Cô giáo Minh - Chương 6: Mẹ và con (Nguyễn Công Hoan)

Oanh căm Minh quá, mà không thể làm gì được. Nàng giận cả anh nàng nhu nhược. Giá phải Minh là em dâu, thì những việc này, nàng làm gì đến nỗi phải bực mình lâu.
Oanh chờ mẹ dậy để mách tội chị cho hả dạ. Nhưng bà Tuần đêm qua, đánh tổ tôm mãi đến ba giờ sáng mới cho tan.
Nóng cả ruột cả gan, Oanh ngồi thừ ở ghế. Thôi, nhưng ai không nên không phải, chốc nữa đã có mẹ mắng chưởi, về sau đã có Trời trừng phạt. Hiện giờ, nàng chỉ biết thở dài, buồn cho nhà vô phúc, rước phải cô nàng dâu tai ngược.
Sanh thì về quê ngoại, trong Hà Đông từ ban nãy. Vì vậy, chẳng có ai để nói chuyện cho đỡ uất, nàng càng ngẫm nghĩ đến Minh.
Rồi như muốn nuôi lòng giận, Oanh đứng dậy, vào buồng Minh.
Oanh mở cửa, đứng dừng lại, đưa mắt một lượt, ra dáng khó chịu lắm.
Nàng ngắm cái chăn xếp xem có bày ngay ngắn không. Nàng trông cái màn vắt xem có được phẩng phiu không. Nàng kéo ngăn bàn, mó tay vào hộp phấn. Nàng mở ống son đánh môi, bôi một tí vào đầu ngón tay trỏ, rồi lấy ngón tay cái xoa xoa. Nàng sa sầm nhìn từ trên xuống dưới cái áo bông bay kiểu mới treo trên mắc. Nàng cầm lấy, đưa ra gần cửa sổ, soi lên sáng, sờ lần gấu, cái khuy vuông rồi ướm vào mình. Thấy nó dài thườn thượt, nàng bĩu môi một cái. Nàng giở tập báo tìm mục truyện dài, rồi soát xem có mất số nào không. Nàng lục chồng sách dầy, thấy rặt những tiểu thuyết là tiểu thuyết. Nàng lắc đầu. Quyển nào cũng nhảm cả. Nàng ngó mặt vào cái khóa hòm da, và so với chiếc chìa của nàng rồi ướm thử. Nàng lật cái ảnh nửa người của Minh ép lẫn trong chồng sách. Nàng tỏ vẻ hoàn toàn khinh bỉ. Ngờ đâu chị dâu nàng lại ăn mặc không đứng đắn và có dáng điệu trai lơ đến như thế. Ai lại chụp ảnh mà đi rẽ lệch, quấn tóc, và liếc mắt, toét miệng ra cười bao giờ. Hai hàm răng trắng
nhởn như bầu, trông dơ quá. Sợ bẩn mắt, bẩn tay, Oanh cau mặt vứt ảnh xuống bàn, kệ cho nó suýt làm đổ lọ mực.
Rồi Oanh lại ngắm đi ngắm lại cả buồng. Nàng nhắc hòm lên xem nặng hay nhẹ. Rồi không còn cái gì đáng nhìn nữa, nàng đưa mắt qua mặt bàn, bỗng tự nhiên lại thấy cái ảnh. Nàng lại nhìn nó, thò tay tới, cầm, xem. Nàng giơ xa, giơ gần. Nàng thấy Minh đeo vòng vàng, mặc cái áo hoa sặc sỡ và gài kín cổ. Nàng bĩu môi, đặt ảnh xuống. Rồi nàng lại cầm. Rồi tình cờ cái gương to trước mặt chiếu hình nàng ở trước mắt nàng. Nàng nhìn hình nàng, rồi lại ngắm chiếc ảnh. Nàng ngắm từng li từng tí cả nàng lẫn ảnh. Bỗng một tay, nàng thong thả đưa lên trán, kéo lượn món tóc xuống. Nhưng nó trĩu thấp quá, nàng giắt mãi lên không được. Nàng bèn ngó qua cửa, lắng tai nghe. Rồi nàng tắc lưỡi, khép chặt hai cánh, gài then lại.
