ĐỌC HIỂU VÀ NGHỊ LUẬN XÃ HỘI
DE 1
I. ĐỌC HIỆU: (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Thế nhưng không biết tự bao giờ đã hình thành cả một thị “văn hóa” chối tội, trốn
lỗi. Bắt đầu thấp thoảng có vẻ như có chuyện ư? Phải bịt đầu mối cho nhanh. Khi đã bung
ra ai cũng biết ư? Hãy lấp liếm làm mở làm nhòe mọi chuyện. Khi một cây cầu hay một
ngôi nhà bị sập thì việc đầu tiên của những người bảo vệ là cấm không cho các nhà báo tiếp
cận hoặc quay phim. Những người phụ trách nông nghiệp không muốn báo cáo rằng khu
vực mình đang có dịch bệnh. Cô giáo không thích bảo cáo lên phòng và sở giáo dục về việc
trong lớp mình học sinh đánh nhau hay cổ hiện tượng quay cóp,... Sự tự vệ kiểu này đang
hiện ra với tất cả sự khôn ngoan tế nhị chỉ có ở con người hiện đại.
Khi nghe có một sự cố nào đó, cái mà dư luận chờ đợi chỉ là mọi việc được mang ra
thanh thiên bạch nhật phân tích để có sự phán xét quy trách nhiệm rõ ràng. Và trước tiên
mong chờ được thấy thiện chi của những người trong cuộc. Nhưng có vẻ như cái thiện chí
đó ngày càng hiếm gặp.
Xin nói thêm là mấy chữ “người trong cuộc” ở đây xin được hiểu theo nghĩa rộng
Thời xưa, mỗi khi xảy ra mất mùa hay dịch bệnh, các bậc vua chúa thường tự nhận là do
đức của mình mỏng, phải lập đàn cầu trời nhận tội và mong trời đừng vì mình mà làm khổ
dân chúng. Trong các giờ sử, chúng tôi được dạy đó là một lối nghĩ duy tâm buồn cười. Nay
nghĩ lại thấy đằng sau đó có “hạt nhân hợp lý” của nó. Đúng là lỗi của vua chúa thật,
trong trường hợp này các vị tự xưng là cha mẹ dân có lỗi vì đã không biết tổ chức đời sống
cho dân. Cũng trong thời phong kiến ấy, khi có những viên quan mắc lỗi thì ông thầy dạy
người đó từ nhỏ đứng ra tự nhận lỗi là tại mình.
Tôi cho rằng có thể học lối nghĩ đó để nhìn tình hình hôm nay. Tai nạn xảy ra hàng
ngày không chỉ do dân thiếu ý thức mà còn nằm trong lỗi của những người quy hoạch, quản
lý giao thông, đang để đường sá thiếu thốn, hư hỏng. Khi xử một cán bộ thoái hóa, đảng lẽ
phải lần về tận gốc, xem ai đã đặt anh ta vào bệ phóng của con đường hoạn lộ. Cũng như
bàn về bạo lực học đường, chỉ nói tới lỗi của các thầy giáo, cô giáo là không đủ, ở đây có
lỗi của cả những người viết sách giáo khoa, những người xác định chương trình giáo dục
đạo đức cho lớp trẻ. Rút dây động rừng, chẳng có ai là vô can trong sự đi xuống của tình
trạng nhân thể hiện thời. Có nghĩa là ở tất cả chúng ta, cảm giác có lỗi cần được đánh thức.
(Trích Cảm giác có lỗi - Vương Trí Nhàn)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên tự sử
Câu 2. Người viết có quan niệm như thế nào về “người trong cuộc”?
Câu 3. Anh/chị hiểu ý nghĩa của câu: “Sự tự vệ kiểu này đang hiện ra với tất cả sự khôn
ngoan tế nhị chỉ có ở con người hiện đại” như thế nào?
Câu 4.Anh/ chị rút ra được những điều gì từ đoạn trích trên?
II. LÀM VĂN: (7,0 điểm)
Câu 1. (2,0 điểm)
Hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh chị về câu văn cuối
cùng trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu: Có nghĩa là ở tất cả chúng ta, cảm giác có lỗi cần
được đánh thức.