Trích đoạn này được lấy từ truyện Tuổi thơ dữ dội, kể về một đội thiếu niên tham gia Vệ quốc quân trong kháng chiến chống Pháp (Đội Thiếu niên trinh sát Trung đoàn Trần Cao Vân, thành phố Huế). Phùng Quán, tác giả của truyện này, cũng là một trong những chiến sĩ nhỏ tuổi của Vệ quốc quân. Khi 13 tuổi, Phùng Quán đã gia nhập Vệ quốc quân và trở thành một chiến sĩ trinh sát của Trung đoàn 101 (trước đó gọi là Trung đoàn Trần Cao Vân). Trong truyện này, có một tình tiết xảy ra tại chiến khu khi quân ta đang phải đối mặt với những khó khăn và tương lai có thể còn khắc nghiệt hơn. Trung đoàn trưởng phải suy nghĩ đến việc đưa các em trở về với gia đình. Sau khi vào và nhìn cả đội một lượt, trung đoàn trưởng ngồi yên lặng một lúc, cho thấy điều ông chuẩn bị nói là một điều hệ trọng và khó nói. Ông biết sự gan góc của các chiến sĩ nhỏ tuổi, nhưng ông cũng không muốn để các em phải chịu đựng quá sức mình. Các em rất quyết tâm chiến đấu cho Tổ quốc, và khi nghe trung đoàn trưởng đưa ra lời đề nghị đưa các em trở về, họ đã bất ngờ và câm lặng. Tuy nhiên, với tình yêu Tổ quốc mãnh liệt, các chiến sĩ nhỏ tuổi đã thể hiện quyết tâm của mình: "Thà chết trên chiến khu còn hơn về ở lộn với tụi Tây" và "Chúng em ăn ít cũng được". Những câu nói đó thể hiện sự quyết tâm và lòng trung thành với Tổ quốc, khiến trung đoàn trưởng cảm động trào nước mắt. Trước những tấm lòng trong sáng và đầy tình yêu cho Tổ quốc như thế, trung đoàn trưởng không thể từ chối, nhưng cũng không dám nhận lời ngay mà hứa sẽ báo cáo với trung đoàn. Như để củng cố thêm những lời vừa nói, các em đồng thanh hát bài Đoàn Vệ quốc quân, tiếng hát ấy “bùng lên như ngọn lửa rực rỡ giữa đêm rừng lạnh tối”. Tình yêu Tổ quốc mãnh liệt là sức mạnh phi thường khiến cho các chiến sĩ nhỏ tuổi có thể vượt qua tất cả gian lao của đời chiến sĩ.