Lúc này, thì Oanh lanh lẹn lắm. Mà cái sắc mặt tức giận vừa rồi nó biến đi đâu mất. Nàng sổ tuột khăn ra, rút ngăn kéo, lấy lược chải lại mái tóc. Nàng nhận kỹ xem Minh để đường ngôi ở chỗ nào. Nàng rẽ, nàng chải, nàng vấn tóc, nàng uốn lật chỗ này lên, nàng kéo cong chỗ kia xuống. Nàng giơ ảnh lên, nhìn Minh, nhìn nàng, rồi lại nhìn Minh, nhìn nàng. Rồi nàng giũ hẳn tóc ra, vấn lại rõ thong thả. Nàng quay đằng gáy lại gương, liếc mắt xem nó ra làm sao. Rồi nàng mặc thêm cái áo của Minh ra ngoài áo nàng. Nàng giữ hai tay vào bụng, cúi đầu ngó xem nó dài đến đâu. Nàng sắp hai tà áo xem cái ngoài hơn cái trong bao nhiêu. Nàng cau mắt lại, nghểnh lên để cố gài khuy cổ. Nàng quay nhìn đằng sau. Nàng trông vào gương. Nàng lui lại mấy bước để cho rõ cả từ chân trở lên. Nàng thử mỉm cười với nàng. Rồi nàng mở hộp phấn, Nàng lại ngửi, Nàng lại dốc một tí vào gan bàn tay trái, Nàng lấy hai ngón tay phải, chấm vào và xoa lên má. Nàng dừng lại, ngắm vào gương. Rồi nàng há mồm xoa hai má cho đều. Nàng bôi cả phấn lên trán, lên cằm, rồi hai tay cùng xoa mặt thật nhanh. Đoạn, nàng đập hai tay vào nhau cho sạch phấn. Rồi nàng cọ mạnh vào cho thêm đỏ. Rồi nàng xé mép tờ báo, đặt ngang trên hàm răng. Rồi nàng vớ quyển tiểu thuyết, cắp vào nách, đứng rõ thẳng trước gương. Nàng ngắm nàng bằng hai con mắt nồng nàn tình tứ. Nàng thấy nàng đẹp, tươi. Rồi nàng mở hai môi để cười với gương. Nàng quay nghiêng. Nàng thướt tha mấy bước. Rồi muốn cho hẳn đủ bộ, nàng kiễng cao lên một tí. Rồi nàng để hai chiếc guốc của Minh xuống dưới gót guốc nàng cho khỏi mỏi. Nàng lại nhìn gương. Lúc này thì nàng nhìn lâu lắm. Nàng giơ ảnh lên chúm chím lườm nàng trong gương, rồi lại nhìn vào ảnh.
Một lát thong thả, Oanh cởi áo, vắt trả lên mắc, xếp trả đôi guốc vào gầm, đặt trả cái ảnh lên chồng sách. Nàng vấn lại khăn, rồi lấy khăn trong túi lau mặt. Tức thì, những nét giận dữ trước lại lộ trên mặt nàng. Nàng mở cửa ra, và còn quay mặt lại nhìn khắp buồng ra ý khinh khỉnh.
Oanh trầm ngâm, lững thững lên gác. Nàng lấy chìa khóa mở hòm. Nàng giơ ảnh nàng lên cao, rồi lại buồn rầu gài vào cái túi ép ở nắp. Nàng điểm một lượt áo của nàng xếp gọn ghẽ, rồi giở tung từng cái ra. Nàng mặc một cái vào, rồi ôm cả ra sân để phơi. Rồi nàng cởi cái áo ấy, hong nốt ra nắng. Rồi thẩn thờ, nàng đứng ngắm nghía suốt lượt bộ cánh của nàng.
Vừa lúc ấy, thì bà Tuần dậy.
Thấy tiếng mẹ, Oanh ngoan ngoãn chạy vào buồng. Bà Tuần vừa ngáp vừa nói:
- Gớm, mệt quá. Mẹ có muốn đánh lâu đâu. Thành ra cứ chiều bà tham Chính, phải thức thêm hai hội nữa. Sau rồi mẹ bảo mơi mẹ phải đi sớm, ấy thế bà ấy mới thôi đấy. Không thì còn đòi gỡ.
- Mẹ được hay thua?
- Chà, góp hai, buồn như châu cắn. Được có ba đồng, lại vào gà mất đồng bảy.
Rồi bà Tuần ngáp một cái kết liễu, gân mồm kêu răng rắc. Bà tung chăn ở chân ra rồi hỏi:
- Chị Cả làm gì ở dưới nhà?
Oanh nói giọng chua chát, đay nghiến:
- Thưa mẹ, đi dạy học, nói rằng không xin được phép.
