Nam của chúng ta khi giành điểm tuyệt đối 40/40 tại Olympic Toán học quốc tế (IMO). Cùng với huy chương vàng, Khánh Trình nhận thêm giải đặc biệt dành cho thí sinh có lời giải đẹp nhất. Và sau 41 kỳ IMO, đến nay Khánh Trình vẫn là thí sinh Việt Nam duy nhất có được thành tích này.


Lê Bá Khánh Trình hiện là giáo viên khoa Toán - Tin, ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia TP HCM.

"Tuyển tập 5 năm tạp chí Toán học và Tuổi trẻ" nêu rằng, bài toán giúp Lê Bá Khánh Trình đạt giải đặc biệt là bài số 3 trong đề thi năm 1979 do Liên Xô (cũ) đề xuất. Cách giải của ban giám khảo đưa ra dựa vào các phương trình chuyển động theo vận tốc góc và dùng các công thức lượng giác để biến đổi thành hệ phương trình. Cách giải này không hề đơn giản.

Và trong kỳ thi năm 1979 ấy, Lê Bá Khánh Trình đã có cách giải khác "rất đẹp, rất độc đáo" như lời khen ngợi của Chủ tịch hội đồng giám khảo quốc tế trong kỳ thi thứ nhất.

Dưới đây là bài toán mà Lê Bá Khánh Trình đã làm nên lịch sử.


Dịch ra tiếng Việt: "Cho hai đường tròn cắt nhau trong một mặt phẳng. Gọi A là một trong các giao điểm của chúng. Có hai điểm chuyển động đều theo cùng một hướng xuất phát từ A. Sau khi đi được một vòng, chúng lại gặp nhau tại điểm A. Chứng minh rằng có một điểm P trong mặt phẳng sao cho ở bất kỳ thời điểm nào, điểm P luôn cách đều hai điểm chuyển động đã cho".

Đã qua nhiều năm nhưng có lẽ bài toán này vẫn sẽ rất khó đối với mọi học sinh giỏi, nhất là những ai chưa từng xem qua lời giải của Olympic Toán quốc tế năm 1979 hay của Lê Bá Khánh Trình.