Kẻ làm người chịu - lời tựa (Hồ Biểu Chánh)

Cai tổng Hiền vốn nhà nghèo, đi làm mướn lấy được con gái của chủ, lại nhờ mưu mô, trở nên giàu có, mua chức làng, thành cai tổng. Vợ chồng cai tổng Hiền sanh được hai con: Tố Nga và Chánh Tâm. Cai tổng Hiền bị bịnh mất, Tố Nga lấy Phùng Xuân theo lời mong muốn của cha, nhưng ở với chồng được mấy tháng, Tố Nga không chịu được tánh cờ bạc, hút xách của chồng nên bỏ về nhà mình.
Chánh Tâm lên Sài Gòn học. Bà cai tổng Hiền và Tố Nga cũng dọn lên Sài Gòn ở cho gần con trai và anh. Từ Mỹ Tho, thỉnh thoảng Phùng Xuân gặp Tố Nga để bòn tiền. Trong thời gian sống ở Sài Gòn, Tố Nga quen thân với một cô gái tên Cẩm Vân. Chánh Tâm gặp Cẩm Vân, yêu nàng và xin cưới làm vợ. Bà Cai tổng lúc đầu do dự vì nàng là con của một người khách trú, nhưng sau cũng bằng lòng. Chánh Tâm và Cẩm Vân sống với nhau rất hạnh phúc.
Chánh Tâm thi rớt, bị bạn bè coi thường, quyết tâm sang Pháp học cho đậu tú tài. Tố Nga quen Lư Trọng Quí. Hai người yêu nhau. Tố Nga có thai và xin ly dị với chồng. Nhưng Phùng Xuân biết được chuyên, không chịu ly dị để tiếp tục bòn rút tiền bạc của gia đình vợ.
Chánh Tâm đậu xong tú tài ở Pháp về nhà, tình cờ bắt được lá thư của Trọng Quí...