Kêu một tiếng “Ối!” bà Tuần lăn đùng ra nhưng vẫn còn để dính cả bốn chân tay ngắn chùn chùn mềm lả vào cái thân phềnh, bà há hốc mồm, trợn tròn mắt như người phải cảm gió.
Nguyên bà cũng phải cảm, nhưng bà cảm động quá vì nghe lời nói không ngờ của con gái.
Bà có biết đâu công việc nó đi như thế. Tối hôm trước, bà có bàn với Sanh và Oanh rằng trưa hôm nay cho vợ chồng mới về lễ nhà thờ bên ngoại trong Hà Đông. Bà đã dặn cả cháu trưởng gọi bà bằng cô đi trước để sửa lễ. Vậy mà sáng nay Minh dám đi dạy học.
Bà giãy lên đành đạch, thở hổn hển, nói giọng như mếu, hỏi con:
- Thế nó bảo mày làm sao?
- Thưa mẹ, chị ấy bảo chị ấy không kịp xin phép.
- Không kịp! Cô Phán bảo nó xin phép nửa tháng kia mà.
- Vâng, chắc chị ấy không xin phép đấy, chứ làm gì mà không kịp xin phép. Chẳng qua chị ấy cố làm ra thế, để trách nhà ta xin cưới chị ấy vội vàng.
Bà Tuần cố đỡ tay ngồi dậy, tựa lưng vào gối xếp, hách dịch nói:
- Sao mày không giữ sách, giữ sổ nó lại? Anh Cả mày đâu, gọi lên đây!
- Anh con đi Hà Đông báo với anh Trưởng rằng hôm nay anh chị con chưa vào lễ được.
- À, ra thằng ấy hèn thật! Không bảo được vợ!
Lên giọng khôn ngoan, Oanh nói khích:
- Tân thời vừa chứ tân thời lắm thì chỉ làm hại gia đạo người ta thôi.
Rồi Oanh mách:
- Chà, mẹ không vào buồng chị ấy mà xem. Trên bàn thì bày la liệt những tiểu thuyết! Rồi ảnh a, phấn a, rồi son a, mà lòe ai bằng cái áo õng a õng ẹo ở trên mắc. Mẹ vừa chết sờ sờ ra đó, mà không thèm cất những thứ gấm với nhung đi. Chẳng sợ người ta mỉa cho thối óc!
Bà Tuần cho con là phải, thở dài. Oanh mát lòng rười rượi, lại nhăn mặt, lắc đầu, nói:
- Chướng lắm, nhiều cái chướng lắm, mẹ ạ. Con nghe chuyện mà con xấu hổ thay. Vừa về nhà chồng chưa đầy ba tiếng đồng hồ, đã giục rốì con vú đi tìm chồng vào nói chuyện. Sao mà không biết dơ! Họ tưởng thế là tây, là văn miêng lắm đấy! Để lũ đầy tớ nó cũng nói được.
Bà Tuấn nhăn mặt, ôm đầu, ra ý đau đớn lắm. Bà cạy cục rử mắt, bôi xuống mặt dưới giường, rồi thở dài:
- Còn phải dạy nhiều.
Oanh lắc đầu:
- Khó lắm mẹ ạ. Nhà mình thì cổ. Họ thì văn miêng …
phải dạy nhiều.
Rồi bĩu môi, Oanh lại nói tiếp:
- Văn Miêng! Ti toe học mót được dăm ba chữ, cậy ta đây kẻ rờ, đi làm kiếm được tiền, không cần đến ai! Úi dà, rồi mà xem, chỉ ngày mai là chị ấy đòi bình đẳng với mẹ, và tự do cả với bạn anh Cả cho xem.
Bà Tuần khuyên:
- Con không nên nói quá. Cái gì đã có mẹ. Để mẹ dạy, mẹ bảo. Con không nên đành hanh, rồi mang tiếng chị dâu em chồng.
- Không, nhiều cái mẹ không để mắt tới đâu. Mẹ chỉ biết những cái đại đoạn thôi, chứ ương thượng hạng ấy. Hôm qua, lúc mẹ bảo về thay áo, thay khăn; con thấy mặt chị ấy sưng lên, mà hình như chị ấy rình sừng sộ với con đấy. Trái mà không biết rằng trái.
Bà Tuần dịu, làm tươi và nói:
- Này, nhưng nó tốt nhịn đấy. Bắt đi lại mấy lần cũng phải nghe. Mẹ tưởng nó không đi. Giá nó cứ ỳ ra, không về thay áo tang, hay lúc không cho nó vào, nó cứ đập cửa, thì mình mang tiếng chết!
