Tác giả - Tác phẩm: Tiếng đàn giải oan - Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo

Tác giả - Tác phẩm: Tiếng đàn giải oan - Ngữ văn lớp 9 Chân trời sáng tạo

I. Tìm hiểu văn bản Tiếng đàn giải oan
1. Thể loại
- Tác phẩm Tiếng đàn giải oan thuộc thể loại: truyện thơ.

2. Xuất xứ
- Văn bản là truyện thơ Nôm khuyết danh.

- Văn bản in trong Tổng tập Văn học Việt Nam, tập 10, Trung tâm Khoa học xã hội và Nhân văn Quốc gia, NXB Khoa học Xã hội, 2000.

3. Phương thức biểu đạt
- Phương thức biểu đạt: biểu cảm.

4. Bố cục đoạn trích
- Phần 1 (từ đầu đến…thực người): Thạch Sanh đem đàn ra gẩy.

- Phần 2 (biết ăn quả…phùng xuân): Tiếng đàn của chàng như ai oán, như than, như vạch tội Lý Thông ăn ở bất nhân, phụ nghĩa và trách nàng công chúa không giữ lời ước hẹn.

- Phần 3 (đoạn còn lại): Công chúa Quỳnh Hoa nghe thấy, khỏi bệnh và bày tỏ nỗi oan khuất với nhà vua.

5. Giá trị nội dung
- Văn bản mượn hình ảnh cây đàn thần, vạch tội kẻ xấu, kẻ bất nhân. Qua đó thể hiện ước mơ và niềm tin của nhân dân ta về đạo đức, công lí xã hội, lí tưởng nhân đạo, lòng yêu chuộng hoà bình, ước mơ và chân lí về sự chiến thắng của cái thiện đối với cái ác.

6. Giá trị nghệ thuật
- Sử dụng yếu tố kì ảo, từ ngữ miêu tả sinh động, lôi cuốn.

II. Tìm hiểu chi tiết văn bản Tiếng đàn giải oan

1. Cốt truyện văn bản Tiếng đàn giải oan
- Nhân vật: Thạch Sanh, Lý Thông, công chúa Quỳnh Nga, nhà vua.

- Nhân vật chính: Thạch Sanh. Chàng là người rộng lượng, không oán hờn, không phàn nàn, oán trách kẻ bất nhân.

- Tóm tắt:

+ Giới thiệu gia đình họ Thạch – Thạch ông ra đi và Thạch Sanh chào đời.

+ Thạch bà qua đời – Thanh Sanh gặp Lý Tĩnh – Thạch Sanh gặp Lý Thông – Lý Thông cùng mẹ lập mưu – Lý Thông lừa Thạch Sanh – Thạch Sanh chém xà tinh – Lý Thông cướp công Thạch Sanh.

+ Công chúa Quỳnh Nga kén chồng – Đại bàng cắp công chúa Quỳnh Nga – Lý Thông gặp lại Thạch Sanh – Thạch Sanh giao chiến xà tinh – Thạch Sanh cứu con vua Thủy Tề.

+ Thạch Sanh xuống thủy cung yết kiến vua Thủy Tề – Thạch Sanh đánh hồ yêu – Thạch Sanh được vua Thủy Tề tặng đàn

+ Công chúa Quỳnh Nga bị câm – Trăn tinh và xà tinh lập mưu hãm hại Thạch Sanh – Thạch Sanh bị Lý Thông giam vào ngục – Tiếng đàn giải oan – Thạch Sanh được sắc phong làm Quận công và kết duyên cùng công chúa – Mẹ con Lý Thông bị trừng phạt.

=> Cốt truyện Thạch Sanh thuộc mô hình nhân quả, ở hiền gặp lành, ở ác gặp dữ.

- Sự việc được kể: Thạch Sanh đem đàn ra gẩy. Tiếng đàn của chàng nỉ non, thánh thót như ai oán, như than, như vạch tội Lý Thông ăn ở bất nhân, phụ nghĩa và trách nàng công chúa không giữ lời ước hẹn. Công chúa Quỳnh Hoa nghe thấy, khỏi bệnh và bày tỏ nỗi oan khuất với nhà vua.

2. Nghệ thuật xây dựng nhân vật trong truyện thơ
- Nhân vật chính (Thạch Sanh) thuộc tuyến nhân vật chính diện, đại diện cho cái tốt, cái đẹp;

- Nhân vật phản diện(Lý Thông) đại diện cho cái xấu, cái ác. Bên cạnh đó, còn có những loài vật thần kì: cây đàn.