Ngày 1 tháng 12 là ngày gì?

Ngày 1 tháng 12 là ngày:
- Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS (World AIDS Day). Hay còn gọi là Ngày Thế giới phòng chống HIV/AIDS, Ngày Thế giới phòng chống Bệnh liệt kháng.
- Ngày Quốc khánh România.
- Ngày thứ 335 (336 trong năm nhuận) trong lịch Gregory. Còn 30 ngày trong năm.

Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS
Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS (World AIDS Day) là ngày lễ quốc tế được cử hành vào ngày 1 tháng 12 hàng năm, nhằm nâng cao nhận thức về nạn dịch AIDS do việc lây nhiễm HIV, và để tưởng nhớ các nạn nhân đã chết vì HIV/AIDS.


Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS (World AIDS Day)


Biểu tượng Ruy băng đỏ được dùng đại diện cho tinh thần đoàn kết và khoan dung với người nhiễm HIV/AIDS

Dải băng đỏ là biểu tượng toàn cầu cho tình đoàn kết với những người nhiễm HIV và những người bệnh AIDS.

Xem thêm: HIV/AIDS là gì?

Tính từ năm 1981 tới 2007, bệnh AIDS đã giết chết hơn 25 triệu người, và tới năm 2007 ước tính có khoảng 33,2 triệu người trên khắp thế giới bị nhiễm HIV, làm cho HIV/AIDS trở thành một trong các dịch bệnh phá hoại nhất trong lịch sử. Mặc dù gần đây, việc điều trị và phòng chống HIV đã được cải thiện ở nhiều vùng trên thế giới, nhưng chỉ riêng năm 2007, đã có khoảng 2 triệu người bị chết vì bệnh AIDS, trong đó có khoảng 270.000 trẻ em.

Lịch sử
"Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS" được James W. Bunn và Thomas Netter, hai viên chức thông tin đại chúng cho "Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS" của Tổ chức Y tế Thế giới tại Genève, Thụy Sĩ nghĩ ra lần đầu trong tháng 8 năm 1987. Bunn và Netter nêu ý kiến của họ cho Dr. Jonathan Mann, Giám đốc Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS (nay gọi là Chương trình chung của Liên Hiệp Quốc về HIV/AIDS). Dr. Mann thích sáng kiến này, đã chấp thuận và đồng ý với khuyến nghị về việc tổ chức "Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS" đầu tiên vào ngày 1 tháng 12 năm 1988.

Bunn – nguyên là một nhà báo của đài truyền hình KPIX ở San Francisco, Hoa Kỳ, tạm nghỉ phép – đã tiến cử ngày 1 tháng 12 vì tin rằng ngày này sẽ được các phương tiện truyền thông phương Tây theo dõi loan tin tối đa. Vì năm 1988 là năm bầu cử ở Hoa Kỳ, Bunn cho rằng các phương tiện truyền thông sẽ chán loan tin hậu bầu cử (sau đầu tháng 11) và hăm hở tìm chuyện mới để loan tin. Bunn và Netter xác định là ngày 1 tháng 12 đủ xa sau sự kiện bầu cử và đủ sớm trước kỳ nghỉ lễ Giáng sinh, trên thực tế, là một điểm chết trong lịch tin tức và do đó là thời gian thích hợp nhất cho (việc loan tin về) Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS.