- Dám! Đi làm dâu hay đi làm giặc, thưa mẹ. Con chắc chị ấy sao chả kể lể ở nhà chị ấy và khóc lóc với anh Cả, oán mẹ và nói xấu con. Sáng con hỏi anh Cả, nhưng anh con cứ chối không, lại khéo trách là chị ấy sốt cả đâm.
- Sốt thật, mẹ thy mặt đỏ rừ ra mà?
- Tức đấy chứ làm gì mà sốt! Sốt mà dám đi tối mấy lần như thế! Mẹ cứ hay tin người.
Bà Tuần cười hì hì, như chịu là mình ngờ nghệch. Được thể, Oanh nói:
- Nhỉ mẹ nhỉ, cứ bảo khủng hoảng, chứ nhà nước họ đặt ra cái ngạch cô giáo làm quái gì cho tốn tiền. Cô giáo đi dạy học, học trò đỗ ra lại làm cô giáo, rồi lượt này lại lượt khác làm cô giáo. Thế thì có ích gì cho ai, mẹ nhỉ! Thật là thừa, thành ra bao nhiêu người vì bọn cô giáo mà không được bổ, hoặc phải ăn lương mới, phí công học bao nhiêu!
Bà Tuần nhìn con, toét nụ cười ranh mãnh:
- Phải, cô chỉ bênh cậu đốc Thẩm nhà cô thôi!
Nghe tên vị hôn phu của mình, Oanh thẹn thò, đỏ mặt vân vê vạt áo, để giấu cái sung sướng.
Bà Tuần nhân tiện chế con, vừa cốt để báo cho con biết:
- Cũng độ đến ra giêng thì bên ấy người ta xin cô thôi. Chà! Mẹ thật lắm việc
Oanh mỉm cười, không đáp.
Bỗng thằng xe nhà bà Phán lại, nói:
- Bấm cụ, cụ con mời cụ lại.
Như hiểu câu nói ấy lắm, bà Tuần vui vẻ hỏi:
- Lại làm gì! Cụ mày chỉ làm bận tao. Đằng ấy có những ai?
- Dạ bẩm cụ, đủ chân rồi. Chỉ còn một mình cụ. Cụ con cho con mang xe đón cụ.
Oanh cau mặt, nũng nịu:
- Mẹ đừng đi. Rồi đến chiều mẹ mới về ấy!
- Thì cô giữ tôi ở nhà làm gì! Buồn buồn chết lên thế này! Thôi, để mẹ đi, không cô Phán giận. Cô lại cho thằng xe đến đón kia mà!
Thằng xe nói:
- Vâng, vì cụ con sợ cụ không có xe thì không đi. Cụ con bảo anh xe đằng này phải đi hầu cậu mợ Cả vào Hà Đông.
Oanh gàn:
- Thôi, mẹ đừng đi vội, để chờ chị ấy về, mẹ hỏi han xem chị ấy trả lời ra sao đã. Việc này ma mẹ im, thì chị ấy lộng quyền đấy.
Bà Tuần đứng dậy:
- Thôi được. Để mẹ đi rồi chiều hãy hay. Mẹ im sao được!
Nói xong, bà đi rửa mặt và mặc quần áo.
Oanh xuống nhà dưới xếp trầu vào trong tráp đồi mồi của mẹ.
Thằng xe mỗi chốc lại chắp tay giục, nhưng bà Tuần nào được nhanh nhảu như người ta. Mỗi bận đi đâu, ba sắm sửa hàng giờ. Nhưng bà vẫn tin rằng bà được việc nên vừa nắm chắc cái tay vịn cầu thang để lần từng bậc cho vững chãi, bà vừa hỏi:
- Thế nào, cô đã xong cho tôi trầu cau chưa?
Thấy tiếng Oanh ở trong buồng Minh trả lời, bà đi qua bèn mở cửa để ngó. Oanh ngồi ở ghế, trước quyển sách. Bà bước vào, hỏi:
- Gì thế?
Mắt không rời những dòng chữ, Oanh uể oải đáp:
- Thưa mẹ, tiểu thuyết của chị Cả đây ạ?
Bỗng bà Tuần vồ vập, nói thiết tha:
- Gớm, đã được ba trang rồi. Gượm hãy xem. Để chờ mẹ về rồi đọc cho mẹ nghe một thể, con ạ.