Bài học nhận thức được rút ra của ông Đặng Dịch Trai với con trai Đặng Duy Trứ qua câu "sau cơn mưa sấm xét mửa móc lại có thể tưới dần" là sự khôn ngoan và sự kiên nhẫn. Ông đã dạy cho con trai mình rằng cuộc sống sẽ không thể luôn luôn suôn sẻ và trải qua những khó khăn, thử thách là điều không thể tránh khỏi.

Tuy nhiên, ông cũng cho con trai mình biết rằng sau những con mưa giông, những cơn giận dữ, chúng ta có thể đứng lên và tiếp tục đi trên đường đời của mình. Chúng ta có thể học hỏi từ những lỗi lầm và trải nghiệm để rèn luyện bản thân, để đạt được những thành công tiếp theo.

Bài học này còn dạy chúng ta về sự kiên nhẫn. Đôi khi, các kết quả mà chúng ta mong đợi không đến ngay lập tức, chúng ta cần phải kiên nhẫn và tận tâm, để từng bước một tiến đến mục tiêu của mình. Chúng ta cần phải cố gắng và không bỏ cuộc kể cả khi thất bại.

Vì vậy, bài học mà ông Đặng Dịch Trai dạy cho con trai Đặng Duy Trứ là một bài học quý giá để chúng ta có thể áp dụng vào cuộc sống hàng ngày của mình. Nếu chúng ta kiên trì và không bỏ cuộc, chúng ta có thể đạt được những điều tưởng chừng như không thể trong tương lai.