Tem thư của Nga, 1993

Ngày 18.6.1986 chương trình "AIDS Lifeline" của đài truyền hình KPIX - một dự án giáo dục cộng đồng – có vinh dự được tổng thống Ronald Reagan nêu ra như một dẫn chứng về sáng kiến trong khu vực tư nhân. Do vai trò đồng sáng tạo chương trình "AIDS Lifeline" Bunn được Dr. Mann yêu cầu – nhân danh chính phủ Hoa Kỳ - nghỉ phép 2 năm (ở đài truyền hình KPIX) để theo Dr. Mann, một nhà dịch tễ học làm việc ở các Trung tâm kiểm soát bệnh, để phụ tá trong việc sáng tạo "Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS" cho Tổ chức Y tế Thế giới của Liên Hiệp Quốc. Bunn đồng ý và được bổ nhiệm làm Viên chức thông tin đại chúng thứ nhất cho Chương trình toàn cầu về bệnh AIDS. Cùng với Netter, Bunn đã nghĩ ra, thiết kế và thực hiện lễ khai mạc "Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS" đầu tiên – nay là nhận thức và sáng kiến phòng chống bệnh kéo dài nhất trong lịch sử y tế công cộng.

Chương trình chung của Liên Hiệp Quốc về HIV/AIDS (Joint United Nations Programme on HIV/AIDS) (UNAIDS) đã bắt đầu hoạt động vào năm 1996, và nắm việc quy hoạch và xúc tiến Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS. Thay vì tập trung vào một ngày duy nhất, Chương trình chung của Liên Hiệp Quốc về HIV/AID đã lập ra "Chiến dịch thế giới phòng chống AIDS" vào năm 1997 để tập trung vào thông tin, phòng chống và giáo dục về HIV/AIDS quanh năm.

Trong 2 năm đầu, chủ đề của Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS tập chú vào các trẻ em và người trẻ. Các chủ đề trên lúc đó đã bị chỉ trích mạnh mẽ vì đã lờ đi sự kiện là người ta thuộc mọi lứa tuổi đều có thể bị nhiễm HIV và bệnh AIDS. Tuy nhiên, các chủ đề đã thu hút sự chú ý tới nạn dịch HIV/AIDS, giúp giảm bớt một số kỳ thị xung quanh căn bệnh này, và giúp thúc đẩy sự nhìn nhận vấn đề là một bệnh gia đình.

Năm 2004, "Chiến dịch thế giới phòng chống bệnh AIDS" đã trở thành một tổ chức độc lập.

Hàng năm, các giáo hoàng Gioan Phaolô II và giáo hoàng Biển Đức XVI đều gửi điện văn chào mừng tới các bệnh nhân và các thầy thuốc trong Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS.

Việc chọn chủ đề
Từ khi bắt đầu cho tới năm 2004, Chương trình chung của Liên Hiệp Quốc về HIV/AIDS, cơ quan dẫn đầu chiến dịch Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS, đã lựa chọn các chủ đề hàng năm có tham khảo ý kiến các tổ chức y tế toàn cầu khác.

Tính đến năm 2008, chủ đề Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS mỗi năm đều do Ban Chỉ đạo toàn cầu của Chiến dịch thế giới phòng chống bệnh AIDS lưa chọn sau khi tham khảo ý kiến rộng rãi với những người, tổ chức và cơ quan chính phủ tham gia trong công tác phòng chống và điều trị HIV/AIDS. Đối với mỗi Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS từ năm 2005 đến năm 2010, thì chủ đề là "Hãy chặn đứng bệnh AIDS. Hãy giữ vững cam kết", với một chủ đề phụ, hàng năm. Chủ đề bao quát này được thiết kế để khuyến khích các nhà lãnh đạo chính trị giữ cam kết của họ cho mọi người được quyền tiếp cận việc phòng chống, điều trị HIV/AIDS, chăm sóc, và hỗ trợ vào năm 2010.

