Nhà thơ Trần Đăng Khoa từng nói:

“Hà Nội có hồ Gươm
Nước xanh như pha mực
Bên hồ ngọn Tháp Bút
Viết thơ lên trời cao”

Lời thơ khiến ta không thể nào quên danh thắng hồ Gươm lừng danh của cố đô Hà Nội. Nơi đây ghi dấu chiều dày lịch sử của dân tộc.

Đến với Hà Nội, du khách bốn phương không khỏi ngỡ ngàng khi chứng kiến màu nước xanh ảo huyền của hồ Gươm. Nhìn từ xa, hồ như viên ngọc thạch quý giá của tạo hóa ban tặng cho người dân hà thành. Sắc nước không phải màu xanh lờ lờ như nước sông Lô, sông Gấm mà nó ánh lên màu xanh ngọc bích tuyệt đẹp. Màu sắc ấy sinh động hơn khi phản chiếu sắc xanh của cây cối đôi bờ. Những rặng liễu điệu đà như những người thiếu nữ duyên dáng, tình tự khẽ buông áng tóc dài, soi bóng xuống lòng sông yên lặng. Mặt hồ khỏa rộng chỉ gợn sóng lăn tăn khi có làn gió nhẹ. Còn gì thú vị hơn, chiêm ngưỡng từng đàn cá vàng tung tăng bơi lội trong làn nước xanh trong, mát lành ấy. Hồ Gươm trầm mặc giữa những cụm di tích lịch sử cùng với Tháp Bút, Nghiên Mực. Cây cầu đỏ chót Thê Húc cong cong như con tôm dẫn vào đền Ngọc Sơn đậm tô vẻ đẹp cổ kính, xa xôi của cảnh vật. Nét thanh lịch của con người tại mảnh đất hà thành cũng được mặt hồ ánh chiếu, cuộc sống bình yên giữa những xô bồ cuộc đời.

Hồ từng có nhiều tên gọi, người dân gọi nó là hồ Lục Thủy bởi dòng nước xanh quanh năm. Nhưng người ta biết đến nhiều hơn với tên gọi hồ Gươm, hồ Hoàn Kiếm vì nó gắn liền với truyền thuyết ngàn đời của đất nước ta. Nơi đây là minh chứng ngàn đời chiến thắng lịch sử của người anh hùng áo vải Lê Lợi đánh đuổi giặc Minh ngang tàn. Cụ Rùa vàng mặc dù không sống vĩnh cửu cùng thời gian nhưng ngài còn sống mãi trong lòng người dân Việt Nam với dấu son lịch sử, song hành với sự tích vua Lê Lợi trả gươm thần cho rùa vàng. Bởi là chứng nhân lịch sử nên dù nằm khiêm tốn trong một quận cùng với khu phố cổ chật hẹp nhưng nó vẫn gắn bó với đời sống tâm tư của bao người. Nó vẫn hiên ngang trải qua bao thăng trầm của nước nhà, biểu tượng cho khát khao hòa bình và tinh thần văn võ của dân tộc. Hồ Gươm lặng yên gìn giữ bao dấu tích lịch sử cổ xưa, quý báu.

Mỗi người dân đất Việt dù đi đâu về đâu cũng luôn mong ngóng, luyến lưu những danh thắng của quốc gia. Có lẽ hồ Gươm luôn là địa chỉ đáng nhớ lưu giữ trong lòng người dân mảnh đất Hà thành.