Châu Phi nằm ở Xích Đạo là nơi được ánh sáng Mặt Trời chiếu nhiều nhất. Đường xích đạo đi qua gần giữa châu lục (xích đạo là nơi nhận nhiều ánh sáng mặt trời nhất) nên rất nóng, khô.

Diện tích Châu Phi rất rộng và hầu hết là hoang mạc.

Châu phi là một hình khối, đường bờ biển ít bị cắt xẻ (có ít vịnh, đảo) nên ảnh hưởng của biển không vào sâu vào lục địa. Ngoài ra, còn có các dòng biển lạnh xung quanh lục địa, nước không bốc hơi được nên dù gần biển nhưng vẫn là hoang mạc nóng bức, dẫn đến trong đất liền ít mưa. Còn sâu bên trong lục địa chịu ảnh hưởng của khối khí lục địa (đặc tính của khối khí lục địa là khô).

Trong đới nóng, loại gió thường thổi là gió tín phong (thường thổi từ hướng đông bắc hoặc đông nam đến hướng tây nam hoặc tây bắc), do châu phi có những dãy núi nằm ở hướng cản gió nên lượng mưa vào trong lục địa ít dẫn đến khô cằn, nóng bức.