Các chủ đề Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS từ năm 1988 đến nay
2015 - Hãy tiến đến Zero
2014 - Hãy tiến đến Zero
2013 - Hãy tiến đến Zero
2012 - Hãy tiến đến Zero
2011 - Hãy tiến đến Zero
2010 - Quyền đạt được cho mọi người và Nhân quyền
2009 - Quyền đạt được cho mọi người và Nhân quyền
2008 - Hãy chặn đứng AIDS. Hãy giữ lời cam kết – Lãnh đạo – Trao sức mạnh và Sự tin tưởng – Cứu giúp
2007 - Hãy chặn đứng AIDS. Hãy giữ lời cam kết – Sự lãnh đạo
2006 - Hãy chặn đứng AIDS. Hãy giữ lời cam kết – Trách nhiệm
2005 - Hãy chặn đứng AIDS. Hãy giữ lời cam kết
2004 - Phụ nữ, Thiếu nữ, HIV và AIDS
2003 - Dấu hiệu ghét bỏ và Sự phân biệt đối xử
2002 - Dấu hiệu ghét bỏ và Sự phân biệt đối xử
2001 - Tôi quan tâm. Còn anh?
2000 - AIDS: Người có ảnh hưởng
1999 - Nghe, Học, Sống: Chiến dịch thế giới phòng chống AIDS với trẻ em & người trẻ
1998 - Sức mạnh để Thay đổi: Chiến dịch thế giới phòng chống AIDS với các người trẻ
1997 - Cuộc sống của trẻ em trong một thế giới có bệnh AIDS
1996 - Một thế giới. Một hy vọng
1995 - Các quyền chung, Các trách nhiệm chung
1994 - Bệnh AIDS và gia đình
1993 - Hành động
1992 - Cam kết của Cộng đồng
1991 - Chia sẻ sự Thách thức
1990 - Phụ nữ và bệnh AIDS
1989 - Giới trẻ
1988 - Truyền thông.


Một dải băng đỏ treo giữa các cột ở cổng phía bắc của Nhà Trắng nhân Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS, 30.11.2007

Tháng nhận thức bệnh AIDS
Nhiều chính phủ và nhiều tổ chức đã công bố lấy các tháng khác nhau làm Tháng nhận thức bệnh AIDS. Tháng được chọn nhiều nhất là tháng 10 và tháng 12. Tháng 12 được chọn vì trùng với Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS.


Một bao cao su dài 67 m trên Obelisk of Buenos Aires (Cột hình tháp cùa thành phố Buenos Aires), Argentina, là một phần chiến dịch nhận thức cho Ngày thế giới phòng chống bệnh AIDS năm 2005

Xem thêm: HIV/AIDS là gì?

Sự kiện ngày này
900 – Sau khi cho quân khống chế hoàng cung, Lưu Quý Thuật giả chiếu của Đường Chiêu Tông, ban chiếu lệnh cho Thái tử Lý Hựu kế vị hoàng đế triều Đường, tức ngày Tân Mão (7) tháng 11 âm lịch.
1370 – Trần Phủ đến phủ Kiến Hưng, truất Hoàng đế Nhật Lễ làm Hôn Đức công, hai ngày sau Trần Phủ lên ngôi hoàng đế, tức Trần Nghệ Tông, tức ngày 13 tháng 11 âm lịch.
1802 - Hoàng đế Gia Long triều Nguyễn làm lễ Hiến Phù báo công tổ tiên, trả thù nhà Tây Sơn.
1822 – Pedro I đăng quang ngôi hoàng đế của Đế quốc Brasil.
1913 – Sau khi giành được quyền tự quản từ Thổ Nhĩ Kỳ, đảo Kríti được sáp nhập vào Hy Lạp.
1918 – Vương quốc của các dân tộc Serb, Croat và Sloven được thành lập tại Beograd với quốc vương là Petar I, sau này đổi tên thành Vương quốc Nam Tư.
1959 – Hệ thống Hiệp ước Vùng Nam Cực bắt đầu được các bên ký kết.
1963 – Nagaland trở thành bang thứ 16 của Ấn Độ.
1964 – Malawi, Malta và Zambia gia nhập Liên Hiệp Quốc.
1973 – Papua New Guinea giành được quyền tự chủ từ Úc.
1976 – Angola gia nhập Liên Hiệp Quốc.
1981 – Vi-rút AIDS được chính thức công nhận.
1988 – Benazir Bhutto được bổ nhiệm làm Thủ tướng Pakistan.
1991 – Đại đa số cử tri Ukraina tán thành độc lập từ Liên Xô trong cuộc trưng cầu dân ý diễn ra cùng ngày với bầu cử tổng thống.

Sinh
1081 – Louis VI, Quốc vương Pháp (m. 1137)
1521 – Takeda Shingen, quân phiệt người Nhật Bản (m. 1573)
1792 – Nikolai Lobachevsky, nhà toán học người Nga, 20 tháng 11 theo lịch Julius (m. 1856)
1869 – Mirra Lokhvitskaya, thi nhân người Nga, 19 tháng 11 theo lịch Julius (m. 1905)
1886 – Chu Đức, nhân vật quân sự và chính trị Trung Quốc (m. 1976)
1896 – Georgi Zhukov, tướng lĩnh người Nga tại Liên Xô, 19 tháng 11 theo lịch Julius (m. 1974)
1902 – Nguyễn Thái Học, nhà hoạt động chính trị người Việt Nam (m. 1930)
1916 – Vạn Lý, chính trị gia Trung Quốc
1923 – Morris, họa sĩ truyện tranh người Bỉ (m. 2001)
1925 – Martin Rodbell, nhà hóa học người Mỹ, đoạt Giải Nobel (m. 1998)
1933 – Fujiko Fujio, nhà văn, nhà vẽ tranh minh họa người Nhật Bản (m. 1996)
1935 – Woody Allen, nhà kịch bản, đạo diễn và diễn viên người Mỹ
1943 – Finn E. Kydland, nhà kinh tế học người Na Uy
1945 – Bette Midler, ca sĩ-người viết ca khúc, nhà sản xuất, và diễn viên người Mỹ
1949 – Pablo Escobar, trùm thuốc phiện người Colombia (m. 1993)
1949 – Sebastián Piñera, doanh nhân và chính trị gia người Chile, Tổng thống thứ 35 của Chile
1964 – Salvatore Schillaci, cầu thủ bóng đá người Ý
1971 – Dolgorsüren Serjbudee, đô vật người Mông Cổ
1977 – Brad Delson, người chơi guitar và nhà sản xuất người Mỹ (Linkin Park)
1987 – Thư Sướng, diễn viên, ca sĩ người Trung Quốc
1992 – Marco van Ginkel, cầu thủ bóng đá người Hà Lan
2001 – Aiko, thành viên hoàng gia Nhật Bản

Mất
948 – Cao Tòng Hối, vương nước Kinh Nam, tức ngày Quý Mão (28) tháng 10 năm Mậu Thân (s. 891)
1135 – Henry I, Quốc vương Anh (s. 1068)
1483 – Charlotte, Vương hậu Pháp (s. 1440)
1521 – Giáo hoàng Lêô X (s. 1475)
1640 – Georg Wilhelm, Tuyển hầu tước Brandenburg, Công tước Phổ (s. 1595)
1802 - Quang Toản, hoàng đế cuối cùng nhà Tây Sơn.
1825 – Aleksandr I, Hoàng đế Nga, Đại công tước Phần Lan, Quốc vương Ba Lan, Đại công tước Litva, tức 19 tháng 11 theo lịch Julius (s. 1777)
1830 – Giáo hoàng Piô VIII (s. 1761)
1947 – Aleister Crowley, pháp sư và tác gia người Anh (s. 1875)
1970 – Hermann Detzner, sĩ quan an ninh người Đức (m. 1882)
1973 – David Ben-Gurion, chính trị gia người Israel, Thủ tướng đầu tiên của Israel (s. 1886)
1991 – George Stigler, nhà kinh tế học người Mỹ, đoạt giải Nobel Kinh tế (s. 1911)
1997 – Stéphane Grappelli, nhạc công người Pháp (s. 1908)
2004 – Bernhard, vương phối Hà Lan sinh tại Đức (s. 1911)
2006 – Claude Jade, diễn viên người Pháp (s. 1948)